گرایش‌های جنسی طبق تعریف اکثراً از دو بخش تشکیل می‌یابند: یک جزء روانی (مانند سمت و سوی تمایل شهوانی شخص به فرد یا افرادی از جنسیتی مشخص) و یک جزء رفتاری (مانند انجام عمل جنسی با فرد یا افرادی از جنسیتی مشخص). از دیگر عوامل مهم تعیین‌کننده، می‌توان به تعریف و شناخت فرد از گرایش جنسی خود یا به اصطلاح هویت جنسی او اشاره کرد.
تفاوت هویت جنسی و رفتار جنسی
مفاهیم هویت جنسی و رفتار جنسی رابطهٔ نزدیکی با گرایش جنسی دارند ولی از یکدیگر متمایزند. گرایش جنسی دربرگیرندهٔ خیالپردازی‌ها، علایق، و امیال درونی است. هویت جنسی به معنای تصوری است که شخص از خود و گرایش جنسی‌اش دارد و خود را آن‌گونه می‌پندارد.
رفتار جنسی به این معناست که شخص علی‌رغم گرایش یا هویت جنسی‌اش در عمل با چه شخص یا اشخاصی رابطهٔ جنسی برقرار می‌کند. رفتار جنسی اشخاص همیشه مطابق با گرایش جنسی آنها نیست.
افرادی که گرایش جنسی همجنس‌گرایانه دارند ولی هویت جنسی خود را این‌گونه تعریف نکرده‌اند (خود را همجنس‌گرا نمی‌دانند) به اصطلاح همجنس‌گرای پستو نامیده می‌شوند.
این اصطلاح بیش از اینکه حاکی از گرایش جنسی باشد، نمایانگر جنبه‌ای فرهنگی و یک مرحلهٔ‌گذار در جوامعی محسوب می‌شود که به آرامی در حال مواجهه و پذیرش اقلیت‌های جنسی هستند. در مطالعات مربوط به گرایش‌های جنسی، هنگامی که بحث بر سر میزان هماهنگی تمایل جنسی، رفتار جنسی، و هویت جنسی یک فرد با هم باشد معمولاً از عبارت سازگار یا ناسازگار استفاده می‌شود.
به عنوان مثال، در مورد زنی که تمایل جنسی به زنان دیگر دارد ولی خود را همجنس‌گرا نمی‌داند و تنها با جنس مخالف رابطهٔ جنسی برقرار می‌کند، می‌توان گفت که بین گرایش جنسی او (که همجنس‌گرایانه است) و هویت جنسی و رفتار جنسی‌اش (که دگرجنس‌گرایانه است) ناسازگاری وجود دارد
دلایل شکل‌گیری انواع مختلف گرایش جنسی
دلایل شکل‌گیری انواع مختلف گرایش جنسی هنوز به‌طور دقیق شناسایی نشده‌است. تا به امروز، تحقیقات فراوانی برای برآورد تاثیر ژنتیک، فعالیت‌های هورمونی، روندهای رشد و نمو، و تاثیرهای اجتماعی و فرهنگی بر روی گرایش جنسی انجام شده‌است و بسیاری را به این نتیجه رسانده‌است که عوامل زیست‌شناختی و محیطی نقشی پیچیده در شکل‌گیری آن بازی می‌کنند. در گذشته تصور می‌شد همجنس‌گرایی نتیجهٔ رشد ناقص روانی ناشی از تجربیات دوران کودکی و روابط آشفته (مانند سوءستفادهٔ جنسی در زمان کودکی) است ولی اکنون ثابت شده‌است که چنین تصوری بر پایهٔ اطلاعات غلط و تبعیض‌آمیز شکل گرفته بود.
انواع گرایشات جنسی
دگرجنس گرایی (Heterosexuality)
همانطور که از نام آن مشخص است تمایل فرد به جنس مخالف را نشان می‌دهد (تمایل مرد به زن و برعکس). پیشوند هترو در نام اصلی، از کلمه‌ای یونانی به معنای متفاوت یا دگر است. این نوع تمایل جنسی معمول‌ترین و پذیرفته‌ترین نوع میل جنسی در جوامع انسانی می‌باشد. غالب افراد در سرتاسر دنیا دگرجنس گرا محسوب می‌گردند.
همجنس گرایی (Homosexual)
به جاذبه جنسی میان دو همجنس گرایی اطلاق می‌گردد (تمایل مرد به مرد و زن به زن). تا قرنها همجنس گرایی که حتی هنوز هم برخی به عمد یا از روی ناآگاهی با اصطلاحی تحقیر آمیز همچون همجنس بازی به آن اشاره می‌کنند، نوعی ناهنجاری به شمار می‌رفت و مجادلات بسیاری بر سر آن در جریان بود. با آغاز قرن 20 میلادی و پیشرفتهای پزشکی، تلاش زیادی درمان همجنس گرایی به عنوان یک بیماری صورت پذیرفته شده بود که غالبا با شکست روبرو شدند. یکی از نمونه‌های دردآور و بسیار معروف این روشهای درمانی نادرست، سرنوشت آلن تورینگ نابغه و پدر علم کامپیوتر می‌باشد که در نهایت که خاطر فشار ناشی از درمانهای دارویی و الکتروشوک، دست به خودکشی زد!
