مقیاس هیپومانیا (Ma) در آزمون MMPI-2 برای شناسایی ویژگیهای خلقی بالا، انرژی زیاد، تحریکپذیری و رفتارهای تکانشی طراحی شده است. این مقاله به بررسی ساختار این مقیاس، ویژگیهای روانسنجی آن، کاربردهای بالینی و محدودیتهایش در ارزیابی اختلالات خلقی بهویژه اختلال دوقطبی نوع II میپردازد.
ساختار مقیاس هیپومانیا (Ma) در MMPI-2
- تعداد آیتمها: مقیاس Ma شامل حدود 46 آیتم است.
- نمرهگذاری: بر اساس پاسخهای بله/خیر؛ نمرات خام به نمرات T تبدیل میشوند.
ویژگیهای رفتاری مرتبط با Ma بالا
افراد با نمره Ma بالا ممکن است:
- پرانرژی، اجتماعی، خوشبیان و اهل ریسک باشند.
- تمایل به فعالیتهای متعدد بدون تمرکز کافی داشته باشند.
- در برابر قوانین یا محدودیتها مقاومت نشان دهند.
- گاهی دچار قضاوتهای ضعیف یا تصمیمهای نسنجیده شوند.
کاربرد بالینی
در تشخیص اختلال دوقطبی نوع II
ترکیب نمرات Ma با مقیاسهای دیگر (مانند D برای افسردگی) الگوهایی را نشان میدهد که میتواند دورههای خلقی متغیر را آشکار سازد.
الگوی D > Ma ممکن است به افسردگی اشاره داشته باشد؛ Ma > D میتواند به سوی هیپومانیا میل کند.
در تشخیص ADHD و اختلال شخصیت مرزی (BPD)
نمره Ma ممکن است در این اختلالات نیز بالا باشد، که نیاز به دقت در تفسیر دارد.
تشخیص افتراقی بین اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی با دقت در ترکیب مقیاسهای Ma، Pd، Sc و F ممکن است.
مولفههای روانشناختی مهم در Ma
برانگیختگی هیجانی و جسمانی
- افراد دارای نمره بالا در Ma معمولاً فعال، پرجنبوجوش، و در ظاهر خوشحال یا پرهیجان هستند.
تفکر شتابزده (Racing Thoughts)
- ممکن است ذهن آنها بهطور مداوم در حال کار باشد، ایدههای زیادی در سر داشته باشند اما نتوانند تمرکز کنند.
رفتارهای مخاطرهآمیز یا نسنجیده
- مثل رانندگی پرخطر، خریدهای بیبرنامه، روابط جنسی پرریسک، یا تصمیمگیری بدون فکر.
اعتماد به نفس افراطی
- که گاه تا مرز خودبزرگبینی هم پیش میرود.
کاهش نیاز به خواب
- فرد ممکن است با 3-4 ساعت خواب احساس پرانرژی بودن کند.
نقاط قوت و محدودیتها
مزایا:
- حساسیت بالا نسبت به نشانههای خلقی غیرنرمال
- قابلیت ترکیب با سایر مقیاسهای MMPI برای تفسیر دقیقتر
محدودیتها:
- احتمال مثبت کاذب در افراد پرانرژی طبیعی
- تاثیر مصرف مواد محرک یا شرایط موقعیتی بر نمره
- نیاز به تفسیر تخصصی و چندبعدی برای جلوگیری از تشخیص نادرست