دلایل اصلی حواس پرتی و عدم تمرکز
چرا حواس پرتی و عدم تمرکز داریم؟ چگونه این مشکل را حل کنیم؟
ما برای انجام هر کاری به تمرکز نیاز داریم. تمرکز هسته کلیدی تمام فعالیت‌های ما است. بااین‌حال مشکل توجه و تمرکز مشکلی جدی برای اغلب ما است و سخت می‌توان همواره بر آنچه باید متمرکز بود. در این مقاله سعی می‌کنیم به‌طور مفصل به این مشکل بپردازیم و توضیح دهیم که چه موانعی اجازه تمرکز را نمی‌دهند و چگونه می‌توان از سد آن موانع گذشت؛ اما قبل از آن به نشانه‌هایی از مشکل در تمرکز می‌پردازیم.
نشانه‌های حواس پرتی و عدم تمرکز، شما هم این نشانه‌ها را دارید؟
کمبود تمرکز می‌تواند در افراد مختلف خود را به شیوه‌های متفاوتی نشان دهد. در این قسمت به برخی از شایع‌ترین این نشانه‌ها اشاره می‌کنیم:
- ناتوانی از انجام وظایف روزمره
- خستگی مفرط
- ناتوانی در به یادآوردن اتفاقاتی که به‌تازگی رخ داده‌اند
- ناتوانی در تصمیم‌گیری
- فراموش کردن جلسات یا قرارهای مهم
- ناتوانی در به اتمام رساندن کارها
- ناتوانی در گوش دادن به صحبت‌های دیگران
- ناتوانی در مطالعه کتاب و درس‌ها
- دلایل ناتوانی در تمرکز
- محرومیت از خواب
پژوهش‌های مختلف ارتباط حافظه، قدرت تصمیم‌گیری، حافظه و تمرکز را با خواب نشان داده‌اند. محرومیت از خواب می‌تواند به تمرکز ما آسیب بزند و کارهای مختلف مانند مطالعه کتاب را برایمان سخت و پیچیده کند.
آیا می‌دانید دلایل اصلی حواس پرتی و عدم تمرکز چیست؟
این دلایل را بدانید تا شناخت بهتری از عدم تمرکز و حواس پرتی داشته باشید:
1- کمبود ویتامینD
ویتامین‌های مختلف و مشخصاً ویتامین D نیز در تمرکز ما نقش جدی بازی می‌کنند. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به افت عملکرد ذهنی شود و باعث گنگ بودن مسائل برای ما شود. طوری که نتوانیم به‌طور کامل تمرکز کنیم.
2- استرس و اضطراب
فشارهای روانی مختلف نیز از عوامل اصلی کمبود تمرکز در ما هستند. استرس و اضطراب و نگرانی مفرط ممکن است ما را از لحظه حال جدا کنند و اجازه ندهند که به‌طور کامل بر فعالیت‌هایمان تمرکز کنیم. در واقع یک مغز نگران، ظرفیت کمی برای تمرکز را دارد.
استرس و اضطراب خود را با مدیتیشن از بین ببرید.
3- عدم تعادل هورمونی
تحقیقات نشان می‌دهند که عدم تعادل در هورمون‌هایی مانند استروژن، پروژسترون، تستوسترون و هورمون‌های تیروئیدی می‌توانند به ضعف تمرکز در ما منجر شوند. به همین دلیل نباید نقش آن‌ها بر فعالیت مغزی و میزان تمرکزمان را فراموش کرد.
4- اختلالات روانی
اختلالات روانی مختلف مانند افسردگی، اضطراب فراگیر و بیش‌فعالی و نقص توجه نیز از وضعیت‌های جدی هستند که می‌توانند به تمرکز ما آسیب جدی بزنند. تمرکز در افرادی که با این اختلال‌ها درگیرند به‌شدت مختل می‌شود و کارایی فرد کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی مراجعه به روانشناس و روانپزشک به‌شدت اهمیت پیدا می‌کند.
5- انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان
از دیگر عواملی که به تمرکز کم منجر می‌شود، انجام چند کار به‌طور هم‌زمان است. مغز ما از ظرفیت شناختی خاص خود برخوردار است و زمانی که چند کار به‌طور مشترک انجام شوند، از ظرفیت آن برای فعالیت مناسب کم می‌شود. در واقع در این حالت توجه و تمرکز ما پخش می‌شود و نمی‌توانیم بر روی یک فعالیت تمرکز کنیم.
