هوش درون فردی چیست؟
هوش درون فردی (Intrapersonal intelligence) به عنوان توانایی داشتن درکی واضح از خود و سازمان دهی زندگی است. به عبارت دیگر هوش درون فردی به معنای خود آگاهی و فهمیدن خود است. این هوش توسط دانشمند روان شناس هوارد گاردنر در نظریه هوش های چندگانه معرفی شده است. فردی که دارای هوش درون فردی بالایی است از ویژگی های درونی خود آگاهی دارد و این آگاهی بر شیوه تفکر، احساسات و رفتار آن فرد تاثیر می گذارد.
هوارد گاردنر در نظریه “هوش چندگانه” خود، ده تقسیم بندی برای هوش انجام داده است که یکی از جالب‌ترین جنبه‌های آن، هوش درون فردی است. گاردنر هوش درون فردی را به توانایی انسان در شناخت و درک عمیق از حالات، احساسات و افکار خودش تعبیر می‌کند. به این ترتیب کسانی که دارای هوش درون فردی بالا هستند، نسبت به درون و آنچه در دل دارند، آگاهی زیادی دارند. شاید شنیده باشید که بسیاری از مردم در مورد خودشان معتقدند که هنوز شناخت کافی از خود ندارند و گاه از آنچه بروز می‌دهند، خود نیز شگفت زده می‌شوند. اما افراد با هوش درون فردی بالا نسبت به خلقیات، رفتار و احساسات خود شناخت کافی و درک عمیقی دارند. به عبارتی خودشناسی آن ها در حد بالایی است.
ویژگی افراد دارای هوش درون فردی بالا
این افراد آگاهی خوبی از افکار، احساسات، ایده ها، انگیزه ها و اهداف خود دارند. آن ها شنونده های خوبی هستند و شیوه بیان احساسات و مقصودهای دیگران برای آن ها جالب است. با وجود آن که این افراد قدرت هم ذات پنداری و همدردی بالایی با دیگران دارند، اما به ندرت شدت احساسات خود را به دیگران نشان می دهند و ترجیح می دهند در خلوت خود مسائلشان را حل کنند.
این افراد از انجام کارهای گروهی بیزار هستند و دوست دارند خودشان به تنهایی کار کنند، به تنهایی درس بخوانند و حتی به تنهایی فیلم ببینند. این افراد کمتر نگران برداشت مردم از خودشان هستند، بیشتر درون‌گرا و آشنا به روحیات خویش هستند و ارضای حس درونی‌شان را با مطرح شدن در جمع و نقل محافل بودند عوض نمی‌کنند. آن ها برای خوشحال بودن، نیازی به دیگران ندارند، از خلوت خود لذت می‌برند.
همچنین آن ها در تشخیص نقاط قوت و ضعف خود مهارت دارند. آن ها از تعیین هدف برای خود و برنامه ریزی برای رسیدن به آن اهداف لذت می برند. این افراد اغلب برای پردازش تجربه ها و اطلاعاتی که جمع آوری کرده اند به ساعتی قرار گرفتن در یک محیط آرام به تنهایی احتیاج دارند. اغلب پس از آن می توانند تجربه های خود را به شیوه ای خلاقانه نظیر نویسندگی و هنر بیان کنند.
اما بهترین زمان برای تقویت این هوش، سن کودکی است. در مقاله استعدادیابی کودکان ، بهترین راه های تقویت هوش درون فردی کودکان را به همراه تست آنلاینی برایتان طراحی کرده ایم که بتوانید با استفاده از آن ها هم این هوش را تقویت کنید و هم میزان آن را در وجود کودکان خود بسنجید.
راه های تقویت هوش درون فردی
درک احساسات خود و یادگیری شیوه متمایز کردن موقعیت هایی که این احساسات را به وجود آورده اند از جمله راهکارهایی است که به تقویت این نوع هوش کمک می کند. ابتدا باید احساسات و دلیل به وجود آمدن آن ها را به خوبی درک نمایید تا بتوانید به خوبی نسبت به آن واکنش نشان دهید.
برای توسعه هوش درون فردی به شیوه صحیح لازم است سه مهارت افزایش یابند: خود آگاهی عاطفی، نظم فردی و انگیزه. برای توسعه هر یک از این سه مهارت روش های عملی وجود دارد.
خود آگاهی
این توانایی به معنی دانستن وضعیت جسمی و ذهنی خود است. افرادی که مهارت خود آگاهی بالایی دارند از احساسات و دلیل برانگیخته شدن احساسات خود در هر لحظه با خبر هستند. مهارت هایی که زیر مجموعه خود آگاهی قرار دارند عبارتند از: آگاهی عاطفی، ارزیابی شخصی و اعتماد به نفس.
برای توسعه خود آگاهی لازم است:
یک دفتر یادداشت روزانه داشته باشید و در آن در مورد وقایع روزانه و احساس خود نسبت به آن بنویسید. تلاش کنید علت احساسات خود را یافته و آن ها را تشریح کنید.
وقتی خشم یا اضطراب شدیدی را تجربه کردید، جلو افکاری که به ذهن شما هجوم می آورند را به مدت 10 ثانیه بگیرید. این کار به شما کمک می کند تا درک کنید چرا آن احساس را با آن شدت تجربه می کنید. اگر لحظه ای درنگ کنید بهتر می توانید نسبت به شرایط واکنش دهید.
