تفاوت حمله پانیک ، حمله قلبی و حمله عصبی
حملات پانیک (پانیک اتک)، حملات عصبی و سکته قلبی (حمله قلبی)، سه موضوع قابل بحث و بسیار متفاوت هستند، اما در بسیاری از موارد تشخیص تفاوت‌های ظریف میان آنها آسان نیست. در حالت کلی، در زمانی که احساس درد ناگهانی در ناحیه قفسه سینه داشتید که در قسمت‌های دیگر بدن مانند فک، بازو یا در شانه پخش می‌شود، فوراً به پزشک و مراقب‌های ویژه مراجعه کنید یا با اورژانس تماس حاصل کنید. اگر این حمله قلبی باشد ، درمان سریع می‌تواند زندگی فرد را نجات دهد.
طبق مرکز جهانی کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) ، تقریباً هشتصد هزار نفر هر سال دچار حمله قلبی می‌شوند. جالب است بدانید اختلالات اضطرابی حدود 40 میلیون بزرگسال در آمریکا را تحت تاثیر قرار می‌دهد!
طبق آمار وزارت بهداشت ایران، از هر چهار ایرانی یک نفر دچار اختلال روانی است!
با این حال، آگاهی از وجود اختلافات بین علائم حمله پانیک ، حمله قلبی و حمله عصبی می‌تواند در تصمیم‌گیری درست و درمان صحیح کمک کند.
علائم حمله پانیک معمولی چیست؟
حملات پانیک و شروع آنها ناگهانی هستند و اغلب باعث ایجاد ترس و درد شدید جسمی می‌شود.
شایع‌ترین علائم حمله پانیک معمولاً شامل موارد زیر است:
- درد در ناحیه قفسه سینه
- افزایش ضربان قلب و احساس خستگی
- سرگیجه یا احساس سبک شدن سر
- حالت تهوع
- لرزیدن ، معمولاً در دستان
- سوزن شدن یا احساس بی‌حسی در اندام‌ها
- عرق کردن یا گرگرفتگی
- لرز (احساس سرما)
- از دست دادن کنترل خودتان و یا احساس مرگ قریب الوقوع
حملات پانیک معمولا بین 20 الی 30 دقیقه طول می‌کشد، که حدود 10 الی 15 دقیقه از این زمان، علائم به اوج و شدت خود می‌رسند.
انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، که دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5 (معروف به “کتاب مقدس روانپزشکی”) را منتشر می‌کند، حملات پانیک را به دو صورت زیر طبقه بندی می‌کند:
- حملات قابل پیش‌بینی (قابل انتظار)
- حملات غیرقابل پیش‌بینی (غیر منتظره)
حملات غیرمنتظره آن دسته از حمله‌هایی هستند که بدون هیچ محرک خاصی اتفاق می‌افتند ، در حالی که حملات قابل انتظار به طور ناگهان توسط یک ترس یا فوبیا موجود ایجاد می‌شوند.
تشخیص و درمان حمله پانیک چگونه است؟
تشخیص حملات پانیک معمولاً شامل معاینات بدنی و جسمی اولیه، شامل عملکرد صحیح خون در بدن (برای رد هرگونه دلایل جسمی اختلالاتی مانند: مشکلات قلبی یا تیروئید (زیرا این اختلالات می‌توانند علائمی شبیه علائم پانیک را داشته باشند)
درمان حملات پانیک می‌تواند شامل داروهای ضد افسردگی و همچنین در برخی موارد بنزودیازپین‌ها – داروهای آرام بخش باشد که علائم جسمی اضطراب را کاهش می‌دهد. به خاطر داشته باشید که مصرف هرگونه دارویی باید زیر نظر متخصص باشد. از خوردن خودسرانه هر نوع دارویی خودداری کنید.
رویکردهای درمانی، غالباً با روش درمان شناختی – رفتاری (CBT) همراه است، که به افراد رابطه میان فرآیندهای فکری، احساسات و رفتارها را می‌آموزد.
