اختلال اوتیسم چیست؟
اختلال اوتیسم یا طیف اوتیسم (ASD) یک اصطلاح گسترده است که پزشکان از آن برای توصیف گروهی از اختلالات رشدی عصبی استفاده میکنند. این اختلالات با مشکلات ارتباطی و تعامل اجتماعی مشخص می‌شوند. افراد مبتلا به ASD اغلب علائم یا الگوهای رفتاری محدود، تکراری و کلیشه‌ای را نشان می‌دهند. اصطلاح «طیف» در این تعریف بازتاب‌دهنده این حقیقت است که علائم در بین افراد مختلف متفاوت است و انواع و شدت متغیری دارد. اوتیسم در پسران چهار برابر دختران است.
علائم بیماری اوتیسم چگونه است؟
علائم اوتیسم معمولاً در اوایل کودکی، بین 12 تا 24 ماهگی مشهود است. با این حال، علائم ممکن است زودتر یا دیرتر ظاهر شوند. نشانه‌های اولیه ممکن است شامل تاخیر قابل توجه در گفتار یا پیشرفت اجتماعی باشد. DSM-5 علائم اوتیسم را به 2 دسته تقسیم می‌کند:
مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی
این مورد می‌تواند شامل مشکلات زیر باشد:
مسائل مربوط به ارتباطات، از جمله مشکلات به اشتراک‌گذاری احساسات، به اشتراک گذاشتن علایق یا حفظ مکالمه قبلی و بعدی
مشکلات ارتباط غیر کلامی، مانند مشکل در حفظ ارتباط چشمی یا خواندن زبان بدن. دشواری در توسعه و حفظ روابط
انواع بیماری اوتیسم چیست؟
با توجه به آمار DSM (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی)، اختلال اوتیسم را می‌توان به چند دسته زیر تقسیم کرد:
- مرتبط با یک بیماری پزشکی یا ژنتیکی شناخته‌شده یا یک عامل محیطی
- همراه با اختلال عصبی، روانی یا رفتاری دیگر
- با کاتاتونیا (Catatonia، نوعی اختلال روانی که در طی آن بیمار درک درستی از محیط و اطرافیان خود ندارد.)
- یک فرد می‌تواند به یک یا چند مورد از این اختلالات، مبتلا شود.
- قبل از DSM-5، برای افراد در طیف اوتیسم ابتلا به یکی از اختلالات زیر تشخیص داده می‌شد:
- اختلال اوتیسم
- سندرم آسپرگر (Asperger’s syndrome)
- اختلال فراگیر رشد طبقه بندی نشده (PDD-NOS)
- اختلال از هم گسیختگی کودکی
خصوصیات اوتیسم چیست؟
این بیماری معمولا قبل از سه سالگی بروز پیدا می‌کند و علائم آن می‌تواند بسیار گیج‌کننده باشد. زیرا برخی کودکان مبتلا به اوتیسم ظاهرا تا قبل از شروع بیماری، رشد نرمالی دارند.
اگر چه شدت علائم در افراد مختلف بسیار متنوع است. اما اختلالات نامتغیری در مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی همه افراد مبتلا نیز وجود دارد. به عنوان مثال برخی کودکان مبتلا به اوتیسم هرگز در طول زندگی خود صحبت نمی‌کنند. همچنین بیشتر کودکان مبتلا به اوتیسم علاقه‌های محدود و رفتارهای تکرارشونده‌ای از خود نشان می‌دهد.
والدین ممکن است متوجه این موضوع شوند که نوزادشان از برقراری تماس چشمی خودداری می‌کند یا پاسخی به آن نمی‌دهد و یا ایجاد پیوند عاطفی با آنها برایش مشکل است. کودکان مبتلا به اوتیسم پاسخ‌های نامعمولی به تجربیات حسی دارند و ممکن است تنها به صداها، بافت‌ها، بوها یا طعم‌های خاصی حساس باشند. آنها ممکن است در هماهنگی حرکتی نقص داشته باشند و عضلات‌شان ضعیف باشند.
کودکان مبتلا به اوتیسم، ممکن است بسیاری از رفتارهای تکرارشونده، مانند به هم زدن دست‌ها، تکان دادن اندام‌های بدن و یا در آوردن صدا را در اوایل زندگی داشته باشند.
آنها ممکن است اشیا را بارها به ترتیب بچینند و بهم بزنند. برخی کودکان با حرکاتی مکرر مانند گاز گرفتن دست و ضربه به سر به خود آسیب می‌زنند.