یک ماتریس SWOT (نقاط ضعف و قوت، فرصت ها و تهدیدها) را در رابطه با ویژگی های خود بسازید. نقاط قوت و ضعف خود را بنویسید و معین کنید کدام ویژگی ها شما را در راه رسیدن به اهداف یاری می کند (فرصت ها) و کدام ویژگی ها شما را از پیشرفت کردن باز می دارد (تهدیدها).
نظم فردی
توانایی نظم و سامان دادن به احساسات خود در موقعیت های مختلف نظم فردی نامیده شده است. با نظم فردی می توان واکنش ها و خلق و خوی خود را با توجه به وضعیت هماهنگ کرد. مهارت هایی که زیر مجموعه نظم فردی هستند عبارتند از: کنترل خود، قابل اعتماد بودن، صداقت و انطباق پذیری. برای توسعه نظم فردی لازم است:
مدتی را صرف آزمایش باورها و ارزش هایی که احساسات شما را تحت تاثیر قرار می دهند نمایید تا هنگام تصمیم گیری و عمل کردن اولویت های خود را بهتر شناسایی کنید.
نسبت به اشتباهاتی که از شما سر زده و عواقب آن ها مسئولیت پذیر باشید.
پیش از عمل سناریوهای مختلفی که در اثر تصمیم گیری های مختلف به وجود می آیند را در ذهن خود بازسازی کنید. هدف از این تمرین داشتن آمادگی رو به رو شدن با شرایط مختلف است.بیش از حد توانایی خود مسئولیتی را نپذیرید.
انگیزه
توانایی ایجاد محرک های انگیزشی در خود و دیگران در جهت رسیدن به اهداف از مهارت های مهم افراد با هوش درون فردی بالا است. افراد با انگیزه میل فراوان به دستیابی به اهداف و تعهد بالایی دارند. این افراد اغلب بسیار خوشبین هستند، برای آغاز کردن مسیر پیشرفت خودشان پیش قدم می شوند و منتظر مساعد شدن شرایط نمی مانند. برای ایجاد انگیزه لازم است:
اهداف شخصی که ما را به آنچه می خواهیم هدایت می کند را تحلیل کنیم. چرا این خواسته برای ما مهم است؟ لازم است دلیل پشت اعمالمان را درک کنیم.
با موقعیت های چالش برانگیز و اشتباهاتی که مرتکب شده ایم رو به رو شویم. اغلب به دلیل احساس بدی که این گونه موقعیت ها در ما ایجاد می کند از قرار گرفتن در آن پرهیز می کنیم ولی در هر یک از این وضعیت ها تجربه و درسی نهفته است که ما را در تجربه های بعدی یاری می کند. در صورتی که با اجتناب از آن به تدریج انگیزه خود را برای پیشرفت از دست می دهیم.
اهمیت هوش درون فردی
فعالیت های هوش درون فردی بر آگاهی بیشتر از خود و راحتی بیشتر با نیازها و علایق شما متمرکز است. این به این معنی است که به خودتان فرصت دهید تا واقعاً به صدای درون خود گوش دهید. نگه داشتن یادداشت ها راه خوبی برای آگاه شدن از چیزی است که واقعاً درباره تجربیات خود فکر می کنید.
مدیتیشن هم می تواند ارزشمند باشد و شما نیازی به داشتن عقاید خاصی برای تمرین آن ندارید.
برای افرادی که هوش درون فردی بالایی دارند، سپری کردن زمان به تنهایی در زمانی که به آن نیاز دارند بسیار راحت است، حتی اگر از بودن با دیگران هم بسیار لذت ببرند.
ایجاد توانایی تمرکز هنگامی که تنها هستید، به مطالعه شما کمک زیادی خواهد کرد.
بهبود هوش درون فردی می تواند به شما کمک کند تا همسر، دوست، و همکار بهتری باشید، چون می توانید بهترین خود را به کسانی که کنار شما هستند ارائه کنید.
در کلیپ زیر که بخشی از محصول استعدادیابی و افزایش هوش کودکان است، چند بازی فوق العاده جهت افزایش هوش درون فردی کودکانتان به شما معرفی کردیم که انجام آن ها می‌تواند تاثیرگذاری فوق العاده ای روی افزایش هوش درون فردی کودکان شما داشته باشد، پیشنهاد می‌کنم حتماً آن را هم مشاهده کنید.
ویژگی افراد با هوش درون فردی بالا
افرادی که هوش درون فردی بالایی دارند، از احساسات، انگیزه ها، باورها و اهدافشان آگاهی دارند.
کسب این هوش (هوش درون فردی=intrapersonal) همچون هوش میان فردی (=interpersonal)، یا اجتماعی مستلزم مهارت نیست. Intra به معنی “درون” یا “داخلی” است.
ویژگی دانش آموزان با هوش درون فردی بالا
دانش آموزانی که دارای هوش درون فردی هستند غالبا:
- دارای انگیزه درونی
- مستقل
- دروان گرا
- منظم
- هدف گرا
- با اعتماد به نفس بالا
- مثبت
- در درون اندیشی مهارت دارند
برای پی بردن به استعداد خود در تست استعداد یابی گاردنر شرکت کنید برای شرکت در تست استعداد یابی گاردنر روی لینک شرکت در آزمون گاردنر کلیک کنید.