فروپاشی روانی

فروپاشی روانی (که به انفجار عصبی یا بحران روحی نیز شناخته می‌شود) اصطلاحی‌است غیر پزشکی برای توصیف دوره‌ای حاد و کوتاه مدت از یک آشفتگی خاص که ابتدا با مشخصه‌های افسردگی یا اضطراب تظاهر می‌کند.

«فروپاشی روانی» (Nervous Breakdown) که به آن فروپاشی عصبی نیز گفته می‌شود اصطلاحی است که به یک دوره‌ی استرس شدید روحی یا روانی اشاره دارد. در این حالت استرس به حدی است که شما قادر به انجام فعالیت‌های روزمره‌ی عادی خود نیستید.

در واقع اصطلاح «فروپاشی روانی» معمولاً برای توصیف وضعیت‌های استرس‌زایی به کار برده می‌شود که در آن‌ها شما به طور موقت قادر به عملکرد طبیعی در زندگی روزمره خود نیستید. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که انتظارات دیگران از شما از نظر جسمی و عاطفی بیش از حد معمول باشد. این اصطلاح در گذشته به طور مکرر برای اشاره به انواع مختلف اختلالات روانی استفاده می‌شد، اما امروزه دیگر توسط متخصصان سلامت روان برای آن موارد به کار نمی‌رود.

در واقع فروپاشی روانی نه یک بیماری جسمانی است و نه یک بیماری روانی. اما این مساله به این معنا نیست که فروپاشی روانی واکنشی طبیعی یا سالم به استرس محسوب می‌شود. در واقع آنچه برخی از افراد به عنوان فروپاشی روانی می‌شناسند، ممکن است نشان‌دهنده وجود یک اختلال مربوط به سلامت روان باشد که نیاز به توجه و رسیدگی دارد مانند افسردگی یا اضطراب.

تجربه مقداری استرس، بخشی طبیعی از تجربه زندگی است. اما وقتی که احساسات بیش از حد طاقت‌فرسا و شدید می‌شوند، می‌توانند منجر به فروپاشی روانی بشوند.

اگرچه فروپاشی روانی می‌تواند پدیده‌ای ترسناک و ناتوان‌کننده باشد، اما اقداماتی مفیدی وجود دارد که می‌توانید در راستای شناخت علائم، پیشگیری و معالجه‌ی آن انجام دهید.

علائم جسمانی فروپاشی عصبی

حس طپش قلب
سِفت( منقبض) و دردناک شدن عضلات
عرق کردن کف دست، عرق کردن زیر بغل
سبکی سر و حس گیجی
حس لرزش در بدن، یا تکان دادن ناخوداگاه دست و پا
درد و ناراحتی در ناحیه شکم
خستگی و نبود انرژی
دردهای مبهم و بدون دلیل در نقاط مختلف بدن
سرفه های بی دلیل یا سرما خوردگی های مکرر ناشی از تضعیف سیستم ایمنی
سردرهای عصبی

علائم ذهنی فروپاشی عصبی

اضطراب
ترس غیر عادی یا حمله های پانیک( هراس)
بهم ریختگی در برنامه ریزی
کاهش میل جنسی
ناتوانی جنسی
بیخوابی ، کم خوابی به خاطر وجود فکر و خیال( افکار مزاحم)
نداشتن ِ تمایل برای رابطه با دوستان یا با شریک عاطفی
تحریک پذیری، عصبانیت یا خشم ناگهانی و انفجاری
ناتوانی در تمرکز حتی برای خواندن یک پاراگراف کوتاه یا برای شنیدن سرتیتر اخبار تلویزیون
بی حوصلگی و افسردگی، تُن صدای پائین، شانه های افتاده و…

علائم عاطفی فروپاشی عصبی

به راحتی بغض و گریه کردن
حس تنهایی و بی کَسی
حس گناه
لذت نبردن از زندگی… عدم علاقه به کارهایی که قبلا لذتبخش بوده اند.
منفی باف و بدبین شدن به همه چیز و همه کس.
وجود افکاری مبنی بر سیر شدن از زندگی و تمایل برای پایان زندگی( فکر به خودکشی)

چطور نشانه های فروپاشی عصبی خود را کنترل کنیم

شما میتوانید با استفاده از نکات زیر چرخه ی مشکلات روانی و رفتاری خود را پایان دهید:

به روان درمانگر مراجعه کنید.
از دارو های تجویزی مثل ضد افسردگی یا ضد اضطراب استفاده کنید تا ناهماهنگی های شیمیایی را درمان کنید.
از درمان های جایگزین مانند یوگا، ماساژ درمانی و طب سوزنی استفاده کنید.

