نشانه اختلال بای پولار | Bipolar Disorder
اختلال بای پولار یا اختلال دوقطبی (bipolar disorder) که با نام افسردگی شیدایی و مانیا هم شناخته می شود، یک بیماری ذهنی است که باعث نوسان حالات روحی در فرد می شود.
اختلال دوقطبی چه حسی دارد؟ این اختلال نه فقط برای فرد مبتلا، بلکه اطرافیان، نیز این یک وضعیت روانی گیج کننده است. چگونه یک نفر میتواند از یک روز پرانرژی و خوش بین به زندگی، یک روز دیگر دچار افسردگی و بی انگیزه شود؟
حالات روحی بسیار بالا، دوره هایی است که افراد بسیار شاد و با انرژی هستند و منظور از حالات روحی پایین، دوره هایی است که فرد بسیار غمگین، ناامید و کسل کننده است. فرد در بین این دوره‌های بالا و پایین، اغلب در وضعیت نرمال خواهد بود. به دلیل وجود دو قطب خلق مثبت و خلق منفی، به این اختلال دوقطبی یا بای پولار شناخته می شود.
اختلال دوقطبی یا افسردگی شیدایی یک بیماری ذهنی است.
اختلال دوقطبی چیست؟
گاهی اختلال دو قطبی با برخی دیگر از بیماری های روانی اشتباه گرفته می شوند. تست دوقطبی کمک شایانی به تشخیص این بیماری می کند. اختلال دو قطبی دو نوع 1 و 2 دارد که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. برای آگاهی از نوع این بیماری می توانید از تست اختلال دوقطبی کمک بگیرید.
اختلال دوقطبی یا Bipolar که قبلاً به عنوان افسردگی مانیک شناخته می شد، یک اختلال خلقی است که باعث تغییرات اساسی در خلق و خو، انرژی و توانایی انجام کارهای روزمره می‌شود. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، دوره‌هایی از احساسات شدید و تغییرات رفتاری را تجربه می‌کنند که “دوره‌های خلقی” نامیده می‌شود و ممکن است روزها تا هفته ها طول بکشد.
دوره‌های افسردگی علائمی مثل کاهش انرژی، غم و غیره را دارد. دوره‌های شیدایی برعکس هستند، فرد احساس انرژی، خوش بینی و حتی سرخوشی می‌کند، که می تواند منجر به تصمیم گیری غیر منطقی و تکانشی شود. نوع و شدت علائم اختلال دوقطبی در افراد مختلف متفاوت است.
چرا به آن شیدایی می گویند؟
کلمه‌ی شیدایی زمانی را توصیف می‌کند که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی (بای پولار)، احساس هیجان بسیار زیاد و اعتماد به نفس بالایی دارد. این احساسات همچنین شامل تحریک پذیری بالا، رفتار تکانشگری و تصمیم‌گیری‌های بی‌پروا می‌شود.
هیپومانیا، دوقطبی نیمه شیدایی است که در آن فرد پندارهای بیهوده و توهم را ندارد و حالات روحی بسیار شدید آنها زندگی روزمره‌شان را درگیر نمی‌کند.
کلمه‌ی افسردگی، حالات فرد در ناراحتی زیاد و انزوا را توضیح می‌دهد. نشانه‌های این حالت همانند اختلال شدید افسردگی یا افسردگی کلینیکال است. بیشتر افراد دوقطبی بیشترین زمان خود را در افسردگی سپری می‌کنند تا حالت شیدایی و نیمه‌شیدایی.
انواع اختلال دوقطبی
سه نوع اصلی اختلالات دوقطبی عبارتند از:
- اختلال دوقطبی I
- اختلال دوقطبی II
- اختلال سیکلوتیمیکادامه
دوقطبی I
دوره‌های مانیک حداقل هفت روز طول می‌کشد و ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشد. دوره‌های افسردگی بعد از آن ممکن است تا دو هفته طول بکشد. اگر این علائم به طور همزمان اتفاق بیوفتد ، به آن دوره مختلط می گویند.
