نام رایج دارو: گاباپنتین – Gabapentin
اسامی تجاری دارو: نورونتین
توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
گاباپنتین چیست و چه کاربردی دارد؟
گاباپنتین برای جلوگیری و کنترل تشنج مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این دارو برای تسکین دردهای عصبی ناشی از بیماری زونا (بیماری التهاب جوش دردناک ناشی از عفونت) در بزرگسالان به کار می‌رود. گاباپنتین به عنوان داروی ضد تشنج یا ضد صرع شناخته می‌شود.
نحوه مصرف گاباپنتین و دوز مصرفی
قبل از شروع به مصرف گاباپنتین یا هر بار تهیه آن راهنمای دارویی داخل جعبه را با دقت بخوانید و از پزشک یا دکتر داروخانه راهنمایی بگیرید. این دارو را همراه با غذا یا بدون آن می‌توان مصرف کرد.
دوز مصرف داروی گاباپنتین به سن، وزن، وضعیت بیماری، و پاسخگویی بدن شما به درمان و سایر داروهای مصرفی بستگی دارد. در کودکان این دوز به وزن آن‌ها نیز بستگی دارد. اگر از قرص این محصول استفاده می‌کنید و دکتر مصرف نصف قرص را تجویز کرده است، نصف باقی مانده را در اولین وقت مصرف کنید. اگر چند روز از نصف کردن قرص گذشت و قرص را مصرف نکردید، آن را دور بیندازید. اگر از کپسول این دارو استفاده می‌کنید آن را با آب زیاد قورت دهید.
برای کاهش عوارض جانبی این دارو ممکن است پزشک‌تان برای تنظیم بدنتان با دارو، درمان را از دوزهای کم این دارو شروع کند و بعد آن را اضافه کند. بسیار مهم است که مطابق تجویز دکتر عمل کنید. دوز مصرفی خود را افزایش ندهید و مدت زمان بیشتری نسبت به تجویز پزشک این دارو را استفاده نکنید و اولین دوز این دارو را قبل از خواب مصرف کنید.
برای اثر بهتر داروی گاباپنتین آن را در ساعات مشخص بخورید تا میزان دارو در بدنتان ثابت بماند. مصرف این دارو را تا زمانی که پزشک تجویز کرده ادامه دهید. اگر برای کنترل تشنج از این دارو استفاده می‌کنید و روزانه 3 نوبت آن را مصرف می‌کنید نگذارید بیش از 12 ساعت از مصرف دارو بگذرد زیرا ممکن است باعث افزایش تشنج شود. دوز مصرفی را هیچ وقت افزایش ندهید زیرا وضعیت بیماریتان سریع‌تر بهبود نخواهد یافت و خطرات عوارض جانبی جدی افزایش می‌یابد.
بدون مشورت با پزشک از قطع مصرف دارو خودداری کنید زیرا ممکن است وضعیت بیماریتان با قطع یکباره دارو بدتر شود. برای قطع دارو احتمالا به صورت کاهش دوز باید عمل کرد. همچنین داروهای ضد اسید که حاوی آلومینیوم یا منیزیم هستند ممکن است با جذب این دارو تداخل داشته باشند لذا اگر از داروهای ضد اسید معده استفاده می‌کنید بهتر است مصرف آن حداقل 2 ساعت زمان با مصرف گاباپنتین فاصله داشته باشد. اگر شرایط بیماریتان بهتر نشد یا بدتر شد با پزشک تماس بگیرید.
عوارض جانبی گاباپنتین
مصرف گاباپنتین ممکن است منجر به عوارضی مانند خواب‌آلودگی، سرگیجه، از دست دادن تعادل، خستگی، تاری دید و دوبینی، حرکات غیرمعمول چشم یا لرزش شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.