6- عدم اولویت‌بندی کارها
عدم اولویت‌بندی کارها نیز می‌تواند به عدم تمرکز منجر شود. زمانی که مغز ما تصویر مناسبی از کارهایی که باید انجام دهد نداشته باشد، نمی‌تواند منظم و متمرکز کار کند. در نتیجه نمی‌توان به‌اندازه لازم بر کارها متمرکز بود.
7- استفاده بیش‌ازحد از گوشی و فضای مجازی
استفاده بی‌رویه از گوشی و حضور دائم در فضای مجازی نیز از عواملی است که می‌تواند باعث افت عملکرد ذهنی ما شوند و تمرکز را برای ما سخت کند.
برای پی بردن به اختلالات افسردگی، اضطراب اختلالات روانی و سایر اختلالات در تست MMPI-2 شرکت کنید. همچنین برای خصوصیات شخصیتی در تست نئو شرکت کنید.
راه‌حل‌هایی برای بهبود تمرکز و رفع حواس‌پرتی که به شما کمک خواهد کرد؟
برای اینکه حواس پرتی و دم تمرکز خود را درمان کنید، این روش‌ها را دنبال کنید:
سبک زندگی خود را بهبود ببخشید
با نگاهی به عوامل بالا می‌توان متوجه شد که بخش مهمی از بی تمرکزی ما به سبک زندگی ما برمی‌گردد. خواب، برنامه غذایی و به‌صورت فعالیت‌های روزانه تاثیر بسیار مهمی بر میزان تمرکز ما می‌گذارند. به همین خاطر برای بهبود تمرکز ضروری است که یک سبک زندگی سالم را برگزید.
یک لیست از کارهایتان تهیه کنید
تهیه یک لیست از کارها باعث می‌شود که ذهن ما مرتب‌تر و منظم‌تر باشد و تصویر شفاف و مشخصی از فعالیت‌ها را دارا باشد. اینگونه دیگر مجبور نیستیم که چند کار را به‌طور هم‌زمان انجام دهیم و می‌توانیم با آرامش خاطر بیشتری به کارهایمان بپردازیم. با این کار، ذهن ما راحت‌تر می‌تواند تمرکز کند.
میزان استفاده خود از گوشی را مدیریت کنید
دستگاه‌های دیجیتال مانند گوشی و کامپیوتر و لپ‌تاپ می‌توانند از عوامل اصلی نقص تمرکز باشند. به همین خاطر دوری از آن‌ها در ساعات مشخصی و فاصله گرفتن از فضای مجازی می‌تواند به بهبود عملکرد ذهن در تمرکز منجر شود.
از روانشناس، روانپزشک و پزشک کمک بگیرید
همان‌طور که توضیح دادیم، گاه مشکل در تمرکز از سبک زندگی فراتر می‌رود و با مشکلات مختلف در سلامت جسمانی و روانی ما مرتبط می‌شود. به همین خاطر ضروری است که برای بهبود وضعیت تمرکزمان به متخصصان حوزه‌های مختلف مراجعه کنیم و از آن‌ها کمک بگیریم.
چگونه تمرکزمان را به صورت علمی افزایش دهیم؟
در دوره ویژه‌ای که برای افزایش تمرکز تدارک دیده‌ایم، تمرکز شما به طور محسوسی به صورت علمی و با تمرینات دقیق و اصولی، افزایش خواهد یافت.
پنج علت عدم توانایی در تمرکز
بیش فعالی بزرگسالان:
تصور اشتباهی که در این زمینه وجود دارد این است که اغلب گمان می‌شود اختلال کم‌توجهی یا بیش فعالی که با نام مخفف ADHD نیز شناخته می‌شود، عارضه‌ای است که تنها در کودکان وجود دارد. در واقع باید این را بدانید که بیش فعالی بزرگسالان وجود داشته و با علائمی کمی متفاوت‌تر نسبت به کودکان خود را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی، بیشتر از بی توجهی و عدم تمرکز رنج می‌برند.