دوقطبی II
با الگوی دوره‌های افسردگی و هیپومانی شناخته می شود. هیپومانیا یک حالت روحی است که باعث افزایش انرژی، تحریک و گفتار تحت فشار می‌شود. مانیک به اندازه دو قطبی یک، شدید نیست، اما دوره های افسردگی شدید هستند و ممکن است بیشتر طول بکشد.
اختلال سیکلوتیمیک
تغییرات مکرر بین نوسانات خلقی ، که دوچرخه سواری سریع نامیده می‌شود. بالاترین سطح با علائم هیپومانیا مطابقت دارد و پایین ترین آنها افسردگی خفیف تا متوسط است. متخصصان می‌گویند: “با سیکلوتیمی، فراز و نشیب ها بیشتر است و می تواند این نوسانات را برای مدت زمان طولانی تر، از نظر تشخیصی دو سال داشته باشد.”
افراد مبتلا به مانیا تغییرات خلقی بالا و پایین را تجربه می کنند.
عشق و رابطه در بیماران دوقطبی چگونه است؟
بیماران مبتلا به این اختلال مانند همه ی انسان ها ممکن است به کسی علاقمند شوند. اگر قصد دارید با کسی که مبتلا به دوقطبی است ازدواج کنید باید اطلاعات خود را بالا ببرید و قبل از شروع رابطه با یک مشاور صحبت کنید.
ارتباط با این بیماران به دلیل عدم توانایی کنترل میزان شادی و غم، نیاز به مهارت دارد. شما باید بدانید وقتی شخص دوره ی افسردگی را طی می کند باید چه رفتاری از خود نشان دهید.
اگر طرف مقابل شما در دوره ی افسردگی شیدایی به سر می برد باید احتمال بروز رفتار های همراه با پرخاش و خشونت را بدهید.
نشانه اختلال بای پولار چیست؟
هنگامی که افراد در مرحله مانیک هستند، بودن در اطراف آنها می تواند طاقت فرسا باشد. در این مرحله انرژی زیادی دارند، اهداف بیشماری در سر می پرورانند که واقعیت ندارد و حتی دستیابی به آنها برای انسان غیر ممکن است. برعکس هنگامی که آنها جنبه افسردگی خلق و خوی خود را تجربه می‌کنند ، تنبل می شوند و عملا هیچ کاری نکردن را ترجیح می دهند، از اطرافیان فاصله می گیرند و تنهایی را به آن ترجیح می دهند.
اختلال دوقطبی یا مانیا باعث نوسانات خلقی مکرر یا حالت‌هایی می‌شود که احساس بسیار شدید + (شیدایی یا مانیک) یا بسیار پایین – (افسردگی) در فرد می شود. اختلال دوقطبی یا بای پولار در حالت‌های خلقی مختلف، علائم مخصوص به خود را دارد:
کاهش نیاز به خواب
یک فرد معمولی بخاطر انرژی بیش از حد یک چرخه شیدایی یا هیپومنیک، خوشحال می شود.
داشتن ساعات اضافی در روز به لطف بی خوابی شب قبل
اگر شما یا یکی از عزیزان خود به خوبی (بدون علائم واقعی خستگی یا اختلال شناختی) به مدت چهار تا پنج ساعت خواب به مدت چند هفته یا به طور قابل توجهی کمتر از برنامه خواب قبلی عمل می کنید، می تواند به شیدایی اشاره کند.
افکار مسابقه ای و سرعت گفتار
بسیاری از مباحث برای شخص مقابل شما معنی ندارد؛ این اتفاق نتیجه ترکیب افکار درهم و برهم با سرعت گفتار بالا است.
