کلردیازپوکساید چیست؟
کلرودیازپوکساید با اثر بر روی ناقل های عصبی منجربه انتقال اثر آرامبخشی در سلول های مغزی می شود. این ناقل های عصبی نوروترانسمیتر نامیده می شوند که در افرادی که اضطراب دارند کمک می کند تا علائم اضطراب کاهش یابد. به همین دلیل این دارو معمولاً برای کاهش اضطراب به صورت کوتاه مدت تجویز می گردد.
کلرودیازپوکساید همچنین یک شل کننده ی عضلانی نیز می باشد. یکی دیگر از موارد کاربرد آن در برطرف کردن علائم ترک الکل است. در افراد معتاد به الکل ، 3تا 8 ساعت پس از آخرین مصرف الکل ، علائم ترک آغاز میشود . سم زدایی در شرایط ترک الکل همراه با علائمی می باشد که گرفتگی عضلانی یکی از این علائم می باشد که برای تسکین آن، کلرودیازپوکساید تجویز می گردد.
کلردیازپوکساید با مقادیر کم اثرات ضد اضطراب دارد و با افزایش میزان این دارو در بدن اثرات خواب آور از خود نشان می دهد.
پیش از مصرف کلردیازپوکساید
- در صورت بارداری یا شیردهی به پزشک خود اطلاع دهید .
- در صورت مشکل در نفس کشیدن (بطور مثال تنگی نفس و احساس خفگی در خواب ) به پزشک خود اطلاع دهید .
- در صورت سابقه ی مشکلات کبدی ، کلیوی ، بیماری های اعصاب و روان (مانند افسردگی، وسواس، اختلالات شخصیتی و فوبیا) ،سابقه ی حساسیت دارویی پزشک خود را مطلع نمایید .
- در صورتی که اعتیاد به الکل دارید و مصرف این دارو جهت علائم ترک الکل برای شما تجویز نشده است ، به پزشک خود اطلاع دهید .
- از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید. ( خصوصا داروهای آرامبخش،خواب آور،ضد حساسیت ها و داروهای تضعیف کننده ی اعصاب).
نحوه ی مصرف کلردیازپوکساید
- مقدار مصرف دارو و نحوه ی مصرف باید توسط پزشک با توجه به شرایط شما تجویز شود . لذا دارو را حتما طبق توصیه ی پزشک مصرف نمایید.
- در صورتی که کلرودیازپوکساید جهت کاهش اضطراب تجویز شده است معمولا به صورت یک قرص 1تا3 مرتبه در روز مصرف می شود .
- در صورتی که این دارو جهت تسکین علائم ترک الکل تجویز شده باشد معمولا به صورت 4نوبت در روز تجویز می گردد. ممکن است روز نخست درمان ، مقدار مصرف این دارو بیشتر از سایر روزهای ادامه ی درمان باشد و مقدار مصرف دارو به تدریج در5 تا 10 روز کاهش یابد.
- این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.با این حال بهتر است همراه یا پس از غذا مصرف شود.
- در صورت فراموشی یک نوبت دارو بلافاصله آن را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جدا خودداری نمایید.
- در صورت مصرف شربت های ضد اسید معده ، مصرف این دارو را حداقل 2ساعت با مصرف شربت فاصله دهید.
توصیه های دارویی کلردیازپوکساید
- مصرف دارو را تحت نظر پزشک ادامه دهید تا پیشرفت درمانی شما بررسی گردد و آزمایشات لازم انجام گیرد.
- این دارو موجب خواب آلودگی و گیجی شدید می شود لذا در مدت مصرف این دارو (خصوصا ابتدای درمان ) و تا زمانی که اثرات آن بطور کامل از بین نرفته است از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط بیشتری دارند،خودداری نمایید .
- این دارو جهت درمان مشکل شما در کوتاه مدت تجویز می شود زیرا مصرف طولانی مدت این دارو ایجاد وابستگی نسبت به آن می نماید.
- مصرف این دارو همراه با الکل عوارض بسیاری همراه دارد.
- در صورت مصرف طولانی مدت ، قطع این دارو توسط پزشک و به صورت تدریجی انجام می شود . برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته،قطع دارو را دقیقاً طبق توصیه ی پزشک انجام دهید و از قطع ناگهانی خودداری نماید
- در صورتی که قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی دارید درمانگر خود را از مصرف کلرودیازپوکساید آگاه نمایید زیرا این دارو می تواند اثر برخی از داروهای بی حس کننده یا بیهوش کننده را افزایش دهد.
