راهکارهای تقویت هوش ریاضی یا منطقی
هوش منطقی ریاضی گاردنر چیست؟
هوش منطقی ریاضی مانند هوش موسیقیایی یکی از انواع هوش در نظریه چندگانه هوارد گاردنر است. جالب است بدانید که تست هوش چندگانه گاردنر در مدارس و محیط‌های آموزشی برای بهبود شیوه‌های تدریس براساس نیاز دانش‌آموزان، استفاده می‌شود.
- هوش منطقی بیش از هر نوع هوش دیگری شناخته شده است. این هوش به توانایی ذهنی ما در تفکر منطقی و حل مسئله برمی‌گردد.
- افرادی که هوش ریاضی در آنها غالب است، عاشق تفکر، حل مسئله و رویارویی با شرایط و مسائل مختلف هستند.
- آنها در درک، حل مسائل پیچیده منطقی، استدلال، مهارت‌های عددی و مفاهیم حسابی عملکرد خوبی دارند.
- این افراد در هر مسئله‌ای به دنبال الگوها و الگوریتم‌ها هستند و از تجزیه و تحلیل و آنالیز مسائل لذت می‌برند.
- به علاوه این افراد به شدت منطقی و واقع گرا هستند. آنها در هر مسئله‌ای به دنبال کشف نظم، قاعده، قانون و روابط علت و معلولی هستند.
- گاردنر معتقد بود در انسان انواع مختلف هوش وجود دارد و اندازه‌گیری هوش تنها با استفاده از « ضریب هوشی » یا همان IQ، درست نیست.
کاربرد هوش منطقی ریاضی چیست؟
ممکن است فردی هوش بین فردی بالایی نداشته باشد، اما در زمینه‌های دیگر توانا باشد.هوش منطقی ریاضی یا Logical Mathematical Intelligence یکی از هوش‌های چندگانه معرفی شده در نظریه هوارد گاردنر است. ذهن افرادی که هوش ریاضی بالایی دارند مثل یک کامپیوتر نظام‌مند و سیستماتیک کار می‌کند. آنها قادر هستند معادلات منطقی و ریاضی را با سرعت حل کنند.
وجود هوش و ریاضی کمک می‌کند روابط منطقی بین اشکال و علائم را پیدا کنند و به کمک آن مسئله‌ای را حل کنند
هوش منطقی گاردنر به قابلیت‌های استدلال منطقی، حل مسئله، یادگیری به کمک اعداد و تجزیه و تحلیل روابط علی معلولی اشاره دارد.
چه کسانی هوش ریاضی دارند؟
در حقیقت، افراد با هوش منطقی غالباً ذهنی ساختاریافته دارند و به صورت منطقی فکر می‌کنند.
آنها مهارت زیادی در حل مسائل به خصوص مسائل ریاضی به صورت ذهنی دارند. به بازی‌های استراتژیک و پازل‌ها علاقه زیادی دارند. از دید این افراد، برای هر مسئله‌ای راه‌حلی منطقی وجود دارد.
آنها در میان ابهام‌ها و راه‌حل‌های ناملموس به دنبال داده‌های ملموس و روابط علی معلولی هستند.
مفهوم منطق در هوش منطقی ریاضی:
توجه به اینکه چه کسانی هوش ریاضی دارند به این برمی‌گردد که، ذهن انسان همیشه به دنبال یافتن الگوها و روابط است.
ریاضیات تنها یکی از راه‌هایی است که برای پیدا کردن روابط از آن استفاده می‌کنیم.
ولی حتی یک کودک هفت ساله هم می‌تواند از منطق خود برای یافتن الگوها استفاده کند.
مثلاً اگر از کودک هفت ساله‌ای که الفبا را می‌شناسد بپرسید که بعد از حروف الف، ب، پ، ت، چه حرفی می‌آید، او قطعاً می‌تواند با استفاده از هوش منطقی خود، الگوی موجود را شناسایی کرده و پاسخ درست دهد.
ویژگی‌های هوش منطقی ریاضی گاردنر:
1- نظم:
در هنگام شخصیت شناسی افراد باهوش متوجه شده‌اند که افراد دارای هوش منطقی ریاضی بالا، دوست دارند همه چیز منظم و سازمان‌یافته باشد.
2- استدلال منطقی:
منطق، حرف اول را در زندگی این افراد را می‌زند. از دیدگاه آنها پشت هر چیزی در جهان یک دلیل منطقی وجود دارد.
آنها برای حل هر مسئله‌ای، ابتدا آن را ریشه‌یابی می‌کنند و بعد با بررسی همه جوانب و الگوهای موجود، تلاش می‌کنند علت منطقی برای آن پیدا کنند تا به راه‌حل درست برسند.
- این افراد هیچ چیز را بدون وجود شواهد منطقی کافی قبول یا رد نمی‌کنند.
