اختلال دیستایمیا که به آن بیماری افسردگی خفیف یا مزمن نیز گفته می شود، یک نوع افسردگی طولانی مدت است. در صورت ابتلا به آن ممکن است فرد علاقه خود را به فعالیت های عادی روزمره از دست داده، احساس نا امیدی، عدم توانایی و اعتماد به نفس پایین و احساس بی لیاقتی کند. این احساسات سال های طولانی ادامه پیدا می کنند و می تواند به طور قابل توجهی در روابط، تحصیلی، کار و فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد کند.
فرد مبتلا به اختلال افسردگی،گاهی حتی در مواقع خوشحال کننده هم نمی تواند احساس خوشبختی کند.
به دلیل طولانی مدت بودن اختلال دیستایمیا، مقابله با علائم افسردگی می تواند چالش برانگیز باشد، اما ترکیبی از روان درمانی و دارو در معالجه این بیماری موثر است.
علائم نشانه های دیستایمیا چیست؟
علائم دیستمیا یا اختلال افسردگی مداوم معمولا مدت طولانی بروز کرده و پس از آن برای مدتی برطرف می شوند و به مرور زمان شدت آنها تغییر می کند. معمولا علائم بیشتر از دو ماه برطرف نمی شوند. به علاوه افسردگی اساسی نیز ممکن است قبل از اختلال افسردگی مداوم یا همزمان با آن رخ دهد.
نشانه های مربوط به اختلال افسردگی مداوم باعث بروز اختلال و آسیب عمده می شوند و عبارتند از:
- از دست دادن علاقه به فعالیت های روزانه
- ناراحتی، پوچی و احساس یاس
- ناامیدی
- خستگی و کم شدن انرژی
- کم شدن اعتماد به نفس، سرزنش کردن خود و احساس بی کفایتی
- مشکل در تمرکز و تصمیم گیری
- تحریک پذیری یا عصبانیت شدید
- کم شدن فعالیت ها و میزان اثربخش بودن فرد
- اجتناب از انجام فعالیت های اجتماعی
- احساس گناه و نگرانی نسبت به گذشته
- مشکلات خواب (بی خوابی یا زیاد شدن خواب)
- کم شدن یا زیاد شدن اشتها
- تغییر چشم گیر در وزن طی یک ماه
- فکر کردن مداوم به مرگ و خودکشی کردن و یا حتی تلاش برای آن
از آنجایی که این احساسات مدت طولانی تداوم دارند، ممکن است حس کنید بخشی از زندگی یا خصوصیات شما هستند، اما اگر هر یک علائم ذکر شده را در خود مشاهده کردید، بهتر است سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
علت اختلال افسردگی مداوم چیست؟
- علت دقیق بروز اختلال افسردگی مداوم مشخص نیست. مانند افسردگی اساسی، این نوع اختلال نیز ممکن است دارای بیشتر از یک دلیل باشد.
- تفاوت های بیولوژیک. افراد مبتلا به اختلال افسردگی مداوم ممکن است دارای تفاوت ها و تغییراتی در مغز خود باشند. علت این تغییرات مشخص نشده است، اما به هرحال باعث بروز افسردگی می شوند.
- شیمی مغز. انتقال دهنده های عصبی مواد شیمیایی طبیعی موجود در مغز هستند که در بروز افسردگی نیز نقش مهمی دارند. بررسی های اخیر نشان داده اند که تغییر در عملکرد و تاثیر این انتقال دهنده های عصبی و چگونگی تعامل آنها با نورون ها باعث تغغیراتی در خلق و خو و در نتیجه بروز افسردگی می شود.
- ویژگی های ارثی. اختلال افسردگی مداوم در بین افرادی بیشتر رایج است که وابستگان خونی آنها نیز دچار این شرایط هستند. محققان سعی دارند ژن های عامل بروز افسردگی را کشف کنند.
- رویدادهای زندگی. مانند دیگر اختلالات روحی، رویدادهای ناگوار مانند از دست دادن عزیزان، مشکلات اقتصادی و اضطراب شدید باعث بروز اختلال افسردگی مداوم می شوند.
عوامل خطر دیستایمیا
اختلال دیستایمیا اغلب در کودکی، نوجوانی یا بالغین و حتی سالمندان آغاز می شود و در طولانی مدت ادامه پیدا می کند.
به نظر می رسد برخی عوامل، خطر ابتلا یا ایجاد اختلال دیستایمیا را افزایش می دهد، از جمله:
- عوارض افسردگی شدید
- سابقه سایر اختلالات سلامت روان
- وقایع زندگی آسیب زا یا استرس زا
- داشتن یک خویشاوند درجه یک با اختلال افسردگی شدید یا سایر اختلالات روانی
- صفات شخصیتی که شامل منفی بودن، اعتماد به نفس پایین و وابستگی بیش از حد، خود انتقادی یا بدبین بودن
بیماری های مزمن، داروها و مشکلات ایجاد شده در کار و روابط نیز خطر بروز دیستمیا را افزایش می دهند.