- پس از پایان دوره ی ترک الکل ، ارتباط خود را با تیم درمانی خصوصاً تیم رفتار درمانی قطع ننمایید تا بطور کامل ترک این ماده بصورت موثر صورت گیرد.
عوارض شایع کلردیازپوکساید
- احساس خواب آلودگی، ضعف یا سبکی سر در اثر مصرف این دارو ایجاد می شود که می تواند در تمام طول روز ادامه داشته باشد .برای کنترل این عارضه از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط دارند خودداری نمایید و از مصرف الکل بپرهیزید.
- احساس فراموشی و گیجی از عوارض این دارو می باشد که در صورت شدید بودن آن ها باید با پزشک خود صحبت کنید .
- در برخی از افراد تغییر خلق و خو و عصبانیت بیش از حد در مدت مصرف این دارو ممکن است رخ دهد. در این صورت با پزشک خود مشورت نمایید .
- مصرف طولانی مدت این دارو، ایجاد وابستگی می کند لذا دارو را تحت نظر پزشک و برای مدت کوتاه مصرف نمایید .
- در صورت بروز تب و ضعف، علائم شبیه به آنفولانزا و بروز زخم های دهانی فوراً به پزشک مراجعه نمایید .
کلردیازپوکساید بعد از چند ساعت اثر می گذارد؟
برای تاثیر این دارو پس از مصرف خوراکی نیم ساعت لازم است تا جذب دارو آغاز شود و تا دو ساعت طول می کشد تا دارو به طور کامل جذب شود و اثر درمانی آن کامل شود. البته در صورتی که با معده خالی استفاده شود جذب سریع تر انجام می شود و وجود غذا در معده جذب کلردیازپوکساید را به تاخیر می اندازد. از آن زمان اثرات درمانی دارو به تدریج کاهش مییابد و حدود 6 تا 8 ساعت طول می کشد تا تا اثر این دارو خاتمه پیدا کند.
دوز و نحوهٔ مصرف قرص کلردیازپوکساید
از آنجا که طیف گستردهای از علائم بالینی برای قرص کلردیازپوکساید وجود دارد، دوز مناسب بستهبه تشخیص بیماری و واکنش هر بیمار به این دارو متفاوت است. بنابراین پزشک باید بهمنظور دستیابی به بیشترین اثرات مفید، دوز مناسب برای هر فرد را بهصورت مجزا مشخص کند.
بزرگسالان | دوز معمول روزانه |
تسکین اختلالات اضطرابی خفیف و ملایم و علائم اضطراب | 5 یا 10 میلیگرم، 3 یا 4 بار در روز |
تسکین اختلالات اضطرابی شدید و علائم اضطراب | 20 یا 25 میلیگرم، 3 یا 4 بار در روز |
بیماران سالمند، یا درصورت ابتلابه بیماری ناتوانکننده | 5 میلیگرم، 2 تا 4 بار در روز |
برای برطرف کردن دلهره و اضطراب پیش از عمل، در روزهای منتهیبه جراحی، 3 یا 4 بار در روز قرص کلردیازپوکساید 5 تا 10 میلیگرم بهصورت خوراکی مصرف میشود. در صورت استفاده از قرص کلردیازپوکساید بهعنوان داروی پیش از جراحی، 1 ساعت پیش از عمل 50 تا 100 میلیگرم بهصورت عضلانی تزریق میشود.
کودکان | دوز معمول روزانه |
بهدلیل متفاوت بودن واکنشهای کودکان نسبت به داروهای مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی (CNS-acting)، باید درمان با پایینترین دوز شروع شود و در صورت نیاز دوز دارو افزایش پیدا کند. از آنجا که تجربهٔ بالینی اندکی درمورد کودکان زیر 6 سال وجود دارد، استفاده از این دارو در این گروه سنی توصیه نمیشود. | 5 میلیگرم، 2 تا 4 بار در روز (ممکن است در بعضی از کودکان بیمار به 10 میلیگرم، 2 تا 3 بار در روز افزایش پیدا کند). |
برای تسکین علائم ترک اعتیاد به الکل حاد، معمولا ابتدا از شکل پرارودهای (parenteral، خارج از روده، ولی داخل بدن) این دارو استفاده میشود. در صورت تجویز شکل خوراکی دارو، دوز مصرفی پیشنهادی در ابتدا 50 تا 100 میلیگرم است که در صورت نیاز باید با دوزهای مکرر تا حداکثر 300 میلیگرم در روز تا زمان کنترل آشفتگی و پریشانی ادامه پیدا کند. سپس باید دوز دارو تا سطح تثبیت (maintenance level) کاهش یابد.