- آنها عاشق دسته‌بندی و مرتب کردن اطراف و کشف الگوها هستند.
- هوش و ریاضی در زمینه‌هایی مثل آمار، لجستیک، تئوری گراف و هندسه کاربرد زیادی دارد .
3- ذهن علمی:
- هوش و ریاضی باعث علاقه این افراد به انجام پژوهش‌های علمی است. یعنی برای یافتن پاسخ پرسش‌های خود،
- یک فرآیند مشخص و نظام‌مند را دنبال، مشاهدات خود را ثبت و نتیجه را ارائه می‌کنند.
- آنها به مباحث مفهومی مثل شیمی و فیزیک نیز علاوه‌بر ریاضیات علاقه‌مند هستند.
4- ریاضیات قوی:
این افراد به اعداد و محاسبات ریاضی علاقه دارند و می‌توانند عملیات‌های ریاضی را به صورت ذهنی حل کنند.
هوش و ریاضی در کنار هم باعث می‌شود ذهن آنها مانند یک کامپیوتر عمل کند. آنها برای حل مسائل، مرحله به مرحله محاسبات را انجام می‌دهند تا به پاسخ صحیح برسند.
5-تفکر انتقادی: چرا و چگونه؟!
این افراد به مسائل با دیدگاه انتقادی نگاه می‌کنند. این قابلیت در برنامه‌نویسی و حوزه‌های مشابه بسیار کاربرد دارد.
6- تفکر سیستمی
این افراد دوست دارند فرآیندهای منظم و منطقی را دنبال کرده و با قاعده کار کنند.آنها ترجیح می‌دهند برای حل مسئله، آن را از بالا و با درنظر گرفتن همه جزئیات ببینند.
چه افرادی از هوش ریاضی بالایی برخوردار هستند؟
این سوال ممکن است پیش بیاید که بالا بودن هوش ریاضی در چه افرادی نمایان‌تر است؟ یا این افراد دارای چه مشخصه‌هایی هستند که می‌توان به بالا بودن هوش آنها در زمینه ریاضی منطقی پی برد. افراد صاحب هوش ریاضی بالا از ویژگی‌های مشترکی برخوردار هستند که در متمایز ساختن آنها از دیگران نقش به سزایی دارند.از این مشخصه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
★ از ویژگی‌های بارز اینگونه افراد، فهم آسان مسائل ریاضی و پیدا نمودن جواب آنها است. آنها با استفاده از قدرت ذهنی بالای خود به راحتی به جواب معادلات ریاضی دست می‌یابند
★ ریاضی بیشتر با اعداد و ارقام مرتبط است و بالطبع افراد دارای هوش ریاضی علاقه خاصی نسبت به اعداد و ارقام دارند و از تبدیل سازی و کار کردن با آنها بسیار لذت می‌برند.
★ریاضی یک علم تحلیل و تفسیر است. افراد دارای هوش ریاضی بالا این توانایی را دارند که حتی سخت ترین مسائل موجود را تجزیه و تحلیل کنند و سپس راه حلی برای آن بیندیشند.
★همانطور که گفته شد، افراد صاحب هوش ریاضی دوستدار استدلال هستند. به همین سبب آنها در تفکرات خود به دنبال پیدا کردن رابطه میان علت و معلول مسائل هستند.
★آنها در انجام کارهای خود از قوانین و چارچوب‌های خاصی پیروی می‌کنند. نسبت به نظم و ترتیب حساس اند؛ به گونه ای که ساختار زندگی آنها به صورت سازمان یافته و برنامه ریزی شده است
★وفور علاقه به انجام آزمایش‌های علمی از دیگر مشخصه‌های افراد دارای هوش منطقی ریاضی است
چه شغل‌هایی برای افراد دارای هوش ریاضی بالا مناسب است؟
برای آنکه بتوانید در زندگی خود پیشرفت کنید و راه ترقی را در مسیر حرفه خود طی کنید، در ابتدا باید تشخیص دهید که کدام نوع از هوش‌ها در وجود شما فعال تر است. چرا که هر شغل و حرفه ای برای عملکرد بهتر به یک یا تعدادی از هوش‌ها نیاز بیشتری دارد. اگر شما به این نتیجه و تشخیص رسیدید که از هوش ریاضی بالایی برخوردار هستید بهتر است متناسب با نوع هوش و ظرفیت‌های وجودی خود در یک رشته و مسیر شغلی گام نهید. این عملکرد و درک از خود سبب موفقیت شما در زندگی و شغل خواهد شد.