بیقراری و تحریک
شخصی را تصور کنید که فقط دو دقیقه در یک رستوران می نشیند قبل از این که از چیزی آشفته شود و نیاز به حرکت داشته باشد؛ محیط پیرامون او را کلافه می کند. میز بعدی خیلی بلند است، گارسون خیلی کند است، صندلیش خیلی تکان می خورد؛ یا تصمیم می گیرد که حوصله غذای مکزیکی را دیگر ندارد. یکی از مهم ترین علائم شیدایی دوقطبی، ناتوانی در نشستن است.
اعتماد بیش از حد
اعتماد به نفس زیاد همیشه نشانه بارز مانیک بودن است. وقتی احساس می کنم آنچه می نویسم، مطالب پرفروش نیویورک تایمز است. صادقانه بگویم عدم وجود ناامنی، برای من نشان دهنده افزایش اعتماد به نفس است.
اما اگر ناگهان فکر می کنید دارای قدرت های فوق العاده ای هستید که تا فردا بعد از ظهر تاریخ را تغییر می دهند، ممکن است بخواهید این موضوع را به روانپزشک اعتراف کنید، زیرا چنین ارزیابی های شخصی می تواند نشان دهنده یک دوره شیدایی اختلال دوقطبی باشد.
رفتارهای تکانشی و مخاطره آمیز
اکثر مردم از این عارضه شیدایی آگاه هستند: شوق خرید، روابط خارج از ازدواج، سفر با موتورسیکلت در سراسر کشور. با این حال آنچه برای یک انسان تکان دهنده است برای دیگری کاملاً متفاوت است.
اگر به طور ناگهانی می خواهید حرفه خود را به عنوان یک متخصص فناوری اطلاعات در آمریکای میانه ترک کنید تا در آشپزخانه نیویورک آشپز لذیذ شوید یا سه کابین چوبی بخرید تا در میشیگان بالا بازسازی شود، مراقب باشید – این ممکن است نشانه شیدایی باشد.
حالت سرخوش، افزایش انرژی و بی خوابی از علائم حالت مانیک و احساس ناامیدی، عدم تمرکز و کاهش انرژی از علائم افسردگی هستند.
ناامیدی
در زندگی غم و اندوه وجود دارد. این مسائل ناگوار است اما فرد را از کار نمی اندازند. از سوی دیگر، ناامیدی جایی برای خوش بینی ندارد.
یک ناهنجاری در مورد ناامیدی وجود دارد که اعضای خانواده و دوستان به راحتی می توانند آن را تشخیص دهند: چشمان خالی از احساس، گونه های توخالی، فقدان شخصیت. وجود امید، غم را از افسردگی متمایز می کند.
کناره گیری از خانواده و دوستان و عدم علاقه به فعالیت ها
بر اساس آمار اختلالات روانی تفاوتی نسبت به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت برده اید، کناره گیری از افراد، مکان‌ها و چیزهای آشنا، می تواند نشان دهنده چرخه رو به پایین اختلال دوقطبی (بای پولار) باشد. افراد افسرده دیگر از موسیقی، هنر، ورزش و یا هرگونه فعالیتی که زمانی احساس هدف و معنا ایجاد می کرد، انرژی نمی گیرند. آنها منزوی شده و می خواهند تنها باشند.
تغییر در اشتها و خواب
برخی از افراد هنگام افسردگی از غذاهای فوری استفاده می کنند و غذای خود را بدون علاقه به غذا انتخاب می کنند. برخی نمی توانند از تخت بلند شوند، در حالی که برخی دیگر تمام مدت بیدار می مانند.
تغییرات قابل توجه در اشتها (و وزن) و الگوهای خواب، مهم نیست چگونه ظاهر می شوند؛ می تواند نشان دهنده چرخه افسردگی اختلال دوقطبی باشد. هر دو را پیگیری کنید و اگر ظرف دو هفته تنظیم نشدند، کمک بگیرید.
مشکلات حافظه، تمرکز و تصمیم گیری
در طول مرحله شیدایی، افراد دوقطبی ممکن است با انرژی اضافی خود و کاهش نیاز به خواب، احساس کارآمدی بیشتری کنند. با این حال سقوط اجتناب ناپذیر است و منجر به افسردگی می شود.
