درباره اختلال دوقطبی بیشتر بدانیم

اختلال دوقطبی یکی از اختلالات مهم روانی است که معمولا با دوره های حملات شیدایی و افسردگی شناخته می شود. تغییرات غیرطبیعی در حالات روحی می تواند توانایی فرد در انجام کارهای عادی و روزمره را با مشکل مواجه کند. در اختلال دو قطبی، افراد ممکن است حالت بیش از حد سرخوش یا تحریک پذیر داشته و یا اینکه از افسردگی رنج ببرند. این اختلال بیشتر از همه بزرگسالان جوان را هدف قرار می دهد اما تعداد کودکانی که مبتلا به این اختلال هستند نیز زیاد است.

ابتلا به این اختلال در بیشتر افراد از سنین زیر 25 سال آغاز می شود. این شرایط حدود 5.7 میلیون نفر از بزرگسالان یا 2٫6 درصد از جمعیت افراد بزرگسال در ایالت متحده آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است. حدود 80 درصد از این افراد در گروه حاد طبقه بندی شده اند.
نشانه ها
دوره ی جنون یا شیدایی در اختلال دوقطبی شامل سرخوشی یا تحریک پذیری، پرواز ایده ها (افکار ناپایدار، صحبت کردن سریع، تغییر از یک موضوع به موضوع دیگر)، افزایش انرژی، کمبود نیاز به خواب و بیش فعالی است. در طول دوره ی شیدایی، افراد ممکن است به سادگی ناراحت شوند، به سرعت حرف بزنند، به صورت غیرمنطقی در پروژه های مختلف شرکت کنند، اعتقادات و عقاید غیر قابل باور و غیر واقعی داشته باشند، در فعالیت های پرخطر همچون قمار، سوء مصرف مواد مخدر شرکت کنند یا فعالیت های پر خطر جنسی را داشته باشند. متوسط طول اولین دوره ی شیدایی تقریبا سه ماه است. دوره ی شیدایی یا جنون را می توان براساس شدت به دوره های متفاوتی تقسیم کرد. برخلاف افسردگی معمولی، دوره ی افسردگی در اختلال دوقطبی اغلب حاد خواهد بود و می تواند در طول چند هفته رخ دهد، بدون اینکه فاکتورهای قابل توجهی داشته باشد. گذشته از حالت افسردگی، دوره افسردگی ممکن است به همراه مشکلات خواب، بی تفاوتی یا اضطراب، از دست دادن انرژی، افکار مرتبط با خودکشی باشد.
تشخیص و بررسی
معمولا یک روانپزشک می تواند فردی که مبتلا به اختلال دوقطبی است را شناسایی کند، اما پزشکان دیگر نیز می توانند این نوع اختلال را تشخیص دهند به شرطی که آموز ش های لازم را دیده باشند. اختلال دوقطبی توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) به چند زیرگروه مختلف تقسیم می شود. بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی نوع I، معمولا حداقل از یک دوره ی شیدایی و یک دوره ی افسردگی رنج می برند و این تغییر حالت می تواند به اندازه ی کافی حاد باشد تا مشکلاتی در مدرسه، سرکار و روابط ایجاد کند. اختلال دوقطبی نوع II، نسبت به نوع اول زیاد حاد نیست. افرادی که از این نوع اختلال رنج می برند معمولا دوره ی نیمه شیدایی یا شیدایی خفیف را تجربه می کنند که نسبت به حالت شیدایی کامل خفیف تر است. این افراد همچنین حداقل یک دوره افسردگی بزرگ و اساسی دارند. برای این افراد، دوره ی افسردگی معمولا بیشتر از دوره نیمه شیدایی یا شیدایی خفیف طول می کشد و می تواند تاثیرات اندک و خفیفی بر روی برنامه های روزانه فرد داشته باشد. بخشی از فرآیند تشخیص معمولا براساس سابقه خانوادگی و روانی فرد خواهد بود. باید به این نکته توجه داشته باشید که افراد در دوره های افسردگی بیشتر از سایر دوره ها به دنبال کمک می روند. به همین خاطر پزشکان بر این باورند که ورودی و توصیف نشانه ها از طرف خانواده و دوستان می تواند تصویر دقیق تری از شرایط بیمار حاصل کند و از بروز تشخیص اشتباه بکاهد.