افرادی که از هوش منطقی ریاضی بالایی برخوردار هستند، به آنها توصیه می‌شود که در رشته‌هایی همچون:
پژوهشگری، شیمی، فیزیک، مدیریت مالی، تدریس ریاضی، حسابداری، برنامه نویسی، مهندسی، تحلیل گری، سرمایه گذاری، داروسازی و … ورود یابند. رشته‌ها و حرفه‌های ذکر شده به هوش بالایی از ریاضی و تجزیه و تحلیل نیاز دارند
راهکارهای تقویت هوش ریاضی یا منطقی
هر شخص و فردی دارای هوش‌های چندگانه است. اما همانطور که گفته شد بعضی از هوش‌ها در افراد، فعال تر و پررنگ تر از دیگر انواع هوش‌ها است. البته به این معنی نیست که فرد تنها محدود به هوش‌های بالاتر است و امکان افزایش و تقویت دیگر هوش‌ها برای او وجود ندارد، بلکه می‌تواند با راهکارهایی به افزایش هوش کم فعال بپردازد. در ادامه به اختصار به بیان بعضی از راهکارها برای افزایش هوش ریاضی پرداخته ایم.
★سعی کنید از ماشین حساب برای حل محاسبات استفاده نکنید و تا حد ممکن به صورت ذهنی به انجام محاسبات بپردازید
★می‌توانید به آموختن یک زبان برنامه نویسی کامپیوتر بپردازید. کار با کامپیوتر و یادگیری آن علاوه بر تقویت هوش، بسیار جالب و سرگرم کننده نیز هست.
★برای تقویت هوش ریاضی، تجزیه و تحلیل مسائل را به صورت یک عادت برای خود تبدیل کنید.
★کتاب خواندن، تماشای ویدئوهای علمی و حل تست‌های هوش از دیگر راهکارهای افزایش میزان هوش ریاضی در نظر گرفته شده است
بازی‌ها مناسب تقویت هوش ریاضی منطقی:
استفاده و انجام بازی‌های مناسب برای فراگیری و یادگیری اغلب مهارت‌ها پیشنهاد می‌شود. چرا که انجام بازی باعث خستگی ذهن نمی‌شود. انجام بازی‌های مناسب برای افزایش هوش ریاضی بسیار پیشنهاد می‌شود. بازی‌های مختلف مطرح شده علاوه بر کودکان در تقویت هوش ریاضی نوجوانان و بزرگسالان نیز بسیار تاثیرگذار است. در ذیل به معرفی برخی از بازی‌های مناسب جهت تقویت هوش ریاضی پرداخته شده است.
★یکی از بهترین بازی‌هایی که جهت افزایش هوش ریاضی منطقی پیشنهاد می‌شود، کار کردن با پازل است. مغز برای در کنار هم چیدن قطعات پازل مجبور به تجزیه و تحلیل است و به همین قدرت استدلال شخص بالاتر می‌رود.
★حل سودوکو نیز در جهت تقویت تجزیه و تحلیل اعداد و ریاضی بسیار موثر است.
★حل چیستان و معما از دیگر مواردی است که ذهن برای فهمیدن جواب آن وادار به استدلال است
★می‌توان برای تقویت هوش ریاضی از مکعب روبیک نیز استفاده نمود.
★از دیگر بازی‌های مناسب برای افزایش هوش ریاضی دومینو و شطرنج است. در دومینو اعداد و الگو بسیار مطرح است و در شطرنج نیز تجزیه و تحلیل بسیار به کار می‌رود.
هوش ریاضی منطقی یکی از مهمترین هوش‌ها است که توجه به تقویت و پرورش آن از اهمیت خاصی برخوردار است. شایان ذکر است که شکل گیری حدود 80 درصد از هوش‌ها در سن کودکی و تا قبل از 8 سالگی رخ می‌دهد. به همین دلیل لازم است که نسبت به تقویت هوش‌های چندگانه و به خصوص هوش ریاضی منطقی کودکان خود اهمیت دهید.
بشر نه‌تنها هوش‌های مختلفی دارد، بلکه می‌تواند آنها را به‌طور مستقل از هم نیز گسترش بدهد.
ویژگی‌های هوش منطقی عبارتند از:
★واقع گرایی
★مهارت در بازی های استراتژی
★علاقه به اعداد
★خواهان دقت و درستی
★درک اطلاعات پیچیده
★علاقه به واقعیت و حقیقت
★معقول بودن
★منطقی بودن
★داشتن استعداد در ریاضیات
★دوستدار علم و پژوهش
مشاغل مناسب برای افراد دارای هوش منطقی:
★حسابدار
★برنامه‌نویس کامپیوتر
★مهندس
★برنامه‌ریز مالی
★وکیل
★ریاضیدان
★پزشک
★افسر نظامی
★دانشمند و پژوهش‌گر
★مدرس ریاضی
★معمار
★شیمیدان
★کارآگاه
★هوانوردی
★مخابرات
یکی از نکات آموزشی برای دانش‌آموزان در این زمینه استفاده از «تفکر علمی» است. سعی کنید از آنها در مورد اصول علمی و شناسایی آنها در سایر زمینه‌های غیرعلمی سوال کنید. به عنوان مثال در سرگرمی‌های مخصوص پایه‌ی 6-4 سه چیز تصادفی انتخاب کنید و از دانش‌آموز بخواهید با استفاده از این سه مورد یک شی اختراع کند. یا برای پایه‌ی 8-6 از آنها بخواهید طرح اشیای روزمره خود را بازتولید کنند یا توسعه دهند.
