روان رنجوری یا اختلال نوروتیک یک ویژگی شخصیتی محسوب می شود.
روان رنجوری گرایشی طولانی مدت برای قرار گرفتن در یک حالت عاطفی منفی یا مضطرب است . این یک بیماری پزشکی نیست بلکه یک ویژگی شخصیتی است.
روان رنجوری یکی از صفاتی است در کنار برونگرایی ، موافقت ، وظیفه شناسی و گشودگی .
افراد مبتلا به اختلال روان رنجوری گرایش به افسردگی بیشتری دارند و بیشتر از سایر افراد از احساس گناه ، حسادت ، عصبانیت و اضطراب رنج می برند.
افراد مبتلا به اختلال نوروتیک می توانند نسبت به استرس محیطی حساس باشند . افراد مبتلا به روان رنجوری ممکن است موقعیت های روزمره را تهدیدآمیز ببینند. سرخوردگی هایی که ممکن است به عنوان چیزهای پیش پا افتاده توسط دیگران تجربه شود، ممکن است برای آن ها مشکل ساز شده و منجر به ناامیدی در آن ها شود.
فرد مبتلا به اختلال روان رنجوری ممکن است خودآگاه و خجالتی باشد. آن ها ممکن است تمایل به درونی سازی فوبیا و سایر صفات عصبی مانند اضطراب ، وحشت ، پرخاشگری ، منفی نگری و افسردگی داشته باشند . روان رنجوری یک حالت عاطفی مداوم است که توسط این واکنش ها و احساسات منفی تعریف می شود.
“نوروتیک” اصطلاحی است که برای روش های مختلف و مربوط به فرآیندهای روانشناختی غیرطبیعی استفاده می شود.
روان رنجوری برای توصیف یک ویژگی شخصیتی استفاده شده است که عملکرد روزمره را مختل نمی کند.
اختلال نوروتیک یکی از پنج ویژگی بزرگ شخصیتی است که در تست های شخصیت در طیف وسیعی از فرهنگ ها یافت می شود.
نوروتیک به عنوان اختلالات افسردگی یا اضطراب تشخیص داده می شود.
تشخیص نوروتیک برای درک چگونگی درمان اختلالات روانشناختی امروزه مهم است.
علائم اختلال نوروتیک و بی توجهی افراد به این بیماری
همانطور که گفته شد بیماری های روانی به دو گروه بیماری های روانی خفیف و شدید تقسیم میشوند. روان پریشی؛ افسردگی شدید؛ کندی عقل به علت شدت علائم و ناتوانی های بالا به راحتی قابل تشخیص می باشد. اما مشکل اصلی افرادی هستند که به بیماری روانی خفیف که به آن اختلال نوروتیک میگویند؛ مبتلا هستند و به آن توجهی ندارند و برای درمان خود هیچ اقدامی نمی کنند.
به طور مثال افرادی که به علائم جسمی مانند تپش قلب؛ دردهای عضلانی؛ تنفس نامنظم؛ تعریق زیاد رنج می برند؛ دچار بیماری اضطراب هستند که یک نوع اختلال روانی می باشد. تعداد زیادی از این افراد اطلاعات کافی در مورد بیماری خود ندارند و به جای مراجعه به روانپزشک به پزشکان دیگر مراجعه میکنند و ممکن است هیچگاه موفق به درمان بیماری اضطراب خود نشوند. لازم است علائم اختلالات بیماری روانی را از طریق مختلف به افراد جامعه آموزش دهند تا افراد بهتر و راحت تر برای درمان خود اقدام کنند و زودتر به نتیجه برسند.
پیشگیری و درمان اختلال نوروتیک
افراد زیادی به بیماری های خفیف روانی مبتلا هستند. از جمله این بیماری ها شامل اختلالات شخصیتی؛ اختلالات وسواسی؛ اختلالات اضطرابی؛ تشنج یا صرع؛ افسردگی خفیف؛ عقب ماندگی ذهنی؛ اختلال یادگیری و رفتاری در کودکانمی باشد. بیشتر افرادی که به اختلال نوروتیک مبتلا هستند می توانند درمان شوند؛ به شرط آنکه علائم خود را بشناسند و به موقع به مراکز درمانی مراجعه کنند.