درمان و استفاده از دارو
در حال حاضر پزشکان اختلال دوقطبی را به عنوان یک بیماری مادام العمر و بدون درمان در نظر می گیرند. با اینحال، درمان های دارویی و سایر روش های درمانی ممکن است برای کمک به تسکین حالت های فرد و نشانه های مرتبط با آن مورد استفاده قرار گیرد. در برخی از موارد نیز این درمان ها برای مدیریت اختلال دوقطبی در طولانی مدت استفاده می شود. اختلال دوقطبی معمولا با تثبیت کننده های حالات روحی درمان می شود اما علاوه بر این موارد، شما می توانید از جلسات روانشناسی نیز استفاده کنید، بیمار را در جامعه درگیر کنید، نحوه مدیریت شرایط را به خانواده های آنها بیاموزید. تثبیت کننده های حالت روحی مانند لیتیوم و والپروات برای پیشگیری از بالا و پایین شدن شدید حالات استفاده می شود. عوارض جانبی محتمل در درمان لیتیوم، پایین آمدن سطح تیروئید است که می تواند به افزایش وزن در برخی از افراد منجر شود. سایر داروهایی که ممکن است برای درمان نشانه های خاص به کار رود شامل داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدتشنج و داروهای ضدروان پریشی است. داروهای ضد تشنج مانند اسید والپروئیک، داروی گاباپنتین (Neurontin)، توپیرامات و لاموتریژین (LAMICTAL) نیز به عنوان تثبیت کننده ی خلق و خوی به کار می رود. با اینحال مطالعات انجام شده در سال 2010 نشان می دهد که افزایش رفتارهای پرخطری همچون تصمیم به خودکشی در میان بیمارانی که از داروهای مرتبط با تشنج استفاده کرده بودند، افزایش می یابد. به همین خاطر بهتر است تغییرات رفتاری در این گونه بیماران بررسی شود. درمان با شوک الکتریکی یا شوک درمانی نیز برای درمان برخی از بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی استفاده می شود. این نوع درمان معمولا برای افرادی که دارای حالت روان پریشی یا جنون هستند بسیار مناسب است. همچنین شوک درمانی در بیمارانی که آشفتگی زیادی دارند و نشانه های خودکشی در آنها دیده می شود نیز مورد استفاده قرار می گیرد. درمان با شوک الکتریکی شامل استفاده از یک محرک الکتریکی کوچک است که از طریق پوست سر اعمال می شود. اگرچه این درمان به طور کلی موثر است اما نگرانی هایی در مورد اثرات طولانی مدت بر حافظه نیز وجود دارد.
بهترین دارو برای من کدام است؟
شما باید در این مورد با روانپزشک خود مشورت کنید، اما چند قاعده کلی وجود دارد:
-لیتیوم، سدیم والپروت، اولانزاپین معمولا برای درمان طولانی مدت تجویز می شوند.
-کارمازپین برای مواقعی که نوسان خلق سریع تر و متناوب تری دارید پیشنهاد می شود.
به طور کلی بهترین دارو به وجود شما بستگی دارد. یک دارو ممکن است برای یک نفر مناسب باشد ولی در شخص دیگری اثر خوبی نداشته باشد. اما برای اولین تجویز اصولا دارویی تجویز می شود که تاثیر بیشتری در دیگران نشان داده است.
از چه موقع شروع به مصرف دارو کنیم؟
پس از گذراندن یک دوره، نمی توان گفت که دوره های بعدی چه زمانی بازمی گردند. ممکن است شما مایل به مصرف دارو در این مرحله نباشید مگر اینکه دوره شما بسیار شدید بوده باشد. اگر برای بار دوم مبتلا شوید به احتمال 80 درصد دوره ها عود خواهند کرد. اغلب روانپزشکان در این حالت داروهای تثبیت کننده را پیشنهاد می دهند.
استفاده از رژیم غذایی مناسب
-نوشیدن مرتب نوشیدنی های غیر شیرین. اینکار به نگه داشتن سطح آب و نمک بدن شما کمک می کند.
-غذا خوردن منظم – اینکار به تعادل مایعات بدن کمک می کند.
-کاهش مصرف کافیین در چای ، قهوه و نوشابه- این مواد با افزایش ادرار سطح لیتیوم را بالا می برند.
تثبیت کننده های دیگر خلقی
گرچه لیتیوم موثرترین تثبیت کننده است، اما داروهای دیگری نیز وجود دارد که یک ضد تشنج است. اما هنوز شواهد کافی وجود ندارد که سدیم والپروت به اندازه ی لیتیوم موثر است. این دارو نباید برای خانم ها در سنین باروری تجویز شود. کاربامازپین اثر کمتری داشته و کمتر برای اختلالات دو قطبی استفاده می شود. اما اگر برای شما مناسب است نیازی به تغییر آن نیست. تجویز های ضد جنون جدید (مثل اولانزاپین) نیز می تواند به عنوان تثبیت کننده استفاده شود.