رویکردهای درمان حملات پانیک شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از مصرف مواد حاوی کافئین و الکل
- تمرینات ورزشی منظم
- تمرین تکنیک‌های مراقبه ذهن
- رژیم غذایی سالم
- خواب صحیح
شایان ذکر است که این این نکات اساسی در مورد سلامتی همه انسانها صدق می‌کند و بهتر است همه از آن پیروی کنیم، اما برای کسانی که مستعد حملات پانیک هستند، رعیات نکات بالا بسیار توصیه می شود.
علائم حمله پانیک چیست؟
اضطراب و به همراه آن نگرانی، ترس و پریشانی بیش از حد و ناگهانی، از علائم این حملات هستند که اغلب مربوط به یک موقعیت، تجربه یا رویدادی است که فرد از آن بسیار می‌ترسد.
برخلاف حملات پانیک، که به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد، حملات عصبی ممکن است ناشی ازساعت‌ها، روزها، حتی هفته‌ها ترس و نگرانی از یک اتفاق، موقعیت استرس‌زا یا تهدید باشد.
علائم حمله عصبی چیست؟
علائم حمله‌های عصبی لزوماً به اندازه حمله‌ی پانیک شدید نیستند، اما از لحاظ ماندگاری طولانی‌تر هستند. این علائم شامل:
- عدم توانایی تمرکز یا تفکر در مورد موضوعی خاص
- بی‌قراری مکرر
- مشکل در به خواب رفتن
- نوسانات خلقی (از تحریک پذیری تا افسردگی یا ترس بیش از حد)
- سرگیجه
- خشک شدن دهان
- دردهای عضلانی
- وجد درد در قفسه‌ی سینه
- افزایش ضربان قلب
- تنگی نفس
هنگامی که حمله‌های عصبی مداوم و پی در پی خود را درمان نکنید، ممکن است حملات پانیک را تجربه کنید. عواملی وجود دارند که خطر ابتلا به حملات عصبی در فرد را تشدید می‌کنند، مانند:
- تجربه مجدد یا شاهد بودن اتفاقات تلخ گذشته
- سوء مصرف مواد و اعتیاد
- شرایط پزشکی مزمن
- سابقه بیماری‌های روانی، حتی از لحاظ ژنتیکی
تفاوت حمله پانیک (پانیک اتک)، حمله قلبی، حمله عصبی برای همه قابل تشخیص و شناسایی نیست.
تشخیص و درمان حملات عصبی به چه صورت امکان‌پذیر هستند؟
تشخیص و درمان حملات عصبی مانند حملات پانیک هستند:
- معاینه بدنی
در ابتدا لازم است حتما یک پزشک متخصص، با انجام معاینه‌ی فیزیکی، به بررسی هرگونه شرایط جسمی که ممکن است سبب تشدید علائم شود را بپردازد.
- ارزیابی روانی
مرحله بعد شامل ارزیابی روانشناختی است، که شامل بحث در مورد علائم و محرک‌هایی می‌شود که ممکن است باعث اضطراب فرد شوند. همچنین این ارزیابی می‌تواند نوع اضطرابی که فرد درگیر آن است را طبقه‌بندی کند
.
- دارو و درمان
داروها، مشاوره روانشناسی و روش‌های درمانی مانند CBT (روش درمان شناختی – رفتاری) نیز برای یادگیری، مدیریت و غلبه بر حملات عصبی هستند.
- سبک زندگی سالم
همانطور که قبلا گفتیم، شیوه زندگی سالم که شامل: ورزش منظم، مراقبه یا تکنیک‌های آرامش، عادت‌های خوب برای خواب و رژیم غذایی مغذی می‌باشد، بسیار برای درمان مهم هستند.
هنگام حمله پانیک یا حمله عصبی چه باید کرد؟
در هنگام وقوع این حملات، بسیار مهم است که از آنچه که اتفاق می‌افتد آگاه باشید، روی تنفس خود کنترل داشته باشید و بر آن تمرکز کنید. تنفس در هنگام حمله‌ها بسیار دشوار و سخت است، در عین حال نفس نکشیدن در این حالت باعث می‌شود آدرنالین بیشتری در خون ترشح شود، ضربان قلب بالاتر برود و در نتیجه‌ی آن حمله شما را بیشتر اذیت می‌کند.
نفس کشیدن آرام ، پایدار و عمیق می‌تواند به کاهش علائم جسمی ناشی از حمله پانیک و عصبی کمک کند.