در صورتی که پزشک داروی گاباپنتین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی گاباپنتین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. اگر دچار عوارض جدی این دارو مانند تورم دست‌ها یا مفاصل یا پا و تنگی نفس یا کند نفسی شدید با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
به ندرت کسانی که از داروهای ضد تشنج برای درمان مشکلاتی مانند تشنج، اختلال دوقطبی و درد استفاده می‌کنند، دچار افسردگی، افکار یا اقدا به خودکشی و مشکلات خلقی دیگر شده‌اند.. اگر خود یا خانواده‌تان هرگونه تغییر رفتار ناگهانی یا غیر معمولی، افکار یا رفتاری که نشانه‌های افسردگی باشد، افکار یا اقدام به خودکشی و افکار آسیب رساندن به خود را مشاهده کردید، سریعا با پزشک تماس بگیرید.
لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی گاباپنتین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل تب، تورم غدد لنفاوی، علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
موارد احتیاط مصرف گاباپنتین
اگر به داروی گاباپنتین یا گاباپنتین اناکاربیل حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید قبل از مصرف این دارو را پزشک یا داروساز مشورت کنید. داروی گاباپنتین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود، در این مورد با دکتر داروخانه مشورت کنید.
قبل از مصرف این دارو سوابق پزشکی خود مخصوصا بیماری‌های کلیوی، سوءمصرف الکل یا مواد مخدر، مشکلات خلقی (مانند افسردگی و افکار خودکشی) و مشکلات تنفسی را به اطلاع پزشک یا دکتر داروخانه برسانید.
داروی گاباپنتین ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف گاباپنتین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید. ضمنا قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی را که مصرف می‌کنید با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.
سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو مخصوصاْ تورم دست‌ها، مفاصل و پا، تنگی نفس و کند نفسی، سرگیجه و عدم تعادل حساسیت بیشتری از خود نشان دهند و احتمال سقوط و افتادن بیشتری دارند. این دارو در دوران بارداری فقط در صورت صلاحدید و تجویز پزشک باید مصرف شود. در مورد مزایا و خطرات مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید.
گاباپنتین از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود و در این مورد نیز با پزشک مشورت کنید.
تداخلات دارویی گاباپنتین با داروهای دیگر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی گاباپنتین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی گاباپنتین نفرمایید. همچنین داروی اورلیستات با گاباپنتین ممکن است تداخل داشته باشند.
در صورت مصرف داروهایی که موجب خواب‌آلودگی می‌شوند و یا موارد زیر با پزشک مشورت کنید
- الکل، ماری جوآنا
- آنتی‌هیستامین (مانند سیتریزین و دیفن هیدرامین)
- داروهای خواب‌آور یا ضد اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام و زولپیدم)
- داروهای شل کننده عضله
- داروهای مسکن مخدر (مانند کدئین و مورفین)
راهنما و برچسب تمامی داروها (مانند داروهای ضد آلرژی یا داروهای سرماخوردگی) را مطالعه کنید زیرا ممکن است شامل محتویاتی باشند که موجب خواب‌آلودگی شوند. برای مصرف ایمن این دارو با دکتر داروخانه مشورت کنید. همچنین این دارو ممکن است در نتیجه برخی آزمایشات پزشکی مانند آزمایش میزان پروتوئین ادرار تاثیر بگذارد لذا مصرف این دارو را به اطلاع پرسنل آزمایشگاه و پزشک آن برسانید.
علائم اوردوز گاباپنتین
اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
اگر دوز مصرفی داروی گاباپنتین را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید ،نیازی به مصرف دو برابر دارو نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید. اگر روزانه 3 وعده این دارو را مصرف می‌کنید، نگذارید بین دو وعده مصرف این دارو بیش از 12 ساعت فاصله بیفتد زیرا ممکن است باعث افزایش تشنج شود و در صورت این اتفاق با پزشک تماس بگیرید.
برای نگهداری صحیح داروی گاباپنتین، آن را در دمای اتاق، دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید و در حمام نگهداری نفرمایید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.