به گفته موسسه ملی سلامت روان، یک چرخه افسردگی مشکلاتی در حافظه، تمرکز و تصمیم گیری ایجاد می کند که می تواند عملکرد شغلی را مختل می کند.
مرگ و افکار خودکشی
آخرین نشانه اختلال بای پولار وسواس های مربوط به مرگ است. به عنوان مثال اگر در مورد مرگ اجداد خود فکر کنید، بخواهید بدانید چه موقع به مرگ طبیعی می میرید. در صورت وجود هر گونه افکار خودکشی حتی افکار فرضی در مورد چگونگی پایان زندگی تان، بلافاصله به دنبال کمک باشید.
انواع روش های تشخیص دو قطبی
بدون شک برای تشخیص بیماری باید به علائم آن توجه کرد. تشخیص این بیماری از طریق تست و معاینه پزشک متخصص امکان پذیر است. ممکن است در برخی افراد به علت نبود سابقه بیماری در خانواده یا کمبود اطلاعات، باورپذیری ابتلا به این بیماری مشکل به نظر برسد، اما با انجام تست اختلال دو قطبی و معاینه بالینی پزشک می توان از وجود یا عدم بیماری در فرد اطمینان حاصل کرد.
پزشک در ابتدا راجع به علائم بیماری از شما سوال خواهد کرد. ممکن است به شما بگوید آزمایش ادرار یا آزمایش خون انجام دهید. این کار به این دلیل انجام می شود که پزشک ببینید که آیا شما بیماری دیگری از جمله کم کاری تیروئید دارید یا خیر.
انواع تست تشخیص دوقطبی
بدون شک هر انسانی به احوالات خود بیشتر از دیگران آگاه است. تست دوقطبی به شرط جواب های صادقانه می تواند تا حدودی به تشخیص کمک کند. امروزه تست bipolar به صورت آنلاین در صفحات مختلف وجود دارد که رایج ترین آنها تست mdq است؛ البته اخیرا اثبات شده این تست خیلی دقیق نیست.
در سال 2019 یک آزمایش انجام شد، که نشان می دهد افرادی که تست bipolar آنها مثبت شده است، به همان اندازه ای که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند با اختلال شخصیت مرزی نیز دست و پنجه نرم می کنند.
تست mdq
تست mdq یکی از ابزار غربالگری و تشخیص اختلال دو قطبی به حساب می آید. این تست در مراحل اولیه بیماری کمک بسیاری به تشخیص می کند. البته در ادامه ی روند درمان باید راه های درمانی مناسب توسط پزشک اتخاذ شود. این تست توسط دکتر Robert M.A. Hirschfeld و همکارانش طراحی شد.
تست ژنتیکی تشخیص احتمال دوقطبی
برای تشخیص انواع بیماری ها معمولا دو عامل محیط و وراثت مورد بررسی قرار می گیرد. برخی آزمایش ها نشان داده 60 تا 80 درصد اختلال دو قطبی به وراثت برمیگردد.
اگر در خانواده خودتان یا خانواده پدری یا مادری، افراد مبتلا به اختلال دو قطبی وجود دارند، می توانید با انجام تست ژنتیک و تست اختلال دوقطبی از وجود بیماری یا عدم بیماری اطمینان حاصل کنید.
البته توجه داشته باشید که هر چه نسبت شما به کسی که مبتلا به اختلال دو قطبی است نزدیک تر باشد احتمال ابتلای شما بیشتر است.
درمان اختلال دوقطبی
درمان بهتر است توسط متخصص بیماری های روانی که در درمان اختلالات دوقطبی مهارت دارد، انجام شود. در موارد حاد ممکن است یک تیم درمانی داشته باشید که شامل یک روانشناس، مددکار اجتماعی و پرستار روانپزشکی نیز باشد.