علت اوتیسم چیست؟
علت دقیق ASD نا‌شناخته است. با این حال پزشکان فاکتورهای زیر را در بروز این بیماری موثر می‌دانند:
- سابقه خانوادگی
- جهش‌های ژنتیکی
- فرزندآوری در سنین بالا
- وزن کم هنگام تولد
- قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و سموم محیطی
- سابقه عفونت‌های ویروسی
- قرار گرفتن جنین در معرض دارو های والپروئیک اسید (Depakene) یا تالیدومید (Thalidomid
الگوهای محدود یا تکراری از رفتار یا فعالیت‌ها
- در این حالت نشانه‌های زیر را در بیماران می‌بینید:
- حرکات تکراری، جنبیدن یا الگو های گفتاری
- پایبندی سفت و سخت به روال‌ها یا رفتارهای خاص
- افزایش یا کاهش حساسیت به اطلاعات حسی خاص از محیط اطراف خود، مانند واکنش منفی به یک صدای خاص
- علائم یا دغدغه‌های ثابت
شدت علائم اوتیسم بسیار متغیر است. اما نقص در مهارت‌های اجتماعی در افراد دچار این اختلال ثابت است. ممکن است والدین کودک مبتلا به اوتیسم متوجه شوند که نوزاد آنها تماس چشمی برقرار نمی‌کند یا واکنشی به آنها نشان نمی‌دهد.
کودکان اوتیسم چه خصوصیاتی دارند؟
خصوصیات و ویژگی‌های زیر ممکن است که در افراد اوتیسمی دیده‌شود. درواقع این ویژگی‌ها بیشتر در کودکان اوتیسمی دیده‌می‌شوند. اگر از خود می‌پرسید که علائم اوتیسم در کودک دو ساله چیست، ویژگی‌های زیر را در نظر داشته‌باشید.
در نظر داشته‌باشید که کودکان اوتیسمی بسیار حساسند. مثلا ممکن است در مواجهه با صدا، لمس، بو یا دیدن مناظری که برای دیگران عادی است، دچار مشکلات جدی و یا دردناکی شوند.
همچنین این کودکان ممکن است حرکاتی تکرارشونده و تقلیدی مانند تاب‌خوردن، قدم‌زدن یا دست‌زدن را انجام‌دهند و واکنش‌های غیرعادی نسبت به مردم یا وابستگی شدیدی به اشیا دارند.
کودکان اوتیسمی در برابر تغییرات معمول زندگی مقاومت داشته یا با رفتارهای پرخاشگرانه به خود آسیب می‌رسانند.
ممکن است گاهی اوقات اصلا متوجه افراد، اشیا یا اتفاقات اطراف خود نشوند. برخی از این کودکان ممکن است دچار تشنج شوند و اولین تشنج آنها در زمان بلوغ باشد.
به علاوه برخی مبتلایان به اوتیسم تا حدودی دچار اختلالات شناختی هستند، اما برخلاف دیگر اختلالات شناختی که با تاخیر رشد در تمامی زمینه‌ها شناخته‌می‌شود، اوتیسمی‌ها مهارت‌های مختلفی دارند. به طور مثال ممکن است فرد در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل است، اما در زمینه‌های دیگر مانند طراحی، ساخت موسیقی، حل مسائل ریاضی یا حفظ کردن مطالب مهارت بسیار بالایی دارند و در تست‌های هوش غیرکلامی دارای هوش متوسط یا بالایی هستند.
علائم اوتیسم در نوجوانان چیست؟
برخی از علائمی که در نوجوانان مبتلا به اوتیسم دیده‌می‌شود شامل موارد زیر است:
- تمایل دارند وقت بیشتری را با خود و به تنهایی بگذرانند.
- دوست دارند که نوجوانان دیگر با قوانین آنها بازی کنند. اگر قوانین آنها نادیده گرفته‌شود و یا زیر پا گذاشته‌شود، عصبانی و ناراحت می‌شوند.
- قوانین ارتباط‌های اجتماعی را متوجه نمی شوند و نمی‌توانند آداب معاشرت را درک کنند
علائم اوتیسم در بزرگسالان چیست؟
برخی از علائم اوتیسم در بزرگسالان شامل موارد زیر هستند:
- متوجه احساسات دیگران نمیشوند و ناراحتی دیگران را درک نمی‌کنند.
- در موقعیت‌های اجتماعی معمولا بسیار استرس می‌گیرند و مضطرب می‌شوند.
- برای آنها سخت است که دوست پیدا کنند.
- تمایل دارند که با خود و به تنهایی وقت بگذرانند.
- معمولا بی‌ادب به نظر می‌رسند، در صورتیکه متوجه آن نیستند.
- متوجه کنایه نمیشوند و معنی لغات را همان‌طور که هست درک میکنند.
- معمولا روتین ثابتی برای گذراندن روزهای خود
عوامل خطر ایجاد اوتیسم چیست؟
شیوع اوتیسم در پسران چهار برابر دختران است. عوامل نژادی، قومی، اجتماعی، میزان درآمد خانواده، سبک زندگی یا تحصیلات بر ابتلای کودکان به اوتیسم هیچ تاثیری ندارد. این بیماری روندی رو‌به‌رشد دارد اما هنوز علت افزایش آن مشخص نیست.