با اینحال سرانجام، با افزایش مطالعات علمی و کم شدن تعصبات فرهنگی/اجتماعی جامعه جهانی کم کم شروع به پذیرش این نوع میل جنسی گردید به طوری که در دهه‌های 70 و 90 میلادی به ترتیب انجمن روان شناسی آمریکا و پس از آن سازمان بهداشت جهانی این نوع میل جنسی را کاملا طبیعی اعلام نمودند و از فهرست اختلالات روانی و بیماریهای جنسی خارج نمودند.
دوجنس گرایی (Bisexual)
در این نوع تمایل جنسی فرد به هر دو جنس کشش جنسی از خود نشان می‌دهد (مرد به زن و مرد، زن به مرد و زن)
بی‌جنس گرایی (Asexual)
بی‌جنس گرایی یا غیرجنس گرایی به فقدان و عدم وجود گرایش جنسی در فرد نسبت به افراد دیر اطلاق می‌گردد. اگر چه تعداد این افراد زیاد نیست با این حال وجودشان کتمان ناپذیر است! جالب است که بدانید آیزاک نیوتن نیز جزیی از این دسته بوده است.
همه جنس گرایی (Pansexual)
همه جنس گراها افرادی هستند که دارای تمایل جنسی به تمامی جنسیتها فارغ از نوع جنسیت و تمایل جنسی آنها هستند. در اصل آنها نسخه‌ای توسعه یافته‌تر از دوجنس گراها محسوب می‌گردند.
چندجنس گرایی (Polysexual)
افراد دارای این نوع گرایش جنسی در دسته بالاتری نسبت به دوجنسگرا و در دسته پایین تری نسبت به همه جنسگراها قرار می‌گیرند. آنها تقریبا می‌توانند توسط تمامی جنسیتها برانگیخته گردند با این حال این طیف شامل همه نمی‌شود. چند جنس گراها می‌توانند به تراجنسیت‌ها، خارج از جنسیتها (هم مرد هم زن، نه مرد نه زن، بینابین زن و مرد، جنسیت مبهم)، جنسیت سوم‌ها (افرادی که خود را جنسیت جدیدی می‌پندارند) تمایل داشته باشند.
نیمه جنس گرایی (Demisexual)
نیمه جنس گرایی حالتی خاص از گرایشات جنسی است که فرد تنها وقتی به دیگری تمایل جنسی دارد که با وی وارد رابطه احساسی و عاطفی شده باشد.
خِرَد جنس گرایی (Sapiosexual)
زمانی که فردی بر اثر درک و یا خرد و هوش شخصی مشاهده تمایل جنسی به فرد مورد نظر پیدا می‌نماید به وی خردجنس گرا اطلاق می‌گردد. این نوع میل جنسی نیز ورای جنسیت افراد است چرا علت ایجاد میل جنسی در فرد خرد و هوش شخص مقابل بوده است و نه جنسیت وی.
کم جنس گرایی (Graysexual)
افرادی که همیشه دارای گرایش جنسی نیستند و میزان تمایل جنسی آنها بسیار کم است و به ندرت به این موضوع کشیده می‌شوند. با اینحال این افراد جزو دسته بی جنس گرایی محسوب نمی‌شوند چرا که به هرحال دارای میل جنسی هر چند اندک هستند.
دوجنسه گرایی (Androgynsexual)
افرادی که تنها به افرادی گرایش جنسی دارند که دارای هر دو خصوصیت زنانگی و مردانگی باشند. به عبارت دیگر میل جنسی این افراد تنها در مورد افراد هرمافرودیت یا به صورت عامیانه دوجنسه می‌باشد.
مرد گرایی (Androsexual)
این نوع گرایش جنسی بیانگر تمایل تنها به جنس مرد است.
زن گرایی (Gynesexual)
این نوع گرایش جنسی بیانگر تمایل تنها به جنس زن است.
جنسیت گرایی نامشخص (Pomosexual)
افرادی که خودشان جزئی از دسته‌بندی‌های متداول در مورد گرایش جنسی نمی‌دانند و نمی‌خواهند به آنها برچسب مشخصی زده شود.
تراجنس گرایی (Skoliosexual)
اشخاصی که دارای گرایش جنسی نسبت به تغییر جنسیت داده‌ها و یا خارج از جنسیتها (هم مرد هم زن، نه مرد نه زن، بینابین زن و مرد، جنسیت مبهم) هستند.
خودجنس گرایی (Autosexual)
افرادی که به خود گرایش جنسی دارند و میل جنسی نسبت به دیگران برایشان جذاب نیست.
برای شناخت گرایشات جنسی میتوانید در تست زیر شرکت کنید.