اگرچه ابتلا به بیش فعالی می‌تواند بهانه مناسبی برای مشکل حواس پرتی شما باشد، اما در صورتی که به این بیماری مبتلا نباشید، اینگونه تشخیص‌های بی پایه و اساس و غیرعلمی می‌تواند باعث این شود که هیچگاه به دنبال علت اصلی حواس پرتی خود نرفته و در نتیجه راه حلی نیز برای آن پیدا نکنید که در نهایت این معضل، باعث ناتمام ماندن بسیاری از کارهای شما در زندگی شده و شما را متوقف می‌کند.
بنابراین، در صورتی که احساس می‌کنید به بیش فعالی مبتلا هستید، برای مطمئن شدن از این مسئله به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
نداشتن خواب کافی:
با مطالعاتی که تاکنون انجام شده و تحقیقاتی که در حال حاضر در حال انجام است، خواب انسان هنوز رازهای فاش نشده‌ای در خود دارد. البته می‌دانیم که خستگی روی توانایی در تمرکز کردن تاثیر منفی دارد، اما علت این مسئله چیست؟
در یکی از تحقیقاتی که اخیرا در دانشگاه کالیفرنیا، روی افراد مبتلا به آپنه (وقفه تنفسی) خواب (عارضه‌ای که در آن خواب فرد مختل می‌شود) صورت گرفته است، سرنخ‌هایی از ارتباط اختلال خواب و افزایش سطح کورتیزول پیدا شده است؛ در واقع افزایش سطح کورتیزول در بدن، روی عملکرد شناختی (توانایی تفکر و فعالیت‌های ذهنی) تاثیر منفی خواهد داشت.
در صورتی که در کارهای روزمره خود از حواس پرتی رنج می‌برید، وضعیت خواب خود را بررسی نمایید؛ دقت داشته باشید که در این زمینه، کیفیت خواب مهم است نه کمیت آن. به عنوان مثال، شاید شما در طول شبانه روز هشت ساعت بخوابید، اما بنا به دلایل مختلفی، الگوی مراحل خواب شما بهم ریخته باشد؛ در این حالت تعداد چرخه‌های REM (یکی از مراحل مهم خواب که در آن مغز خود را برای شروع مجدد فعالیت خود آماده می‌کند) لازم برای تازه سازی فعالیت مغز در روز آینده را دریافت نخواهید کرد.
در صورتی که به بی خوابی مبتلا هستید و راهکارهای بهتر خوابیدن روی شما جواب نمی‌دهد، بهتر است برای درمان این مشکل به پزشک متخصص مراجعه نمایید. بی خوابی می‌تواند دلایل بسیار زیادی از جمله استرس، افسردگی خفیف یا مشکلات هورمونی داشته باشد.
بودن در رابطه‌ای ناسالم:
روابط، حتی در صورت اتمام و شکست نیز می‌توانند روی الگوهای ذهنی ما تاثیر زیادی داشته باشند. درگیری‌های فکری ناشی از روابط می‌توانند ذهن شما را پر از الگوهای فکری وسواسی کرده و فضای زیادی از مغز را اشغال کنند، در نتیجه فضای کمی برای سایر الگوهای مربوط به قسمت‌های دیگر زندگی باقی خواهد ماند.
متاسفانه این نوع حواس پرتی که در اثر روابط ناسالم به وجود می‌آیند، معمولا چندان جدی در نظر گرفته نمی‌شود و دلیل این مسئله نیز، نشان دادن “عشق دیوانه وار” و سوختن در آتش عشق به عنوان امری شایسته و جذاب توسط رسانه است. دقت داشته باشید که زندگی کردن در فقر به دلیل اینکه یک فرصت شغلی مناسب را به دلیل درگیر بودن ذهنتان در یک رابطه ناسالم از دست داده‌اید، یا تصادف کردن در جاده به دلیل حواس پرتی، یا سوء استفاده از احساساتتان و موارد بیشتر، هیچ‌گونه هیجان و جذابیتی نخواهد داشت.
در صورتی که احساس می‌کنید در رابطه ناسالمی هستید یا به شخصی احساس وابستگی دارید، حتما این مسئله را جدی گرفته و با خواندن مقالات و کتاب‌هایی که در این زمینه وجود دارند یا مراجعه به مشاور متخصص در این زمینه، به دنبال راه حل آن بگردید.