این اختلال یک بیماری مادام العمر است. درمان برای مدیریت علائم است. باتوجه به نیاز فرد،درمان میتواند شامل موارد زیر باشد:
داروها
برای تعادل روحیات خود داروهای تجویزی پزشک را مصرف کنید.
ادامه درمان اختلال دوقطبی نیاز به درمان مادام العمر با داروها دارد، حتی در دوره‌هایی که احساس بهتری دارید. افرادی که از درمان صرف نظر می‌کنند، در خطر تشدید علائم هستند. گاهی تغییرات خلقی جزئی، به شیدایی یا افسردگی کامل تبدیل می‌شود.
برنامه های درمانی روزانه
پزشک شما ممکن است یک برنامه درمانی روزانه را توصیه کند. این برنامه ها پشتیبانی و مشاوره مورد نیاز شما را در حین کنترل علائم نشان می دهند.
بستری شدن در بیمارستان
اگر رفتار خطرناکی دارید، احساس خودکشی می کنید یا از واقعیت جدا می شوید (روان پریشی)، پزشک شما ممکن است بستری شدن را توصیه کند. درمان در بیمارستان می تواند به حفظ آرامش و امنیت شما کمک کند و خلق و خوی شما را تثبیت کند.
اختلال دوقطبی چقدر شایع است؟
طبق آمار جهانی در سال 2018، 46 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به این اختلال هستند. در همان سال یک نظرسنجی از 11 کشور نشان داد که شیوع اختلال دوقطبی در طول زندگی 2.4 است. ایالات متحده دارای شیوع 1٪ دوقطبی نوع I بود که در بسیاری از کشورهای دیگر در این نظرسنجی به میزان قابل توجهی بیشتر بود.
از بین همه اختلالات خلقی، افرادی که نشانه اختلال دوقطبی دارند بیشترین احتمال طبقه بندی با اختلال “شدید” را خواهند داشت.
میانگین شیوع اختلال دوقطبی ( اختلال بای پولار) در سال 2017 در زنان و مردان مشابه بوده است.
طبق آمار موسسه بهداشت ملی روانی، اختلال دوقطبی به طور متوسط منجر به کاهش 9.2 سال از عمر فرد می شود.
خطر خودکشی در افراد مبتلا به دوقطبی زیاد است و 15 تا 17 درصد خودکشی می‌کنند.
اختلال دوقطبی در ایران
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، اختلال دوقطبی در صدر اختلال‌های روانی در کشور ماست. آمار منتشر شده از انجمن روان‌پزشکان ایران نشان می دهد، 20 درصد مردم اختلال خفیف تا شدید دارند.
دکتر فرید فدایی متخصص اعصاب و روان و عضو انجمن روان‌پزشکان ایران می‌گوید: گرچه بسیاری از بیماری‌های روانی منشا ژنتیکی دارند اما برخی عوامل محیطی هم تاثیر دارند.
نتیجه تحقیقی که کنگره سالانه انجمن علمی روان‌پزشکان ایران در مهر 1396 ارائه کرد، نشان می‌داد که 23، 44 درصد افراد مورد مطالعه اختلالات روانی دارند.
این مطالعه روی 36 هزار نفر در شش گروه سنی بالای 15 سال انجام شده بود. این مطالعه تائید می‌کرد که اختلال‌های روانی در شهرها بیشتر از روستاها و شهرستان‌هاست.
از کجا بفهمیم بیماری دوقطبی داریم؟
بدون شک هر فردی در طول زندگی خود غم و شادی را تجربه خواهد کرد. اما در بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی دوره های غم و شادی معمولا در فواصل زمانی کوتاه تکرار می شوند.
این افراد هنگام بحث، موضوع را عوض می کنند و قدرت پیش بردن یک بحث تا انتها را ندارند. گاهی شخص به سرعت تصمیم می گیرد و بسیار فعال و پرتحرک می شود.
این افراد در واکنش به برخی مسائل بدون توجه به طرف مقابل واکنش همراه با پرخاش از خود نشان می دهند.