چه کسی مستعد یک فرو پاشی عصبی است؟

کسانیکه تجربه استرس بسیار داشته اند امادگی فروپاشی عصبی را دارند و مستعد این بحران هستند.

کسانیکه قبلا" یکبار فروپاشی روانی را تجربه کرده اند و برگشت کرده اند. بیمارانی که اضطراب با حمله های اضطراب و افسردگی دارند.

بیماران روانی که اسکیزوفرنی و افسردگی دو قطبی دارند در صورت ترکیب بیماری با استرس زیاد مستعد فروپاشی عصبی هستند.

چطور میتوان از فروپاشی های عصبی بعدی جلوگیری کرد ؟

یکی از بهترین راههای جلوگیری از یک فروپاشی عصبی این است, که مراقب شرایط احساسی و روانی خودتان باشید. در خصوص خودتان بیشتر شناخت پیدا کنید و مطالعه کنید.
فروپاشی عصبی قبلی را و عوامل به وجود آورنده آنرا بررسی کنید.
علایم و نشانه ها را بشناسید و تشخیص بدهید.
از دوستان و روانپزشکان کمک بگیرید.
به محض این که متوجه یک تغییرات شدید و زیاد در حالات احساسی تان و شرایط روانی خودتان شدید، منتظر برای آخرین لحظاتی که دیگر کمک دیر شده نشوید.
نهایتا" این که همیشه تحت حمایت و کمک و پشتیبانی از افردی که عاشق شما هستند یا می خواهند که شما را شاد و سالم ببینند باشید.

عوامل خطرساز منجر فروپاشی روانی

برخی از عوامل می‌توانند احتمال ابتلای فرد به فروپاشی روانی را افزایش دهد. این عوامل شامل:

سابقه‌ی شخصی اختلالات اضطرابی
سابقه‌ی خانوادگی اختلالات اضطرابی
ابتلا به بیماری یا آسیبی که مدیریت زندگی روزمره را دشوار می‌کند.

تشخیص

فروپاشی روانی یک اصطلاح پزشکی رسمی و شناخته شده نیست، بنابراین از نظر فنی راهی برای تشخیص آن وجود ندارد.

چنانچه احساس استرس یا اضطراب در شما بیش از حد معمول باشد یا احساس کنید که از ادامه زندگی روزمره خود ناتوانید، باید به پزشک مراجعه کند تا به شما کمک کند.

پزشک تلاش خواهد کرد تا اختلالات و عوامل پزشکی را که می‌تواند باعث ایجاد این حالت شوند، بررسی کند.

آن‌ها ممکن است:

در مورد علائم مشکل شما و سبک زندگی‌تان سوالاتی بپرسند.
روی شما معاینات جسمی انجام دهند.
سوابق پزشکی شما را بررسی کنند.
آن‌ها همچنین ممکن است برای کسب اطمینان از وجود یا عدم وجود برخی مشکلات پزشکی خاص، برای شما آزمایشاتی تجویز کنند.

پزشکان از کتابچه‌ی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم، برای تشخیص مشکلات و اختلالات مربوط به سلامت روان، استفاده می‌کنند. معیارهای مندرج در این کتابچه به آن‌ها کمک می‌کند تا علت مشکل و رویکرد مناسب برای درمان را تشخیص دهند.

اختلالات و بیماری‌های مرتبط

برخی از مشکلات مربوط به سلامت روان می‌توانند علائمی را به وجود آورند که معمولاً با فروپاشی روانی همراه است. از جمله:

افسردگی
اختلالات اضطراب
اختلال استرس پس از سانحه یا اختلال استرس حاد
اختلال دو قطبی
روان گسیختگی
درد مزمن و شرایط التهابی

برای شناخت اختلالات روانی از تست MMPI2 استفاده می شود

چگونه علائم فروپاشی روانی را کنترل کنیم؟

شما می‌توانید با خروج از چرخه‌ی فشار روان‌شناختی یا رفتاری، علائم این اختلال را بهبود ببخشید:

مراجعه به پزشک برای معاینه کامل بدنی با هدف اطمینان از اینکه وضعیت سلامت کلی شما در بروز علائم فروپاشی روانی تاثیری ندارد.
مراجعه به روان‌درمانگر برای گفتاردرمانی یا درمان شناختی رفتاری
مراجعه به روان‌پزشک و مصرف داروهای تجویزی مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب برای درمان علائم
انجام روش‌های درمانی جایگزین مانند طب سوزنی، ماساژ درمانی یا یوگا
اگر احساس ضعف شدید دارید و در آستانه فروپاشی روانی هستید، این راهکارها را برای مدیریت علائم خود در نظر بگیرید:
وقتی مضطرب هستید یا استرس دارید، نفس عمیق بکشید و از 10 تا 1 بشمارید.
کافئین و الکل را از رژیم خود حذف کنید.
برنامه و روالی را تدوین کنید که به شما برای تجربه‌ی یک خواب خوب و با کیفیت کمک کند. این مساله می‌تواند به معنای یک حمام گرم، خاموش کردن دستگاه‌های الکترونیکی یا خواندن کتاب قبل از خواب باشد.

