انسان ها در مسیر رشد و هنگامی که هویت خود را مورد بررسی قرار می دهند با سوال چگونه خودمان را بشناسیم مواجه می شوند. پاسخ این سوال آنقدر ها هم ساده و دست یافتنی نیست.
این در حالی است که خودشناسی، برای کسب موفقیت در ابعاد مختلف زندگی همچون ارتباطات انسانی، عاطفی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی بسیار لازم و ضروری است. فرهنگ ها و ملل مختلف خودشناسی را شاهراه کامیابی در زندگی دانسته اند و تاکید بسیاری بر آن در تمامی ادوار تاریخ شده است.
همچنین امروزه خودشناسی جزء مباحث اساسی مهارت های نرم بوده و جزء عوامل موثر و غیر قابل انکار در موفقیت های شغلی افراد محسوب می شود.
چرا باید خود را بشناسیم؟
بزرگترین فایده ی شناخت خود این است که بر نقاط ضعف و قوت وجودمان آگاه می شویم و به دنبال آن، اهداف و آینده ای روشن خواهیم داشت. پاسخ به پرسش چگونه خودمان را بشناسیم ، گنج گران بهای زندگی هر انسانی است به خصوص که در دنیای مدرن و پیچیده امروزی، ضرورت شناخت خودمان بیش از پیش آشکار می شود.
آشنایی با خلق و خو، روحیات شخصی، افکار و رفتار به شما این امکان را می دهد که بر حالات روانی، هیجانات و عواطف خود آگاه شوید و در راستای کنترل این هیجانات، اقدامات لازم را انجام دهید. اجازه دهید با یک مثال این موضوع را بیشتر توضیح دهید.
شما هیچ گاه فرایند حاکم شدن احساس خشم را در وجود خود نمی بینید اما نمود بیرونی حس خشم که تبدیل به رفتاری هم چون فریاد زدن می شود را به خوبی مشاهده می کنید. حال تصور کنید که فردی خشمگین با کشف علت عصبانیت مکرر خود، می تواند بر این رفتار منفی و زیان بخش مسلط شده، روابط خود با دیگر افراد را بهتر مدیریت کند در نتیجه اثرات مثبت آن در تمامی جنبه های زندگی او نمایان می‌شود.
همچنین جستجو در درون و یافتن باورها و طرحواره های مخربی که سال ها با آنها زندگی کرده ایم و بعضا به خاطر بودن آنها در قسمت ناخودآگاه روان، تصمیمات اشتباه بسیاری گرفته ایم و شکست های متعددی را تجربه کردیم، باعث ارتقاء شخصیت ما می شود. درواقع دستیابی به ریشه ی افکار، باورها و عادات آن چنان اهمیت دارد که افراد موفق در حوزه های مختلف اولین تلاش خود را معطوف به آن می نمایند. زیرا پی بردن به علت رفتارهایی که موجب بالا رفتن عزت نفس شود طبیعتا موجب افزایش ارتباطات فردی و در نهایت موفقیت کاری، تحصیلی و اجتماعی افراد می شود.
چگونه خودمان را بشناسیم؟
قطعا بهترین و منطقی ترین راهی که برای شما بازدهی داشته باشد، مراجعه به یک روانکاو است؛ چرا که یک روانکاو شما را مورد مطالعه قرار خواهد داد و به طور جدی لایه های مختلف شخصیتتان را بررسی خواهد کرد
تست های معتبری نظیر MBTI | MMPI | NEO
- تست شخصیت MMPI : تست روانشناسی شخصیت تخصصی است که برای آگاهی از مشکلات روانشناختی و شخصیتی خود می توانید از نتیجه این تست بهره بگیرید. تست MMPI در فرم های مختلف
MMPI-567| MMPI-71| MMPI-370 سوالی - تست نئو: از جدیدترین تست های روانشناسی مربوط به ارزیابی ساخت شخصیت بر اساس دیدگاه تحلیل عاملی است. که شامل تست نئو (NEO PI-R) و تست نئو فرم کوتاه (NEO FFI)
- تست شخصیت MBTI ( مایرز- بریگز):این تست مشهور به آزمون MBTI یک ارزیابی خودآموز است که به افراد کمک می کند به درکی از خود برسند و متوجه بشوند در چه زمینه ای باید آموزش ببینند تا بتوانند در مسیر شغلی مورد نظر گام بردارند. این تست یک چارچوب برای ایجاد رابطه، مثبت گرایی و دستیابی به برتری است.
- تست استعداد یابی گاردنر: تئوری هوش های چندگانه گاردنر روش نسبتاً ساده و در دسترسی برای درک و توضیح ترجیح مردم برای یادگیری و توسعه است.
منظور از خودشناسی چیست ؟ تعریف خودشناسی
خودشناسی Self-knowledge یعنی شناخت توانایی ها و استعدادها ، شناخت قدرت‌ها و ضعف‌ها، شناخت ترس‌ها و علایق، شناخت ارزش‌ها، شناخت احساسات و آرزوها و .. که به ما کمک می‌کند تا بتوانیم به بهترین خودمان برسیم.
بهترین خود بودن یعنی اینکه با شناخت موارد بالا، نسخه اختصاصی موفقیت خودمان را کشف کنیم و به خودشکوفایی برسیم.