تجارب و احساسات سرکوب شده:
آیا تاکنون سعی کرده‌اید که یک توپ ساحلی را زیر آب نگه دارید؟ در صورت انجام این کار، برای جلوگیری از بالا آمدن توپ روی آب، باید از تمام تلاش و تمرکز خود استفاده کنید. مخفی کردن تجارب گذشته که از آن‌ها شرمسار هستید یا سرکوب احساساتی که از بروز آن‌ها ترس دارید نیز دقیقا مانند نگه داشتن توپ ساحلی زیر آب است.
در صورتی که مدام احساس خستگی دارید، هنگام فکر کردن به گذشته حافظه یادآوری ضعیفی دارید، به یک سری از مسائل، واکنش‌های احساسی بیش از حد نشان می‌دهید یا خواب‌های شما به طور مکرر با کابوس یا حملات عصبی همراه است، این احتمال وجود دارد که اتفاق سرکوب شده‌ای در گذشته شما وجود دارد که مدام حواس شما را پرت می‌کند.
البته ممکن است دقیقا واقعه سرکوب شده در گذشته خود را بدانید، اما تا زمانی که میزان انرژی که از بهبود احساسات شما نسبت به آن واقعه جلوگیری می‌کند را آزاد نکنید نمی‌توانید پیشرفت و بهبودی در این زمینه داشته باشید.
البته همه ما می‌دانیم که رو به رو شدن با گذشته و ترس‌ها، کار مشکلی بوده و ممکن است هنگام انجام این کار به جای بهتر شدن، احساس بدتری نیز داشته باشید، اما چیزی که اهمیت دارد این است که به این مسئله دید بلندمدتی داشته باشید و آینده رها شده خود را ببینید. در این زمینه، شما فقط مجبور به کنار آمدن تنهایی با مشکلات خود نیستید، بلکه بررسی و کار کردن روی مسائل عمیق گذشته، با حضور یک مشاور یا روانشناس متخصص در فضایی امن می‌تواند در بلند مدت باعث آرامش خاطر و افزایش انرژی و تمرکز شما نیز بشود.
نگران موفقیت خود هستید:
گاهی اوقات ما با پرت کردن حواسمان از پیشرفت خود جلوگیری کرده و با دستان خود، موفقیتمان را خراب می‌کنیم.
دلایل مختلفی برای هراس داشتن یک شخص از موفقیت خود وجود دارد. به عنوان مثال، ممکن است به شدت نگران این مسئله باشید که در صورت رسیدن به سطح بالایی از موفقیت، دوستانتان را از دست خواهید داد، خانواده‌تان شما را جدا از خود دانسته و با شما احساس راحتی نخواهند داشت یا اینکه سطح توقع اطرافیانتان از شما افزایش یافته و شما قادر به پاسخگویی به این توقعات نخواهید بود. به عنوان قدم اول در بهبود این وضعیت، می‌توانید به بررسی باورهای اصلی خود از موفقیت بپردازید.
البته دلایل پزشکی هم‌چون کم خونی، افسردگی، مشکلات تیروئیدی نیز می‌تواند منجر به حواس پرتی شود، اگر این موضوع شدت یابد بهتر است به روانپزشک یا پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند با انجام آزمایشاتی علت این موضوع را تشخیص دهد.
راهکارهای افزایش تمرکز و جلوگیری از حواس پرتی
شاید برای شما نیز اتفاق افتاده باشد که گاهی قصد انجام کار خاصی را دارید و پس از آماده سازی همه چیز و شروع فعالیت مورد نظر (به عنوان مثال انجام یک پروژه در برنامه‌های آفیس یا مطالعه برای امتحان)، تنها پس از گذشت مدت زمان کوتاهی احساس می‌کنید که باید مقداری به خود استراحت بدهید؛ در این شرایط، ممکن است یک دفعه به خودتان بیایید و ببینید زمان زیادی را صرف کارهای متفرقه کرده و تقریبا روزتان را تلف کرده‌اید.
