ازدواج با افرادی که بیماری خاصی دارند، می‌تواند سخت باشد اما افرادی هستند که این سختی‌ها را می‌پذیرند، تلاش می‌کنند با آنها مقابله کنند و زندگی خوبی را با همسرشان بسازند. قبل از ازدواج با شخص بیمار، ابتدا باید از بیماری او اطلاعاتی داشته باشید، مشکلاتی که قرار است برایتان به وجود بیاید را بدانید و آگاه باشید که چگونه می‌توانید با این شخص سازگار باشید و زندگی خوبی را داشته باشید.
اختلال دوقطبی چیست؟
نام دیگر اختلال دوقطبی، افسردگی شیدایی است. افرادی که این اختلال را دارند، دچار نوسانات خلقی شدید می‌شوند. این حالت، معمولا هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد. افرادی که اختلال دوقطبی دارند، این سه حالت را تجربه می‌کنند:
- افسردگی شدید (خلق افسرده)
- احساس شادمانی و ناامیدی (خلق شیدا)
- خلق افسرده با بیقراری کردن به همراه فعالیت شدید و داشتن انرژی زیاد به خاطر خلق شیدایی (خلق مختلط)
شیوع اختلال دوقطبی یا افسردگی شیدایی
حدودا 1 نفر از هر 100 بزرگسال در زندگی خود دچار این اختلال می‌شود. اختلال دوقطبی معمولا بعد از نوجوانی اتفاق می‌افتد. در افراد بالای 40 سال، این اختلال بسیار کم دیده می‌شود. مردان و زنان به یک اندازه مستعد ابتلا به این اختلال هستند.
انواع اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی نوع 1
زمانی که این اختلال بروز پیدا می‌کند، شخص حداقل یک دوره شیدایی را به مدت یک هفته تجربه می‌کند. البته برخی از افراد در اختلال دوقطبی نوع 1، فقط افسردگی شدید را تجربه می‌کنند. اگر شخص به دنبال درمان نباشد، دوره شیدایی حدودا 3 تا 6 ماه طول می‌کشد و دوره افسردگی بین 6 تا 12 ماه ادامه پیدا می‌کند.
اختلال دوقطبی نوع 2
در این نوع، بیشتر از یک دوره افسردگی شدید وجود دارد و خلق شیدایی در این نوع کمتر است.
اختلال دوقطبی با تناوب سریع
افرادی که در این دسته قرار دارند، در یک سال بیش از 4 بار نوسان روحی را تجربه می‌کنند. 10% از بیماران دوقطبی جزء این دسته هستند.
ژنتیک
اختلال دوقطبی می‌تواند ژنتیکی و ارثی باشد.
آسیب مغزی
گاهی به دلیل آسیب کانال مغزی که حالات روحی و روانی را مدیریت می‌کند، این اختلال ایجاد می‌شود که در این صورت به جز روان درمانی، از داروهای خاصی نیز استفاده می‌شود.
درمان اختلال دوقطبی
درمان این اختلال توسط روان درمانی و سایر خدمات روانشناسی به همراه مصرف دارو انجام می‌شود. اگر احساس می‌کنید ممکن است اختلال دوقطبی داشته باشید، لازم است بررسی‌هایی توسط روانشناس بالینی انجام شود تا این اختلال تشخیص داده شود. تشخیص آن، بر عهده روانشناس متخصص است. توصیه می‌کنیم برای انجام بررسی‌های لازم و درمان این اختلال یا سایر اختلالات روانی، از روانشناسان بالینی همیار عشق کمک بگیرید.
