مقاله ی منتشر شده در مجله ی Nature Medicine، برای اولین بار به بررسی چگونگی اختلال عملکرد سلول های مغزی در اثر نخوابیدن می پردازد.
آقای «فرید»، نویسنده ارشد مقاله و استاد جراحی عصبی در دانشکده پزشکی دیوید گفن UCLA و دانشگاه تل آویو، می گوید: «ما دریافتیم که نخوابیدن به میزان کافی، این قابلیت را از سلول های عصبی می گیرد تا به درستی عمل کنند.
این امر به خطای شناختی در چگونگی درک و واکنش به محیط پیرامون مان ختم می شود. عدم خواب کافی می تواند مثل مصرف خیلی زیاد نوشیدنی های الکی، خطرناک باشد.
خستگی شدید، همان تاثیر مشابهی را بر مغز می گذارد که در اثر مصرف زیاد نوشیدنی های الکی شاهدش هستیم. هنوز هیچ استاندارد پزشکی یا قانونی برای شناسایی رانندگان خیلی خسته در جاده وجود ندارد.
در مطالعات گذشته، مشخص شد که نخوابیدن با خطر بالای افسردگی، چاقی، دیابت، حملات قلبی و سکته ارتباط دارد. در مطالعه ی جدید، گروهی بین المللی از دانشمندان به مطالعه ی 12 نفر پرداختند که به خاطر بیماری صرع، برای عمل جراحی در UCLA آماده می شدند که می تواند در اثر کمبود خواب ایجاد گردد. در مغز این عده از افراد، الکترودهایی نصب شد تا دلیل بیماری شان قبل از عمل جراحی مشخص شود.
از هر کدام از شرکت کنندگان در مطالعه خواسته شد تا تصاویر را در کوتاه ترین زمان طبقه بندی نمایند. الکترودها برانگیخته شدن 1،500 سلول مغزی را در تمامی بیماران ثبت کرد. دانشمندان بر روی سلول های عصبی موجود در لُب گیجگاهی تمرکز کردند. این بخش در تنظیم ادراک بصری و حافظه نقش دارد. با خواب آلودتر شدن بیماران، انجام کار دشوارتر شد.
سلول های مغزی هم عملکرد کندی داشتند. «یووال نیر» نویسنده ی ارشد از دانشگاه تل آویو، بیان کرد: «این مشاهده باعث شگفتی ما شد که نخوابیدن کافی، چگونه فعالیت سلول های مغز را با کُندی روبرو کرد. برخلاف واکنش سریع معمولی، سلول های عصبی به کندی واکنش نشان دادند و انتقال آن ها به مدت زمان طولانی تری نیاز داشت.
این شرایط زمانی می تواند اتفاق بیفتد که راننده ی کم خواب متوجه می شود که عابری در روبه روی اتومبیلش قرار دارد. دیدن عابر پیاده در مغز راننده ی خواب آلود و خسته به کندی پردازش می شود. یعنی مدت زمان زیادی برای این راننده طول می کشد تا متوجه شود چه چیزی درک می کند. محققان متوجه شدند که در این شرایط، قسمت هایی از مغز، عملکرد متفاوتی دارند.
این پدیده نشان می دهد که بخش هایی از مغز بیمار در حالتی نیمه خواب به سر می بردند و همین عامل باعث خطای ذهنی شد؛ در حالی که سایر بخش های مغزی در حالت بیدار بوده و عملکرد عادی خود را داشتند. محققان درصدد بررسی منافع خواب و دلایل سوء عملکرد مغز در پی کمبود کافی خواب هستند.