در ادامه ما قصد داریم تا راهکارهایی را برای افزایش تمرکز و جلوگیری از پرت شدن حواس به شما ارائه دهیم اما پیش از آن، سه نکته مهم است که باید به آن‌ها اشاره داشته باشیم:
جلوگیری از پرت شدن حواس کار سختی است:
مطمئن باشید که شما تنها کسی نیستید که این مشکل را تجربه کرده‌اید. به طور کلی، هنگامی که باید چندین ساعت یکجا روی انجام یک کار وقت بگذارید، حفظ کردن تمرکز در طول انجام این کار مشکل است، هرچند عده‌ای از افراد توانایی انجام آن را دارند. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا شما نتوانید این کار را انجام دهید؟ در ادامه مطلب به شما در حفظ تمرکز کمک خواهیم کرد.
شما حفظ تمرکز را یاد نگرفته‌اید:
مسئله جالبی که وجود دارد این است که ما در تمام دوران تحصیل خود، نحوه یادگیری و حفظ تمرکز را آموزش ندیدیم، هرچند این تمام کاری است که در این دوران باید انجام داد. در واقع، پس از پایان دوران تحصیل، بعضی از افراد نحوه انجام این کار را یاد می‌گیرند در صورتی که عده‌ای دیگر همچنان با مشکل عدم توانایی در حفظ تمرکز دست و پنجه نرم می‌کنند.
ابزارهای کمک به پیشرفت مهارت شما در تمرکز کردن:>
از آنجایی که یادگیری نحوه تمرکز کردن و جلوگیری از حواس پرتی، امری است که به خودمان واگذار شده است، این وظیفه شماست که راهکارهایی برای بهبود توانایی تمرکز خود بیابید. در ادامه مطلب به چندین مورد از این روش‌ها اشاراتی خواهیم داشت.
یادآوری مداوم چشم انداز و اهداف
پیش از هر کاری، این سوال را از خود بپرسید که چرا به تمرکز کردن و متمرکز ماندن نیاز دارید؟ آیا می‌خواهید یک نوازنده ماهر شوید؟ آیا می‌خواهید یک نویسنده مشهور باشید؟ آیا به تازگی کارکردن در خانه را آغاز کرده‌اید؟
دانستن دلیل اینکه چرا به تمرکز نیاز دارید و فکر کردن به آن، باعث می‌شود تا برای حفظ تمرکز به خودتان فشار بیاورید و برای رسیدن به اهدافتان، کارهای سخت و خسته‌کننده را انجام داده و به پایان برسانید.
با فکر کردن به دو الی سه کار مهم، میزان آشفتگی و پراکندگی برنامه روزانه خود را کاهش دهید
به نظرتان در صورتی که هر روز 20 کار مختلف برای انجام دادن داشته باشید می‌توانید تمرکز خود را برای انجام آن‌ها حفظ کنید؟ قطعا خیر.
در واقع، هنگامی که ذهن پراکنده‌ای دارید نمی‌توانید کارهای خود را به بهترین شکل به انجام برسانید، بنابراین باید تعداد کارهای خود را کم کرده و کارهای ضروری را در اولویت قرار دهید. سعی کنید برای یک روز، روی دو تا سه کار مختلف تمرکز کنید (حتی یک کار نیز قابل قبول است) و نه بیشتر؛ این تمام کاری است که با انجام آن، یک قدم به سوی اهداف خود حرکت کرده و خود را در مسیر سریع‌تری برای رسیدن به آن‌ها قرار خواهید داد. همیشه به یاد داشته باشید که پیشرفت کندتر و طبق برنامه، بسیار بهتر است از اینکه به دلیل سنگین و پراکنده بودن کارها، اواسط راه جا بزنید.
کارهای موجود در لیست اولویت تان را هر چه سریع‌تر انجام دهید
برای اینکه آن دو تا سه کار مشخص شده در روز را حتما به پایان برسانید، سعی کنید هر چه سریع‌تر برای انجامشان اقدام نموده و آن را به بعد موکول نکنید. در واقع، از زمانی که از خواب بیدار می‌شوید، می‌توانید برای انجام این کارها برنامه ریزی لازم را در نظر بگیرید؛ بنابراین، پس از بیدار شدن از خواب و صرف صبحانه، به سراغ کارهای ضروری خود بروید (قبل از شروع کار یا رفتن سر کار، بهترین زمان برای انجام این موارد است).