مشکلات ازدواج با بیمار دوقطبی
تغییرات رفتاری شدید
همان گونه که متوجه شدید، افرادی که مبتلا به اختلال دوقطبی هستند، خلق و خو و روحیه‌شان در یک دوره به شدت تغییر می‌کند و این تغییرات، بر روی رفتار او نیز اثرگذار است. به عنوان مثال در دوره شیدایی، او برای تخلیه انرژی و شادمانی خود ممکن است در یک سری از رفتارهای مضر، افراط کند و رفتارهای خطرناک انجام دهد، مثل استعمال دخانیات، استفاده از ماده مخدر یا نوشیدنی‌های الکلی، رانندگی سریع، رابطه جنسی خشن و سریع و… و در دوره افسردگی، ممکن است اصلا حوصله و انگیزه هیچ کاری را نداشته باشد و به دلیل ناامیدی و احساس پوچی و بی‌ارزشی شدید، دست به کارهای خطرناک مثل خودکشی بزند. این تغییرات رفتاری، می‌تواند شما را در زندگی مشترک بسیار اذیت کند. این حالات روحی و روانی بر روی رابطه‌تان نیز اثر می‌گذارد. به عنوان مثال زمانی که افسرده باشد، شاید بخواهد مدتی از شما کاملا جدا شود اما بعدا از کار و تصمیمش پشیمان شود.
تحریک‌پذیری و خشم شدید
در دوره‌های شیدایی، شخص گاهی به شدت عصبانی می‌شود و رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهد. این رفتارها می‌تواند آسیب‌زننده و خطرناک باشند چون شخص نمی‌تواند رفتارها و هیجاناتش را کنترل کند.
عدم تمرکز کافی شخص
شخص بیمار به دلیل افسردگی یا شیدایی (هیجانات بالا) بیشتر مواقع از قدرت تمرکز و تصمیم‌گیری کمی برخوردار است. بنابراین بیشتر تصمیم‌گیری‌ها و کارهای مهم برای مدیریت خانه و زندگی مشترک بر عهده شما خواهد بود.
احتمال خیانت
برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی برای رهایی از احساس بی‌ارزشی، بی‌حوصلگی و بی‌انگیزگی ناشی از افسردگی، دست به خیانت می‌زنند تا هنوز هم به خودشان ثابت کنند که می‌توانند شخصی را به خود جذب کنند. خیانت دیدن برای هر کسی سخت است و می‌تواند تاثیر منفی شدیدی را بر روی رابطه عاطفی و زندگی مشترک بگذارد.
گوشه‌گیر شدن شخص
افرادی که این اختلال را دارند به دلیل اینکه از مردم و اطرافیان خود بازخورد منفی نسبت به حالات روحی و روانی و سلامتی روانی خود دریافت می‌کنند، این اظهارات را به خود می‌گیرند و از درون احساس بی‌ارزشی می‌کنند و کم کم گوشه‌گیر می‌شوند. بنابراین در زندگی مشترک ممکن است او تمایلی به بیرون رفتن یا ملاقات با فامیل و شرکت در مهمانی‌ها را نداشته باشد.
آیا بیماران دوقطبی می‌توانند حامله شوند؟
بعد از ازدواج زمانی که قصد باردار شدن داشتید، قبل از آن حتما با روانشناس و روان پزشک خود مشورت کنید. در هنگام بارداری و بعد از متولد شدن نوزاد، برای کنترل بیشتر این بیماری، داروها و تکنیک‌های خاصی وجود دارد که روانشناسان و روان پزشکان از آن استفاده می‌کنند تا دوران بارداری آرام و سالم‌تری را داشته باشید.
بهبود رابطه و زندگی مشترک با بیمار دوقطبی
مدام بیماری‌اش را به او یادآوری نکنید
هرگز در رابطه‌تان مدام نگویید:«تو مریضی و نمیتونی با من خوب رفتار کنی.» به خاطر داشته باشید که بسیاری از رفتارهای او، تحت کنترلش نیست بلکه به دلیل این بیماری و تغییراتی که در بدنش رخ می‌دهد، او در هر دوره رفتارهایی را نشان می‌دهد که ممکن است درست و مناسب نباشد، اما از همان ابتدا دقت کنید که چه کسی را برای ازدواج انتخاب می‌کنید. اگر وضعیت او طوری است که نمی‌توانید کنار بیایید و می‌دانید که از تغییرات حالات روحی و روانی او خسته خواهید شد، بهتر است بیشتر درباره ازدواج‌تان فکر کنید چون در زندگی مشترک، بسیار احساس بد و آزاردهنده‌ای برای همسرتان خواهد بود اگر بخواهید مدام او را سرزنش کنید و بگویید که او بیمار است و رفتارهایش شما را آزار می‌دهد.
