اختلال افسردگی ـ شیدایی یا همان اختلال دوقطبی نوعی اختلال عاطفی عمده یا اختلال خلقی است که با اپیزودهای شیدایی یا هیپومانیک (تغییر در خلق و خوی طبیعی فرد همراه با حالات پرانرژی) تعریف می شود.
اختلال دو قطبی یک بیماری جدی است. شیدایی غالباً شامل بی خوابی ، گاهی اوقات برای روزها ، همراه با توهم ، روان پریشی ، توهمات بزرگ ، یا عصبانیت پارانوئید است. علاوه بر این ، دوره های افسردگی نسبت به افرادی که هرگز مانیا یا هیپومانیا ندارند ، ویران کننده تر و دشوارتر است.
اختلال افسردگی ـ شیدایی یک اختلال پیچیده است که احتمالاً از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و غیر ژنتیکی ناشی می شود. دوره های خلقی مرتبط با آن شامل افسردگی یا شیدایی بالینی (هیجان شدید و انرژی زیاد) با دوره های خلق و خو و انرژی طبیعی در بین دوره ها است. شدت قسمت های خلقی می تواند از بسیار خفیف تا شدید باشد و می تواند به تدریج یا به طور ناگهانی در یک بازه زمانی از چند روز تا هفته اتفاق بیفتد.
همراه با دوره های شیدایی یا افسردگی ، بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است اختلالات در تفکر داشته باشند. همچنین ممکن است تحریف درک و اختلال در کارکرد اجتماعی داشته باشند.
اختلال دو قطبی معمولاً در سنین 15 تا 24 سالگی ظاهر می شود و در طول زندگی ادامه دارد. بندرت ممکن است بیماری تازه تشخیص داده شده در کودکان خردسال یا بزرگسالان بالای 65 سال دیده شود.
شیدایی و نیمه شیدایی چه هستند؟
شیدایی و نیمه شیدایی میتواند منجر به از دست دادن قدرت تشخیص در شما شود و بر روی روابط با دیگران، کار و اقتصاد شما تاثیر بگذارد. برای نمونه چندین پروژه را راه اندازی میکنید، به گونهای اغراق آمیز شاد و اجتماعی هستید و دست بکارهایی میزنید که کم و بیش برای شما عواقب جدی به دنبال دارد. اغلب بسیار فعال هستید و به خواب بسیار کمی نیاز دارید. اعتماد بنفس شما به میزان قابل ملاحظهای از موارد عادی بیشتر است و از اینکه کسی بطور مثال ایدههای درخشان شما را به پرسش بگیرد، یا به عشقتان باور نداشته باشد، از زندگی شبانه شما ویا همه پروژههایی که راه انداخته اید خرده بگیرد میتوانید خشمگین شوید.
در بیماری شیدایی شما بسیار فعال هستید و اگر شما دچار بیماری شیدایی شده اید فردی هستید با فعالیت بالا که به آسانی قدرت درک واقعیت را از دست میدهد و ممکن است دچار روانپریشی شوید. در حالت نیمه شیدایی بیمار قدرت درک واقعیت را از دست نمی دهد و کمتر فعال است. بعد از دورههای شیدایی و نیمه شیدایی بیمار دچار اختلال افسردگی اساسی میشود. اختلال افسردگی اساسی میتواند چنان عمیق باشد که بیمار بفکر خودکشی و نقشه کشیدن برای کشتن خود بیفتد. گاهی افسردگی چنان عمیق است که بیمار واقعا دست به خودکشی نیز میزند.
عواملی سبب بروز اختلال دوقطبی
- ژنتیک
- فیزیولوژیک مغز
- انتقال دهنده های عصب مغز
- هورمون ها
- عوامل محیطی
- اختلال دوقطبی نیز مانند سایر بیماری ها چند نوع دارد
- اختلال دو قطبی نوع یک
- اختلال دو قطبی نوع دو
- اختلال ادواری
- اختلال دو قطبی پیش رونده
علائم اختلال افسردگی ـ شیدایی
افسردگی بالینی، یک بیماری جدی است که بر هر جنبه از زندگی فرد تاثیر می گذارد، از جمله روابط شخصی و خانوادگی، کار یا زندگی مدرسه، خوابیدن و عادات غذایی، و سلامت عمومی.علائم افسردگی، عبارتند از:
- غمگینی بیش از حد
- یاس
- میل به خودکشی
- استرس
- احساس گناه
- اختلالات خواب
- از دست دادن میل به غذا یا برعکس آن
- خستگی مفرط
- عدم علاقه به فعالیت های روزمره
- عدم توانایی در تمرکز
- رفتارهای آزاردهنده
- احساس درد بدون داشتن منشاء واقعی
- عملکرد ضعیف در امورات رومزه زندگی
علائم بیماری دوقطبی در دوره مانیا(شیدایی)
- احساس سرخوشی زیاد
- اعتماد به نفس شدید و گاهاً کاذب
- عدم توانایی در تصمیم گیری درست و قضاوت
- تکلم سریع
- رفتار پرخاشگرجویانه
- تحریک پذیری بالا
- بالا رفتن میزان سطح انرژی
- فعالیت جسمی بالا
- اقدام به رفتارهای مخاطره آمیز
- افزایش میل جنسی
- اختلال خواب (خود را بی نیاز از خواب می بینند)
- میل به مصرف زیاد مواد مخدر و الکل
- توهم
- پریشانی
شیدایی تا چه مدت ادامه دارد؟
بدون درمان، هر بار وقوع این حالت روحی ـ روانی می تواند از چند روز تا چند ماه ادامه یابد.
معمولاً علائم چند هفته تا چند ماه ادامه می یابد. افسردگی در فرد ممکن است اندکی پس از آن رخ دهد، یا برای هفته ها یا ماه ها ظاهر نشود.
بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دو قطبیُ دوره های طولانی و بدون علائم را در بین وقوع شیدایی تجربه می کنند.
درمان اختلال دوقطبی
دو قطبی قابل درمان نیست، اما روش های درمانی و استراتژی هایی برای مدیریت علائم فرد وجود دارد. بدون درمان، اختلال دو قطبی ممکن است باعث ایجاد اپیزودهای غیر معمول خلقی شود. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است بدون درمان بین دوره های طولانی شیدایی و افسردگی تناوب کنند.
تست MMPI چیست؟
شاخص های تست MMPI-2
برای شناخت اختلالات روانشناختی از جمله موارد زیر از تست MMPI 2 استفاده می شود.
- دروغ سنجی
- نابسامدی
- دفاعی
- خودنمایی بیش از حد
- مبالغه در نشانه ها و وانمود بد
- آسیب شناسی روانی
- ناهمسانی پاسخ معتبر یا پاسخ دهی تصادفی
- ناهمسانی پاسخ درست
- خود بیمارانگاری
- افسردگی
- هیستری
- انحراف روانی اجتماعی
- مردانگی ـ زنانگی
- پارانویا (میزان اعتماد یا بی‌اعتمادی)
- پسیکاستنی(ضعف روانی)
- اسکیزوفرنی
- مانیا (شیدایی)
- درونگرایی اجتماعی