درمان و پیشگیری

روش‌های مختلفی برای کاهش تاثیرات عاطفی و جسمی استرس وجود دارد.

استراتژی‌های معمول عبارت‌اند از:

دریافت مشاوره که معمولاً شامل رفتاردرمانی شناختی است.
مشورت با پزشک در مورد داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب یا داروهای ضد روان‌پریشی
اقداماتی برای کاهش یا رفع منابع استرس، مانند درگیری در خانه یا خواسته‌های نابجا در محل کار
تمرین تنفس عمیق و تمرینات مراقبه برای کمک به آرامش روحی و جسمی
انجام فعالیت‌هایی مانند یوگا و تای چی که باعث تقویت حرکت آرام یا کشش و تنفس کنترل شده می‌شود.
حداقل 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط در هر هفته، که به جلسات حدود 20 دقیقه‌ای در روز تقسیم شده
گذراندن وقت در خارج از منزل، پیاده‌روی یا سرگرمی
صحبت با دوستان، خانواده، شرکا و هم اتاقی‌ها در مورد احساسات آزاردهنده‌تان
بیدار شدن، غذا خوردن و ورزش کردن طبق یک برنامه زمانی ثابت
جستجوی گروه‌های پشتیبانی محلی یا آنلاین برای افرادی که تجربیات مشابه دارند.
ایجاد یک محیط راحت در خانه که خواب با کیفیتی برای شما ایجاد کند.
محدود کردن مصرف کافئین و الکل
اجتناب از مصرف دخانیات و مواد مخدر
پیگیری پزشکی برای هر گونه اختلال روانی یا جسمی که به آن مبتلا هستید.

چه موقع به پزشک مراجعه کنید؟

این مساله امری غیرمعمول نیست که گاهی در برابر فشارهای زندگی احساس ناتوانی و ضعف کنید. اما اگر در انجام کارهای روزمره خود با مشکل روبرو هستید، این به این معنی است که به روشی سالم با استرس کنار نمی‌آیید.

فروپاشی روانی می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال در سلامت روان باشد. این مساله از اهمیت زیادی برخوردار است که به محض مشاهده علائم آن به پزشک مراجعه کنید.

پزشک می‌تواند به شما در درمان علائم جسمی کمک کند. آن‌ها همچنین می‌توانند شما را به روانشناس یا روان‌پزشک معرفی کنند. این متخصصان سلامت روان می‌توانند علائم عاطفی، ذهنی و رفتاری شما را درمان کنند.

همچنین در صورت نگرانی از رفتار یا وضعیت روانی عزیزان خود، شما باید هرچه سریع‌تر با پزشک تماس بگیرند.

نکاتی برای مراقبت از خود

اصلاح سبک زندگی می‌تواند به شما کمک کند تا از فروپاشی روانی جلوگیری کنید. این کار همچنین می‌توانند به کاهش شدت و دفعات آن نیز کمک کنند. این مساله می‌تواند شامل:

ورزش منظم به میزان حداقل 3 بار در هفته؛ این تمرین می‌تواند به راحتی 30 دقیقه پیاده‌روی یا دویدن باشد.
مراجعه به یک درمانگر یا شرکت در جلسات مشاوره برای کنترل استرس
خودداری از مصرف مواد مخدر، الکل، کافئین و سایر موادی که باعث ایجاد استرس در بدن می‌شوند.
خواب منظم و حداقل برای شش ساعت در شب
گنجاندن روش‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق در برنامه روزمره
کاهش میزان استرس خود با پیاده‌روی آرام، استراحت‌های کوچک، سازماندهی بهتر محیط و فعالیت‌های روزمره و داشتن لیست کارهای روزمره
شما می‌توانید این تغییرات را به تنهایی انجام دهید، اما بهتر است که با پزشک خود برای ایجاد یک برنامه درمانی که به بهترین وجه نیازهای بهداشتی شما را برآورده کند، همکاری کنید.