درباره بیماری دوقطبی اطلاعات و آگاهی کسب کنید
لازم است درباره بیماری دوقطبی، اطلاعات و آگاهی کسب کنید، درباره علائم و روش‌های درمانی آن بدانید و همچنین درباره سبک زندگی این افراد و تغییراتی که باید در آن ایجاد کنند، اطلاعات جمع‌آوری کنید و به او کمک کنید تا بتواند سبک زندگی‌اش را اصلاح کند تا علائم بیماری‌اش بیشتر کنترل شوند.
از زوج درمانگر کمک بگیرید
برای اینکه بدانید چگونه باید در آینده با همسرتان که این اختلال را دارد، برخورد و رفتار کنید، بهتر است علاوه بر کسب اطلاعات از کتاب‌ها یا سایت‌های معتبر، با زوج درمانگر نیز در ارتباط باشید و درباره زندگی کردن با این افراد آموزش ببینید. هر چقدر آگاهی بیشتری داشته باشید، احتمال آن که بتوانید از پس مشکلات زندگی مشترک با این افراد بربیایید بیشتر است و همچنین می‌توانید ازدواج موفقی را داشته باشید.
درمانگر او نباشید
برخی از افراد در برخورد با افراد بیمار، در نقش درمانگر او قرار می‌گیرند و سعی می‌کنند او را تغییر دهند و اصلاح کنند. باید گفت که تغییر دادن و درمان این افراد، بر عهده شما نیست. شما همسر او خواهید بود و نه درمانگر او. علاوه بر این، شما در این حوزه تخصص لازم را ندارید و نمی‌توانید درمان را انجام دهید، اما می‌توانید بر او تاثیرگذار باشید. تاثیرگذار بودن و تشویق کردن او به پایبند بودن به روند درمان با کلام و رفتارهایتان، می‌تواند بسیار موثر باشد.
از خودتان مراقبت کنید
در زندگی مشترک با بیمار دوقطبی، به دلیل رفتارها و سختی‌هایی که خواهید داشت، خودتان نیز از لحاظ روحی و روانی آسیب می‌بینید و شما نیز باید به شدت از خودتان مراقبت کنید و با یک روانشناس در تماس باشید تا به شما کمک کند در مقابل این فرد، روحیه‌تان را حفظ کنید. اگر قرار است با یک بیمار دوقطبی ازدواج کنید، توصیه می‌کنیم شما نیز با مشاوران همیار عشق در ارتباط باشید تا کارهای لازم برای مراقبت کردن از خودتان را آموزش ببینید و انجام دهید.
سعی کنید او را درک کنید
این موضوع را درک کنید که رفتارهایش تحت کنترل او نیست و زمانی که روحیه خوبی ندارد، به دلیل بیماری‌اش است. سعی کنید در شرایط سخت به خاطر بیاورید که چرا عاشق او شده بودید و او همان شخصی است که عاشقانه دوستش داشتید، حتی زمانی که بیماری‌اش عود کرده است.
او را ببخشید
زمانی که رفتار اشتباهی را در مقابل شما انجام می‌دهد، باید این قدرت را داشته باشید تا او را ببخشید و فراموش کنید که چه اتفاقی افتاده است. اگر در مقابل او گارد بگیرید و شما نیز عصبانی شوید، در آن لحظه که حالش خوب نیست فقط وضعیت بدتر می‌شود. بهتر است زمانی که حالش خوب بود در این مورد با او صحبت کنید.
با هم تفریح کنید
تفریح کردن‌های دو نفره هم به او کمک می‌کند که افسردگی‌اش کاهش یابد و هم کیفیت زندگی مشترک‌تان را بالا می‌برد. علی رغم اینکه او اختلال دوقطبی دارد، شما می‌توانید در شرایط مناسب، رابطه عاطفی و زندگی مشترک نرمال و طبیعی را داشته باشید که سایر زوج‌ها دارند.
برای سنجش اختلالات روانشناختی هم چون دوقطبی، اسکیزوفرنی و سایر اختلالات دیگر در تست MMPI شرکت کنید.