ممکن است گروهی از افراد تفاوت میان روانشناس و روانپزشک را ندانند و یا هنگام روبه رو شدن با یک نارسایی روانشناختی ندانند که به کدام یک از افراد یاد شده مراجعه نمایند. در اصل شباهت های زیادی میان روانشناسان و روانپزشکان وحود دارد. هر دوی آنان برای کمک به افرادی که دچار مشکلات روانشناختی و رفتاری شده اند آموزش دیده اند، اما تفاوت های چشمگیری نیز با یکدیگر دارند.

دکتر تقی آزاد ارمکی در جلسه سخنرانی تخصصی جایگاه روان‌شناسی اجتماعی در مطالعه خلقیات ایرانیان که به همت گروه پژوهشی روان‌شناسی اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی برگزار شد، در رابطه با تعیین جایگاه جامعه‌شناسی اظهار کرد: دغدغه عمده من در علوم اجتماعی بر اساس باوری که به جامعه شناسی دارم، تعیین جایگاه جامعه‌شناسی در مجموعه علوم اجتماعی است. این دغدغه موجب شده است تا نگاه دوباره‌ای به مجموعه روابط بین علوم انسانی و اجتماعی داشته باشم و به این برسم که چرا نابسامانی در جامعه‌شناسی در ایران ممکن شده است و در دنیای دیگر امکان پذیر نیست و ریشه این مساله در کجاست.

دکتر کامران شیوندی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص ویژگی های روانشناس و مشاور خوب گفت: یک مشاور و روانشناس برای اینکه بتواند با مراجع خود ارتباط خوبی برقرار کند و فرآیند درمان به خوبی پیش برود، نیازمند داشتن مجموعه ای از دانش و تجربه بالاست که به راحتی به دست نمی

رانندگان زیادی در کشور را می‌بینیم که آستانه تحمل بسیار پایینی دارند و به محض اینکه در معرض موقعیت حساس در رانندگی قرار بگیرند، به تلافی‌کردن می‌اندیشند و یا با دیگران درگیر می‌شوند. این ویژگی روانی رانندگان درحالی اهمیت می‌یابد که بدانیم مسبب بیش از 70 درصد از حوادث رانندگی خطای انسانی است.

تست MMPI-2 شناخت ابعاد شخصیت آزمون دهنده را مشخص می کند و ویژگیهای شخصیتی فرد را مشخص می کند. کاربرد تست MMPI-2 (ام ام پی آی 2) در موارد استخدام مشاغل خاص و مهم، ازدواج و مسائل خانوادگی و همچنین شناسایی اختلالات رفتاری و روانی می باشد و حتما باید توسط متخصصین روانسنجی و یا روانشناسی تفسیر گردد.

تست شخصیت مینه سوتا (تست MMPI) ، پرسشنامه استانداردی برای فراخوانی دامنه گسترده ای از ویژگی های خود توصیفی و همچنین تست ام ام پی آی مشهورترین و پرمصرف ترین پرسشنامه شخصیتی است که به عنوان یک ابزار عینی برای تشخیص بیماری های روانی تدوین شده است. این آزمون، یک پرسشنامه خودسنجی با پاسخ های "آری" یا "نه" است.

تست شخصیت نئو (تست NEO) ، پنج عامل اصلی شخصیت ( روان رنجوری، برون گرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و با وجدان بودن ) و در هر عامل، شش ویژگی فرعی شکل دهنده آنها را می سنجد. تست NEO برای بررسی وضعیت شخصیتی افراد بهنجار کاربرد دارد. این تست کلا پنج جنبه از شخصیت شما را می سنجد.

یکی از پر استفاده ترین ابزارهای تشخیص روان پزشکی تست SCL90-R است این تست شامل 90 سئوال برای ارزشیابی علائم روانی است و به وسیله پاسخگو گزارش می شود و اولین بار برای نشان دادن جنبه های روان شناختی بیماران جسمی و روانی طرح ریزی گردید. با استفاده از آزمون روانشناسی شخصیت SCL-90-R می توان افراد سالم را از افراد بیمار تشخیص داد.

تست میلون (MCMI-III) یک پرسش نامه هنجارشده خودگزارشی است که طیف گسترده ای از ویژگی های مربوط به شخصیت، هیجان و نگرش فرد را ارزیابی می کند. این پرسش نامه پس از پرسش نامه MMPI دارای بیشترین کاربرد در فرهنگ های گوناگون در زمینه ارزیابی ابعاد شخصیتی و آسیب شناسی روانشناختی مراجعه کنندگان به مراکز بهداشت روان و یا نیازمندان به این مراکز در جهان شناخته شده است.

تست روانشناسی اضطراب، استرس برای ارزیابی شدت نشانه های اصلی بیماری اضطراب و استرس بوده که با توجه به شرایط کاری امروز برای همه اقشار جامعه مورد استفاده و مفید می باشد. تست روانشناسی استرس بک برای سنجش میزان اضطراب طراحی شده است. آزمون اضطراب بک، یکی از معتبرترین آزمون های تشخیصی برای ارزیابی شدت و علائم اضطراب در نوجوانان و بزرگسالان(گروه سنی 17 تا 80 سال) می باشد.