سبک های تصمیم گیری

تعریف مهارت: توانایی انجام عمل به صورت

تصمیم گیری: ابزاری است که برای شکل دادن به آینده مثبت از آن استفاده می کنیم.

• عبارتست از کسب توانایی الزم برای انتخاب موثر در موقعیتهای زندگی.
• مهارت تصمیم گیری و اعمال اراده یکی از نشانه های توانمندی شخصیتی-رشد-بالندگی و حرکت آفرینی به شمار می رود.
• مهارت تصمیم گیری به ما کمک می کند که به طور صحیح در مورد اعمالمان تصمیم بگیریم وجوانب مختلف انتخاب ها و پیامدهای مثبت و منفی هر یک از آنها را در نظر بگیریم.

افراد با توجه به ویژگیهای شخصیتی و موقعیتی متفاوتی که دارند از سبکها و روشهای مختلفی برای تصمیم گرفتن استفاده میکنند.

روش های معمول تصمیم گیری

• احساسی
• اجتنابی
• مطیعانه
• تکانشی
• منطقی

تصمیم گیری احساسی: در این نوع از تصمیم گیری زیر بنای تصمیمها،احساسات آگاهانه و یا نا آگاهانه افراد

مثل ترس- شرم-خشم-عذاب وجدان-احساس مسئولیت بی دلیل یا غیر منطقی و......) اساس و پایه تصمیمی گیری قرار می گیرند.
دوست ندا تصمیم دارد در یک پارتی شبانه شرکت کند ندا به دوست خود بسیار عالقه دارد او ندا را به این مهمانی دعوت می کند ندا از ترس این که مبادا بگوید نه و دوستش را از دست بدهد تصمیم می گیرد در پارتی با اوشرکت کند در صورتی که قلبا تمایلی برای حضور در مهمانی راندارد.
زیر بنای تصمیم گیری باید تفکر آن هم از نوع تفکر نقاد باشد نا آگاهی از اصول تصمیم گیری و ضعف در توانایی تفکر نقاد منجر به تصمیم گیری احساسی می شود

تصمیم گیری اجتنابی: فرد سعی می کند تا انجا که امکان دارد تصمیم گیری را به تعویق بیندازد کار امروز را به فردا موکول کردن نمونه مشخص این نوع تصمیم گیری است.زیر بنای این تصمیم گیری ترس و اضطراب است.

تصمیم گیری مطیعانه:در این نوع تصمیم گیری فرد خود تصمیمی نمی گیرد بلکه مطیعانه تصمیمی که دیگران گرفته اند را اجرا می کند.معموال این افراد از این نوع ذهنیت خاص استفاده می کنند که چون دیگران کار خاص را انجام می دهند ما هم انجام دهیم (گر کاری ناسالم یا پر خطر است این که همه ان کار را انجام می دهند دلیل بر مجاز بودن و بی خطر بودن ان نیست).

این افراد از اعتماد به نفس کافی برای روبهرو شدن با مسائل و مسئولیتهای زندگی برخوردار نیستند و معمولاً با سپردن حق انتخاب به دیگران به نوعی میخواهند از پیامدهای انتخابشان شانه خالی کنند.

تصمیم گیری تکانشی یا تکانه ای:
تکانه به زبان خیلی ساده یعنی هیجانهای زودگذر و شدید که آدم را به کاری وامیدارد.

در تصمیمگیری تکانه‌ای فرد سریع و بدون تفکر تصمیم میگیرد یعنی به طور کلی بیخیال سبک و سنگین کردن مسائل میشود و درواقع براساس تکانه های آنی و زودگذر تصمیمگیری میکند؛ تصمیمهایی که معمولاً خود افراد هم بعداً از کارشان تعجب میکنند: «خودمم هم نمی دونم چطوری شد این کار رو کردم.» این جمله را خیلی از این افراد میشنویم.