یکی از موثرترین روش هایی که میتواند هم در درمان این اختلالات و هم در پیشگیری نقش موثری داشته باشد، مهارت حل مسئله و مهارت حل استرس است به نحوی که افراد با یادگیری این مهارت ها بتوانند بیماری خود را تشخیص دهند و برای کمتر شدن استرس خود در زندگی راه هایی بیابند و بتوانند به خوبی بر آن غلبه کنند. گاهی ممکن است افراد در مهارت حل استرس خود دچار مشکل شوند پس در این مرحله لازم است به روانپزشک مراجعه و به درمان خود بپردازند.
اختلالات نوروتیک
تقسیم بندی اختلالات و مشکلات روانی به دو دسته نوروز و سایکوز بسیار قدیمی بوده و امروزه کاربرد چندانی ندارد ولی همچنان در بعضی کتب و نشریات از آن استفاده می کنند زیرا فهم آن ساده می شود.
در گروه اختلالات نوروتیک واقعیت سنجی مختل نیست مانند اضطراب و افسردگی و در گروه بیماری‌هایی که سایکوتیک هستند واقعیت سنجی مختل می‌شود مانند اسکیزوفرنی و بیماری مانیا.
معایب این تقسیم بندی این است که اولاً تعداد زیادی اختلال روانی داریم که هم سایکوز هستند و هم نوروز از طرفی بعضی اختلالات هم سایموتیک هستند و هم نوروتیک.
خصوصیات اختلالات نوروتیک
خصوصیات بارز اختلالات نوروتیک عبارت از:
احساس آگاهانه اضطراب شدید یا کوشش ناخودآگاه برای جلوگیری از بروز اضطراب به وسیله مکانیسمهای دفاعی، در این نابهنجاری ها، هیچ گونه اختلالی در ارتباط شناختی و ادراکی با واقعیت و نه در سازمان شخصیت مشاهده نمی شود.
انواع این بیماری به ترتیب زیر است:
- واکنش اضطرابی : نشانه های محسوس آن عبارتند از : اضطراب متراکم، سیال و غالباً با توام با واکنش های جسمی مانند تعریق، خستگی، ازدیاد ضربان قلب و غیره ...
- واکنش از هم گسستگی : فراموشی مرضی، فیوگ، تعدد شخصیت، راه رفتن در خواب و مانند آن، از جمله تظاهرات بیمار است.
- واکنش تبدیلی : در این حالت، اضطراب تبدیل به از دست دادن و یا تغییر یافتن کنش های حسی و حرکتی مانند بی حسی، فلج، تیک، لرزش، شدت حساسیت جسمی نسبت به محرک ها و مانند آن، می شود
- واکنش فوبیک : ترس مرضی و نوروتیک است. بیمار با وجود آنکه می فهمد این ترس، غیرمنطقی و نا متناسب با محرک ایجاد کننده آن است، معهذا باز هم می‌ترسد.
- واکنش وسواسی : شامل افکار و اعمال وسواسی می‌شود. بیمار مبتلا، بدون اراده و بی دلیل افکار و اعمالی را اجبارا تکرار می کند.
- واکنش افسردگی : شدت این حالت، بین غم طبیعی، و افسردگی پسیکوتیک است. معمولا فرد بیمار در مقابل یک محرومیت محیطی واکنش شدید افسردگی نشان می‌دهد. افسردگی شدید در برابر ناکامی‌ها، معمولاً در افرادی که گرایشهای نوروتیک دارند، مشاهده می شود.
امروز تقسیم بندی های دقیق تری برای بیماران روانی وجود دارد که به شرح زیر است :
- دسته اول بیماری های شخصیتی
- دست دوم اختلالات سایکوتیک
- دسته سوم اختلالات مانیک
- دسته چهارم عقب ماندگی ذهنی
- دسته پنجم اختلالات ارگانیک ناشی از آسیب در مغز هستند
- دست ششم اختلالات ارتباطی که به دلیل وجود اختلال در رابطه با فرد دیگری ایجاد می شوند