خودشناسی اولین و مطمئن‌ترین قدم برای رشد و توسعه فردی و اواین قدم برای انتخاب‌های مهم در زندگی می‌باشد و به شدت توصیه می‌شود قبل از هر اقدام مهمی در زندگی حتما به خودشناسی ( و البته دیگرشناسی) برسید.
برخی از این انتخاب‌های مهم عبارتند از:
- انتخاب شغل
- ازدواج و جدایی
- را ه اندازی کسب و کار
- انتخاب رشته تحصیلی
- انتخاب شریک شغلی و شریک عاطفی
فواید خودشناسی چیست؟ چرا باید خودمان را بشناسیم؟
روشن شدن مسیر حرکت
هرچقدر که خودتان را بیشتر بشناسید تصویر روشن‌تری از آینده و اهداف و آرزوهای خود خواهید داشت و با آگاهی بیشتری در این مسیر حرکت می‌کنید.
حال خوب و آرامش و شادکامی
وقتی مسیر و انتخاب‌های شما با رفتار و احساسات، ارزش‌ها و باورهای شما منطبق باشد، با سختی و چالش و تضادهای درونی کمتری مواجه می‌شوید و در نتیجه آرامش و شادی بیشتری خواهید داشت.
تصمیم گیری بهتر و سریع تر
شاید جالب باشد به خودتان یادآوری کنید که زندگی با مجموعه‌ای از تصمیمات کوچک و بزرگ، ساخته می‌شود.
وقتی به خودشناسی می‌رسید، نتایج حاصله به شما در تصمیم گیری بهتر کمک می‌کند و نکته مهم اینکه خیلی وقت‌ها در زندگی، با تصمیمات سخت و مهم روبرو هستیم که در این مواقع خودشناسی به شدت به کمک ما می‌آید.
حرکت به سمت بهبود و رشد فردی
خودشناسی باعث می‌شود که نقاط ضعف و قوت خود را بهتر بشناسید و مرحله بعد این است که نقاط ضعف خود را برطرف کنید و یا تقلیل دهید و نقاط قوت را تقویت کنید، بر عادت‌های منفی و بد خود غلبه کرده و با خودآگاهی در جهت رفع محدودیت‌ها و مشکلات خود قدم بردارید.
افزایش اعتماد به نفس
با خودشناسی و شناخت ویژگیهای مثبت و نقاط قوت خود، اعتماد بنفس به صورت ریشه‌ای و به میزان خیلی زیادی افزایش می‌یابد و دیگر خود را با دیگران مقایسه نمی‌کنید زیرا به این آگاهی می‌رسید که هر فردی نقاط ضعف و قوت منحصر به فرد خود را دارد.
انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل بهتر
شناخت پتانسیل‌ها و تفاوت‌های ذاتی و فردی، به شما در انتخاب شغل مناسب با پتانسیل‌هایتان کمک می‌کند و به راحتی می‌تواند آینده شما را تحت تاثیر قرار دهد و عدم خودشناسی می تواند سال ها شما را از مسیر مناسب و رسیدن به موفقیت دور کند.
جلوگیری از اشتباهات تکراری
علت بسیاری از شکست ها در حوزه روابط عاطفی و شغلی، ورشکستگی‌ها و طلاق ها و مشکلات انسان، عدم خودشناسی است به نحوی که زیاد مشاهده می شود که اگر فردی یک بار شکست و یا ناکامی در حوزه روابط عاطفی و یا شغلی داشته، در دفعات بعدی هم تکرار می شود و تا این فرد به شناخت خود نرسد، این مشکل همواره همراه وی خواهد بود .
هدر نرفتن زمان ، انرژی و هزینه
متاسفانه زیاد هستند افرادی که بعلت نشناختن خود وارد یک شغل و یا رشته تحصیلی و یا وارد یک رابطه می‌شوند و بعد از سالها متوجه می‌شوند که این شغل، این رشته تحصیلی و یا این رابطه، مناسب آنها نبوده است و با صرف زمان و انرژی و هزینه زیاد مجددا باید از اول شروع کنند در صورتی که اگر از ابتدا با خودشناسی، انتخاب بهتری را رقم زده بودند این زمان و انرژی و هزینه ، هدر نمی رفت.
8 گام خودشناسی
- روزانه دقایقی را به آرام سازی ذهن خود در مکانی آرام اختصاص دهید.
- پس از آرام سازی ذهن در دفتری شروع به نوشتن کنید ،هر آنچه طی روز باعث آزار یا خوشحالی شما شده ،
- علت آنها را صادقانه و به دور از فریب دادن خود بنویسید.
- در همان دفتر بخشی را به اهداف ، آرزوها، علائق و استعدادهای خود اختصاص دهید، هر آنچه را در ذهن دارید بنویسید.
- به نقاط ضعف خود بپردازید و آن ها را هم یاد داشت کنید.
- دفتر خودشناسی خود را روزانه بررسی کنید.
- تا میتوانید کتاب های مفید بخوانید. مانند: نیمهی تاریک وجود نوشته دبی فورد.
- از افراد مشاور و آگاه در این مسیر غافل نشوید.
- با دوستان، افراد خانواده و همکاران خود گفت و گو کنید و از آنها بخواهید بازتابی از رفتارها و افکارتان را بازگو کنند.