این نوع تصمیمگیری یکی از خطرناکترین سبک های تصمیمگیری است که ممکن است عواقب و پیامدهای ناخوشایندی برای فرد و اطرافیانش داشته باشد؛ مثل خیلی از کسانی که ناخواسته و براساس یک تصمیم آنی مرتکب جرمی شدهاند.

تصمیم‌گیری منطقی:

ایـن نـوع تصمیم‌گیــری سالم‌ترین و بهترین نوع تصمیم‌گیری است چون فرد سعی می‌کند براساس فکر و منطق جلو برود و تلاش می‌کند همه‌ی اطلاعات موردنیاز را جمع‌آوری کند و بعد از سبک و سنگین کردن حسابی تصمیم بگیرد. در واقع همه‌ی جوانب را در نظر می‌گیرد و به پیامدهای احتمالی انتخابش خوب فکر می‌کند و یک تصمیم کاملاً آگاهانه می‌گیرد.

اصول تصمیم گیری منطقی:

1. (نسبت به زمان و موقعیت تصمیم گیری هوشیار باشیم.)نگرانی از یک موضوع-داشتن تردید-بالتکلیفی-بروز مشکل-نارضایتی از شرایط-قرار گرفتن بر سر دوراهی-اشفتگی و پریشانی)
2. (مشخص کردن موقعیت تصمیم گیری.)در کدام قسمت زندگی و برای چه موردی تصمیم بگیریم)
3. (طرح راه حل های مختلف و متعدد .)استفاده از بارش افکار-جستجوی اطالعات مختلف-کمک گرفتن از دیگران-راهنمایی و مشورت)
4. ارزیابی پیامدها و نتایج هر یک از راه حل ها
5. (پایبندی به یک راه حل)زمانی که متوجه شدیم یک راه حل مناسب است به ان پایبند باشیم ممکن است گاهی دلسرد شویم و تصمیم خود را زیر پا بگذاریم)
6. (مشخص کردن برنامه اجرایی برای تصمیم گیری )تاکنون هر کاری انجام داده ایم در حد فکر بوده حال ان را اجرا کنیم)
7. (پیامدها و نتایج انچه را که اجرا کرده ایم ارزیابی کنیم .)بررسی کنیم انچه را که انجام داده ایم چه نتایجی داشته است ایا به هدف خود رسیده ایم اگر نه کدام یک از مراحل باال را به درستی طی نکرده ایم)

تصمیم گیری

مهارت تصمیم گیری مطلوب

برای یک تصمیم گیری مطلوب افراد باید به تواناییهای خاصی مجهز شوند مانند:

افزایش خوداگاهی:

الف: مشاهده و شناخت احساسات خود

ب: یافتن واژهگانی برای بیان احساسات

ج: آگاه شدن از ارتباط میان افکار، احساسات ،واکنش

• درک ارزشهای فردی و خانوادگی
• مهارتهای انتخاب هدف
• روابط مطلوب بین فردی

مفاهیم کلیدی:

• برای هر مساله یا موقعیتی راه حل های متفاوتی وجود دارد
• اتخاذ هر گونه تصمیم یا حتی تصمیم نگرفتن پیامدهایی دارد.
• بهترین تصمیم تصمیمی است که با ارزشهای شخص هماهنگ باشد.
• تصمیم مطلوب حاصل یک فرایند هوشیارانه است که در ان راه حل های گوناگون بررسی شود.

عناصری که فرایند تصمیم گیری را تحت تاثیر قرار میدهند:

• فشارهای گروهی که بر تصمیم گیرنده اعمال میشود
• موقعیت تصمیم گیرنده در میان گروههای مختلف.
• برخورد ونگرش سایرین در مورد تصمیمی که قرار است اخذ شود
• احساسات مربوط به انتظاراتی که دیگران دارند
• فشار وتاکیدی که تصمیم گیرنده در معرض ان قرار دارد. 

شرکت در آزمون های شخصیت شناسی در لینک زیر