مطمئنا، انجام سریع کارها آسان نیست و با فشار همراه است، اما این را بدانید که هرچه برنامه ریزی خود را عقب‌تر بیندازید، فکر شما پراکنده‌تر شده و حواس پرتی ایجاد شده در ذهن شما، قدرت اداره‌تان را به شدت کاهش خواهد داد، به گونه‌ای که ممکن است در نهایت کارهای خود را به روز، هفته یا ماه بعد موکول نمایید. در صورتی که رسیدن سریع به اهدافتان برایتان اهمیت زیادی دارد، کارهای خود را به سرعت انجام دهید، به گونه‌ای که فرصتی برای پرت شدن حواس یا پیدا کردن بهانه نداشته باشید.
خود را در حال انجام کار تصور کنید
ما در تکنیک شماره 4، به این اشاره کردیم که تجسم و خیال پردازی، بیشتر از سودی که دارد می‌تواند به ضرر شما باشد، اما یک راه مناسب وجود دارد که از این خیال پردازی در جهت مثبت استفاده کنیم و آن هم تصویرسازی از خود در حال کار کردن است (نه هنگامی که موفق شده‌اید).
قهرمان‌های دو نیز از این تکنیک خیال پردازی استفاده می‌کنند. آن‌ها در ابتدا خود را برنده مسابقه تصور می‌کنند، سپس تمامی روند برنده شدن را از آخر به اول انجام داده و تمامی مراحل برنده شدن را از آخر به اول احساس می‌کنند.
یکی از راه‌های سریع برای استفاده از این تکنیک، این است که خود را در حال انجام بخش کوچکی از کار خود تصور نمایید.
به عنوان مثال، فرض کنید می‌خواهید نواختن گیتار را تمرین کنید، اما گیتار شما آن طرف اتاق بوده و فاصله زیادی با شما دارد (برای این مثال، بیشترین حد تنبلی را در نظر می‌گیریم). کاری که باید انجام دهید این است که ابتدا نخستین کار، یعنی بلند شدن از جا را در ذهن خود تصور کنید. هنگامی که شما بلند شدن از جایتان را تصور و احساس می‌کنید و در ذهن خود تصویر آن را می‌سازید، انجام آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه به همین شکل مراحل پیش روی خود را تصور و سپس آن را اجرا می‌کنید و تا زمانی که گیتار در دست شما بوده و در حال نواختن آن باشید این کار را ادامه می‌دهید. روند تجسم کارها، باعث می‌شود تا حواستان از اینکه تمایل به انجام هیچ کاری ندارید پرت شود و از طرفی با تصور مراحل، بدن خود را آماده انجام آن‌ها خواهید کرد.
حواس پرتی ذهن خود را کنترل کنید
حواس پرتی ذهنی، یکی از مشکلاتی است که نمی‌توانید از آن فرار کنید. در این زمینه شما باید راهکارهایی را بیابید که ذهنتان را برای انجام فعالیت‌های مورد نظر آماده کرده و از منحرف شدن آن به سمت افکار غیر ضروری جلوگیری کنند.
یکی از راه‌های خوب برای جلوگیری از انحراف ذهن، داشتن محل کار مشخص است. در صورتی که همیشه در محلی مخصوص کارهای خود را انجام دهید، ذهن شما محیط مورد نظر را به عنوان مکان انجام امور کاری دانسته و کمتر به سایر امور منحرف می‌گردد. همچنین دقت داشته باشید در زمان‌های استراحتی که میان کارها به خود می‌دهید، حتما محل مورد نظر را ترک کنید تا به طور کلی محل کاری و غیرکاری را در ذهن خود تفکیک نمایید.
در نهایت، مشخص است که تمامی کارهایی که برای جلوگیری از حواس پرتی انجام می‌دهید، برای پیشبرد کارها و رسیدن به اهدافمان است؛ بنابراین سعی کنید در عوض فکر کردن به اینکه چه اتفاقاتی در ذهنتان در حال افتادن است، روی انجام دادن و تمام کردن کار مورد نظر تمرکز کنید و بدین شکل، تمام جهت گیری ذهنی شما روی انجام آن کار متمرکز خواهد شد.
