ممکن است گروهی از افراد تفاوت میان روانشناس و روانپزشک را ندانند و یا هنگام روبه رو شدن با یک نارسایی روانشناختی ندانند که به کدام یک از افراد یاد شده مراجعه نمایند.
در اصل شباهت های زیادی میان روانشناسان و روانپزشکان وحود دارد. هر دوی آنان برای کمک به افرادی که دچار مشکلات روانشناختی و رفتاری شده اند آموزش دیده اند، اما تفاوت های چشمگیری نیز با یکدیگر دارند.
روانپزشکی شاخه ای از دانش پزشکی است که بر تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلال های روانی، هیجانی و رفتاری تمرکز دارد. یک روانپزشک، یک پزشک (MD) است که دانشکده پزشکی را با موفقیت به پایان رسانیده است و پس از آن از آموزش های ویژه ای در دوره دستیاری در زمینه روانپزشکی و بهداشت روانی، ازجمله نابسامانی کاربرد نابحای داروهای روان گردان، طی حدود 4 سال برخوردار شده است.
روانپزشکان توان ارزیابی جنبه های روانشناختی، همچنین بدنی یا فیزیکی مربوط به نارسایی های روانشناختی را دارند. یک روانپزشک می تواند به کمک رواندرمانی، تجویر دارو و سایر روش های درمانی رایج روانپزشکی به درمان بیماران دچار اختلال های روانی بپردازد.
از آنجا که روانپزشکان در درجه نخست پزشک هستند، برای پی بردن به تشخیص و پیگیری چگونگی تاثیر راهبرد های درمانی به کار برده شده، می توانند خواهان انجام طیف گسترده ای از آزمایش های پزشکی و آزمون های روانشناختی شوند. آنان برای رسیدن به تشخیص و درک ارتباط پیچیده میان بیماری های هیجانی ( عاطفی ) و سایر بیماری های روانپزشکی از یک سو و عوامل ژنتیکی، تاریخچه خانوادگی و مانند آن از یافته های آزمایشگاهی و اطلاعات به دست آمده از آزمون های روانشناختی بهره می گیرند.روانپزشکان می کوشند به کمک بیماران راهبردهای درمانی سودمندی را برای بهبود مشکلات روانشناختی و رفتاری آنها معرفی نمایند.
روانشناسان درمانگر اغلب دارای درجه دکتری (PhD) و بیشتر آنها در زمینه روانشناسی بالینی آموزش دیده اند. آنان اغلب از آموزش های گسترده ای در زمینه پژوهش، روش های ارزیابی وضعیت بیماران روانشناختی، آزمون های روانی و درمان بالینی، برخوردار بوده اند.
روانشناسان بالینی طی یک تا دوسال کارورزی با روش های درمانی گوناگون همچون تکنیک های مشئله گشایی، درمان های رفتاری، رواندرمانی، شناخت درمانی، زوج درمانی و مانند آن آشنایی پیدا کرده اند و به کمک این راهبردها می کوشند مشکلات بهداشت روانی مراجعان را به مراکز بهداشت روانی و نیازمندان به این خدمات بهبود بخشند.
یک تفاوت مهم روانپزشکان و روانشناسان آن است که روانپزشکان می توانند برای درمان برخی بیماری های روانشناختی دارو تجویز کنند، اما روانشناسان نمی توانند. آموزش روانپزشکان برپایه زیست شناسی و نورو شیمی است. درحالیکه آموزش روانشناسان بر پایه رفتار متمرکز می شود.