راه های تشخیص اوتیسم چیست؟
هیچ آزمون خاصی جهت تشخیص اوتیسم وجود ندارد، در عوض، پزشکان این اختلال را در دوران کودکی و قبل از 3 سالگی از طریق گزارشات والدین از رفتارها، مشاهدات و رد سایر بیماری‌ها و مشکلات، تشخیص می‌دهند<
اوتیسم درمان قطعی دارد؟
هیچ درمانی برای اوتیسم وجود ندارد. درمان اوتیسم در هر فرد با توجه به وجود علائم متفاوت است و درمان‌ها و راه حل‌هایی جهت مدیریت مشکلات همراه با اوتیسم وجود دارد، که این مشکلات می‌تواند شامل صرع، افسردگی، اختلال وسواسی – اجباری و اختلالات خواب باشد. در‌حالی‌که ممکن است این درمان‌ها برای همه‌ی افراد مبتلا به اوتیسم موثر واقع نشود، گزینه‌های کمک‌کننده‌ی بسیاری به مردم وجود دارد.
درمان دارویی اوتیسم
داروهای تجویز شده معمولا به درمان تشنج، افسردگی یا اختلالات خواب کمک می‌کند، با این حال این داروها در هر فرد مبتلا به اوتیسم متفاوت است.
تیم درمانی اوتیسم متشکل از چه دکترهایی است؟
برای درمان اوتیسم دکتر روانپزشک و روانشناس با هم مداخله میکنند و برای درمان تصمیم می‌گیرند. همچنین ممکن است که تشخیص ابتدایی به عهده‌ی دکتر اطفال و یا دکتر‌های دیگر باشد.
دکتر مغز و اعصاب و روانشناس می‌توانند بیماران را جهت دریافت درمان مناسب به دکتر روانپزشک ارجاع دهند
انواع اوتیسم چیست؟
اوتیسم یک سندرم است که به عنوان اختلالات طیف اوتیسم شناخته می‌شود، سایر اختلالات ارتباط اجتماعی یا بیماری‌های شناخته‌شده در این محدوده، عبارتند از:
اختلال درخودماندگی
این اختلال همان چیزی است که با شنیدن کلمه‌ی اوتیسم به ذهن هر فردی می‌رسد و به اختلال در برقراری ارتباطات، تعاملات اجتماعی و بازی‌های تخیلی در کودکان زیر 3 سال گفته می‌شود.
سندروم آسپرگر
کودکان با این اختلال مشکل زبانی ندارند و میانگین هوشی آنها در تست هوش، بالاتر از متوسط است، اما مانند کودکان اوتیسمی در برقراری ارتباطات اجتماعی مشکل و محدودیت دارند.
اختلال فراگیر رشد (اوتیسم آتیپیک یا غیرمعمول)
یک دسته‌ی عمومی و فراگیر برای کودکان دارای برخی رفتارهای اوتیسمی است، که در سایر دسته‌ها قرار نمی‌گیرند.
اختلال تخریب دوران کودکی
این کودکان حداقل در دو سال اول زندگی رشد طبیعی دارند، اما پس از آن بخش بزرگی از مهارت‌های ارتباطی خود را از دست می‌دهند. اختلال بسیار نادری است و پیرامون در نظر گرفتن این اختلال به عنوان یک بیماری در بین بسیاری از متخصصین بیماری‌های ذهنی تردید وجود دارد.
سندرم رت
این سندرم قبلا در گستره‌ی اختلالات اوتیسمی بود، اما در حال حاضر زمینه‌ی ژنتیک آن تایید شده است، بنابراین دیگر جزو اختلالات اوتیسمی قرار نمی‌گیرد. کودکان مبتلا به سندرم رت عمدتا دختران هستند که رشد آنها در ابتدا طبیعی است، اما این اختلالات از سن 1 تا 4 سالگی شروع می‌شوند و در ارتباطات و مهارت‌های اجتماعی دچار مشکل می‌شوند.به علاوه حرکات تکراری دست جایگزین حرکات هدفمند می‌شوند و این افراد به شدت دچار اختلال شناختی می‌شوند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
اوتیسم یک طیف اختلال عصبی رفتاری است که با اختلال در تعاملات اجتماعی، رشد کلامی و مهارت‌های ارتباطی و علائم بسیاری همراه است که در این مطلب همه آنها را مرور کردیم. این سندروم می‌تواند از نوزادی علائم خود را نشان دهد. از جمله شایع‌ترین علائم آن اجتناب از برقرار ارتباط چشمی اسافراد اوتیسمی نیازهای خاصی دارند و زندگی با آنها می‌تواند چالش برانگیز باشد. روانشناس و روانپزشک متخصصانی هستند که می‌توانند در مواجهه با این افراد به شما کمک کنند.