از بین بردن عوامل بیرونی حواس پرتی
این مورد بسیار ساده بوده و نیاز به توضیح چندانی ندارد؛ تنها کاری که باید بکنید، دور شدن از چیزهایی است که حواس شما را حین انجام کار پرت می‌کنند.
آیا تلویزیون باعث پرت شدن حواستان می‌شود؟ سعی کنید در اتاق دیگری کارهای خود را انجام دهید. آیا بچه‌هایتان حواس شما را پرت می‌کنند؟ سعی کنید زودتر از آن‌ها از خواب بیدار شده و به کارهایتان برسید. آیا اینترنت عامل حواس پرتی شماست؟ هنگام کار مودم خود را خاموش کنید.
از چیزهایی که نمی‌دانید، بگذرید
یکی از نکات مهمی که هنگام انجام کارها باید به یاد داشته باشید همین مورد است. در صورتی که با چالش یا گره‌ای در کار خود مواجه شدید و احساس کردید که در آن گیر کرده‌اید، از آن عبور کرده و بعد به سراغ آن بروید. به طور کلی شما باید تمرکز خود را روی آنچه می‌توانید انجام دهید بگذارید و به هر قیمتی شده کار خود را جلو ببرید. به طور کلی، در ابتدا شما باید روی بخش‌های ساده کار تمرکز کنید.
در انتها، به سراغ بخش‌های سختی که جا مانده‌اند بروید و تا آن زمان، یا به راه حل مورد نظر رسیدهاید یا اینکه ذهن شما آنقدر در طول انجام کار ساخته شده است که در صورت مواجه شدن با این چالش، تمرکز خود را حفظ می‌کند و می‌توانید بسیار راحت‌تر به دنبال راه حل بگردید.
بهبود نظم و انضباط با تمرین تمرکز
یک سری تمرین مربوط به تمرکز وجود دارند که با انجام آن‌ها می‌توانید نظم کلی برنامه‌های خود را ارتقا دهید.
نخستین تمرینی که می‌توانید انجام دهید، مدیتیشن (مراقبه) است که به طور ساده، تعریف تمرکز در عمل است. در این کار، شما بدون انجام هیچ‌گونه کاری در یک جا می‌نشینید. انجام مدیتیشن به شما در تقویت مهارت تمرکز، رفع استرس و کنترل بهتر احساسات کمک می‌کند.
تمرین دومی که می‌تواند بسیار مفید باشد، روشی به نام روش پومودورو (Pomodoro) است. این کار به شما کمک می‌کند که تمرکز خود را در انجام کارها به خوبی حفظ کنید.
مدیریت حرکت در مسیر اهداف
حرکت داشتن در مسیر اهداف نیز مانند داشتن نظم و انضباط، عاملی است که باعث ماندگاری ما در مسیر دستیابی به هدف می‌شود. یکی از کارهای نادرست، ایجاد وقفه و استراحت در مسیر رسیدن به اهداف است؛ زیرا با انجام این کار، حرکت خود را در مسیر از دست می‌دهیم و همین امر کارمان را سخت می‌کند.
حرکت در مسیر هدف، یعنی هر روز در این مسیر چند قدم به سوی جلوی برداشته و کارهای قابل توجهی را در این جهت انجام دهید (حتی در روز‌های تعطیل). هنگامی که به “کارهای قابل توجه” اشاره می‌شود، به معنی انجام کارهای بزرگ نیست، بلکه منظور کاری است که شما را در مسیر رسیدن به اهدافتان به سمت جلو حرکت بدهد.
به عنوان مثال، در صورتی که هدف شما حفظ سلامت جسمیتان است، کار قابل توجهی که بتواند شما را چند قدم به هدفتان نزدیک کند، روزی پنج دقیقه پیاده روی، حتی در ایام تعطیل است.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی عوامل نقص در تمرکز و همچنین راه‌حل‌های آن پرداختیم. نقص در تمرکز می‌تواند ناشی از عوامل متعدد فیزیولوژیکی و روانی باشد و به‌شدت با سبک زندگی ما نیز مرتبط است. برای رفع این مشکل باید هم سبک زندگی را بهبود بخشید و هم از متخصصین مختلف برای حل مشکلات مرتبط با سلامتمان کمک بگیریم.