پس خونسردی خود را تا حد امکان حفظ کنید، کنترل تنفس خود را داشته باشید، تا بتوانید به خود و اطرافیان در تصمیم‌گیری و اقدامات برای درمان شما کمک کنید.
علائم حمله قلبی چیست؟
حمله قلبی به دلیل وجود گرفتگی یا انسداد در یک یا چند رگ منتهی به قلب ایجاد می‌شود که جریان خون به اندام‌های حیاتی را قطع می‌کند. علائم وجود حمله قلبی، کاملا ناگهان احساس می‌شود و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- فشار سنگین ، وزنه‌برداری یا فشار به ناحیه قفسه سینه
- دردی که به بازو، فک، گردن، یا پشت بدن سرایت کند
- بیشتر شدن شدت درد
- تنگی نفس
- سرگیجه
- عرق سرد
- حالت تهوع یا استفراغ
- خستگی زیاد یا احساس خستگی داشتن
حملات قلبی اغلب بعد از وجود مقدار زیادی فشار جسمی به بدن اتفاق می‌افتند، به طور مثال بالا رفتن از پله ها یا سایر فعالیت‌هایی که به جسم فشار زیادی می‌آورند.
همانطور که گفتیم، یکی دیگر از علائم مهم در مورد اینکه شخص دچار حمله قلبی می‌شود، گسترش درد به بازوها، فک، گردن یا پشت است.
وجود درد در قفسه سینه در هنگام حمله قلبی بیشتر احساس می‌شود. اما در حملات پانیک و عصبی، درد اغلب به عنوان یک ضربات تیز در مرکز قفسه سینه یا تیر کشیدن در آن ناحیه تجربه می‌شود.
اگر در مورد اینکه چه حمله‌ای به شما یا اطرافیانتان دست داده است دچار شک و تردید هستید، حتما برای مراقبت‌های فوری و پیشگیری از رخ دادن اتفاقات بعدی، با اورژانس تماس بگیرید. فرد می‌تواند در اثر حمله قلبی زنده بماند ، اما نادیده گرفتن علائم می‌تواند کشنده باشد.
تشخیص حمله قلبی و درمان آن چگونه است؟
پس از مراجعه به مراکز پزشکی یا حضور کارکنان مراقبت‌های ویژه اورژانس در محل، آنها می‌توانند پس از بررسی علائم و نشانه‌های حیاتی فرد، حمله قلبی را تشخیص دهند.
درمان فوری برای حملات قلبی با توجه به سابقه، سلامتی و سن فرد می‌تواند متفاوت باشد. مراحل بعدی درمان می‌تواند شامل استنت برای انسداد عروق به قلب و بهبود جریان خون و جراحی بای پس عروق کرونر باشد.
باید بدانید که حملات پانیک، حملات اضطرابی و عصبی باعث حمله قلبی نخواهند شد، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استرس بیش از حد و اضطراب می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی (که از علل اصلی بروز این حملات است) را افزایش دهد.
درمان سکته قلبی
بعد از انجام اقدامات درمانی، مدتی اقامت در بیمارستان و مصرف داروهای تجویزی، لازم است دستور العمل‌های بهداشتی زیر را مشابه افرادی که دچار حملات پانیک و اضطراب هستند رعایت کنید:
- ترک سیگار
- محدود کردن مصرف الکل
- در محدوده‌ی وزن سالم بدن خود بمانید
- به طور منظم ورزش کنید
- رژیم غذایی سالم
- مدیریت استرس
- تحت نظر پزشک باشید
برای افرادی که سبک زندگی نسبتاً سالمی دارند، اولین شروع حمله پانیک، حمله عصبی یا حمله قلبی می‌تواند ترسناک باشد و اولین تصوری که مردم از این اتفاق دارند این است که فکر می‌کنند دچار حمله‌ی قلبی شده‌اند.
هر سه نوع حملات شباهت‌هایی با یکدیگر دارند، گرچه تفاوت اندک در علائم، بروز سریع و فروکش کردن علائم حملات، سرنخ‌هایی برای شناسایی دقیق حملات به ما می‌دهند. درک تفاوت‌ها می تواند به افراد کمک کند که از مراقبت‌های پزشکی لازم برای زنده ماندن و غلبه بر علائم برخوردار شوند.