ویژگی های افراد با هوش منطقی – ریاضی بالا
آیا می‌دانستید افراد مبتلا به اوتیسم و سندرم Asperger از هوش منطقی-ریاضی استثنایی برخوردارند؟ اگرچه هوش آنها کامل توسعه نیافته است. افراد متعلق به این نوع هوش دارای مهارت‌های منطقی هستند، وابستگی زیادی به ریاضیات و استدلال دارند و راه‌حل مربوط به هر مشکل را نهفته در یک منطق ساده می‌دانند. آنها معتقد به بهره‌گیری از دلیل و برهان و شناسایی الگوهای مناسب برای رسیدن به راه‌حل مطلوب‌اند. در مطالب زیر نگاهی داریم به ویژگی‌های هوش منطقی-ریاضی که با واقیعیات و مثال‌های خوب همراه است.
سازماندهی
این افراد علاقه‌ی شدیدی به چیزهای سازمان‌یافته دارند. همه چیز را به‌درستی طبقه‌بندی و الگوها را شناسایی می‌کنند. مهارت سازماندهی در علم آمار، منطق، نظریه گراف، هندسه و غیره مفید است
استدلال منطقی
منطق برای این افراد یک کلمه‌ی کلیدی است و معتقدند پشت هر چیزی در جهان یک دلیل منطقی وجود دارد. آنها ریشه‌ی مشکلات را درمی‌آورند، الگوها را آنالیز و دلیل وقوع اتفاق‌ها را کشف می‌کنند، درنهایت به یک راه حل می‌رسند و هرگز چیزی را بدون مدرک و شاهد قبول ندارند.
ذهن علمی
از دیگر ویژگی‌های این افراد داشتن ذهن علمی است. آنها عاشق انجام آزمایش‌های علمی، دنبال کردن پروسه، یادداشت مشاهدات و ارائه‌ی یک استنتاج هستند. همچنین به موضوعات مفهومی فیزیک، شیمی و ریاضی نیز علاقه دارند.
مهارت‌های ریاضی
همانطور که قبلاً گفتیم بسیاری از افراد با هوش منطقی می‌توانند به راحتی مسئله‌های ریاضی را بدون نیاز به قلم و کاغذ حل کنند. آنها در مورد یک موضوع مدت‌ها فکر و مسئله را گام‌به‌گام محاسبه می‌کنند تا به نتیجه برسند. به‌طور خلاصه ذهن آنها مانند رایانه است.
تجزیه‌وتحلیل منتقدانه
انسان‌های منطقی دارای ایده‌ها و الگوهای منطقی هستند. آنها تمام مسائل را از دیدگاه منتقدانه تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. این مهارت در برنامه‌نویسی و زمینه‌های مرتبط با آن بسیار مفید است.
چند نمونه از افراد دارای این هوش و مهارت
★علاقمندان به بازی شطرنج بدون شک از هوش منطقی-ریاضی بهره می‌برند. شطرنج یک بازی ذهنی است که بازیکن در آن منطقی فکر می‌کند تا برای شکست حریف روش‌های خلاقانه پیدا کند.
★کودکانی که بازی پازل دوست دارند نیز در این دسته قرار می‌گیرند. حل سوال و پازل چیزی است که این افراد به دنبال آن هستند.
★دانش‌آموزانی که به رمان‌های کارآگاهی علاقه دارند و فیلم‌های جنایی می‌بینند.
★افراد علاقمند به بازی‌های رایانه‌ای، بازی‌های کارتی مثل Solitaire یا حتی سودوکو.
★کسانی که می‌توانند در بازار سهام مهارت‌های صحیح را هوشمندانه به‌کار ببرند. این افراد راه‌های انحراف سهام را می‌دانند و تشخیص خواهند داد چه‌زمانی سهام بخرند و چقدر سرمایه‌گذاری کنند.
★یک برنامه‌نویس موفق ممکن است در سایر زمینه‌ها باهوش نباشد، اما بر علم منطق مسلط است و برنامه‌نویسی کدها و پیدا کردن باگ‌ها را به‌خوبی درک می‌کند.
★افرادی که از بازی با ارقام، برنامه‌ریزی برای بودجه و رشد و سقوط سود مالی شرکت‌ها لذت می‌برند زیرا همیشه با جدول و نمودار سروکار دارند