عوامل تشدید کننده
اختلال افسردگی مداوم اغلب در سنین پایین شروع می شود؛ در دوران کودکی، سال های نوجوانی یا اوایل جوانی. به نظر می رسد عوامل خاصی خطر بروز اختلال افسردگی مداوم را افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:
- سابقه بروز افسردگی در یکی از اقوام نزدیک
- رویدادهای ناگوار و استرس زا
- ویژگی های شخصیتی که باعث نگاه منفی فرد به خود می شوند، از جمله اعتماد به نفس پایین، وابستگی خیلی زیاد و بدبینی
- سابقه ابتلا به دیگر اختلالات و بیماری های روحی، مانند اختلال شخصیت
پیامدها
اختلال افسردگی مداوم ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود که عبارتند از:
- تغییر کیفیت زندگی
- افسردگی اساسی، اختلالات اضطراب و دیگر اختلالات روحی
- سوء مصرف مواد
- مشکلات و تنش های زندگی
- بروز مشکل در محل کار یا مدرسه و کاهش بهره وری
- فکر به خودکشی یا اقدام به آن
- اختلالات شخصیت یا دیگر اختلالات روحی
تشخیص دیستایمیا
اگر پزشک مشکوک به اختلال دیستایمیا باشد، ممکن است اقدامات زیر را تجویز کند:
معاینه بدنی
پزشک می تواند معاینه فیزیکی را انجام دهد و در مورد سلامتی فرد سوالاتی را بپرسد تا مشخص شود چه عواملی باعث افسردگی او می شود. در بعضی موارد، علت دیستایمیا ممکن است با یک بیماری زمینه ای در ارتباط باشد.
آزمایشات بالینی
پزشک احتمال دارد برای تایید و یا رد کردن سایر شرایط پزشکی مشابه مثل کم کاری تیروئید، آزمایشات بالینی را تجویز کند.
ارزیابی روان شناختی
این روش شامل بحث در مورد افکار، احساسات و رفتار فرد است و احتمال دارد شامل پر کردن پرسشنامه های تشخیصی باشد. این ارزیابی در تعیین اینکه آیا فرد دارای اختلال دیستایمیا یا وضعیت دیگر مانند افسردگی شدید، اختلال دو قطبی یا اختلال عاطفی فصلی هست یا نه، می تواند به پزشک کمک کند.
برای تشخیص اختلال دیستایمیا، علائم اصلی برای بزرگسالان تا حدودی با کودک تفاوت دارد:
- برای بزرگسالان، خلق و خوی افسرده، بیشتر مواقع به مدت دو یا چند سال اتفاق میافتد.
- برای کودک، خلق و خوی افسرده و تحریک پذیری بیشتر حداقل برای یک سال رخ می دهد.
علائم ناشی از اختلال دیستایمیا می تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد.
درمان دیستایمیا
درمان های اصلی برای اختلال دیستایمیا، داروها و روان درمانی است.
روش درمانی که پزشک توصیه می کند بستگی به عوامل زیر دارد:
- شدت علائم
- علاقه فرد به درمان
- ویژگی های شخصیتی
- روش های درمانی قبلی
- توانایی فرد در تحمل داروها
- سایر مشکلات عاطفی احتمالی
روان درمانی ممکن است اولین قدم درمانی برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دیستایمیا باشد، اما این بستگی به خود فرد هم دارد. بعضی اوقات داروهای ضد افسردگی نیز تجویز می شود.
سبک زندگی و درمان خانگی دیستایمیا
اختلال دیستایمیا به طور کلی شرایطی نیست که فرد بتواند به تنهایی آن را درمان کند. اما، می تواند در کنار درمان حرفه ای، این مراحل را برای مراقبت بهتر از خود انجام دهد:
برنامه درمانی خود را پیگیری کند: جلسات یا قرار ملاقات های روان درمانی خود را از دست ندهد و مصرف داروهای را خود سرانه قطع نکند و به خود فرصت دهد تا به تدریج بهبود پیدا کند.
به علائم هشدار دهنده توجه کند: با پزشک همکاری کند تا تشخیص داده شود چه عاملی باعث ایجاد علائم او شده اند. از پزشک بپرسد در صورت بازگشت یا بدتر شدن علائم، چه کاری باید انجام دهد. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در علائم یا احساسات با پزشک خود تماس بگیرد.
مراقب سلامتی خود باشد: رژیم غذایی سالمی را داشته و از نظر جسمی فعال باشد و به اندازه کافی استراحت کند.
از مصرف الکل و داروهای تفریحی خودداری شود: به نظر می رسد که الکل یا داروها علائم مرتبط با افسردگی را کاهش می دهند، اما در دراز مدت افسردگی را بدتر و درمان را سخت تر می کنند.
عوارض دیستایمیا
اختلال دیستایمیا باعث بروز برخی عوارض در طولانی مدت شود، مانند:
- سوء مصرف مواد
- کاهش کیفیت زندگی
- افکار یا رفتارهای خودکشی
- مشکلات تحصیلی و کار و کاهش توانایی
- درد مزمن و بیماری های پزشکی عمومی
- مشکلات در روابط و درگیری های خانوادگی
- اختلالات شخصیتی یا سایر اختلالات سلامت روان
- افسردگی شدید، اختلالات اضطرابی و سایر اختلالات خلقی
پیشگیری دیستایمیا
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از اختلال دیستایمیا وجود ندارد. از آنجا که اغلب در کودکی یا در سال های نوجوانی شروع می شود، تشخیص زود هنگام کودکان در معرض خطر این بیماری می تواند به آن ها در درمان بهتر و جلوگیری از عوارض کمک کند.
راهکارهایی که می تواند به علائم بیماری کمک کند شامل موارد زیر است:
- برای کنترل استرس، افزایش توانایی و اعتماد به نفس خودتان قدم بردارید.
- برای جلوگیری از بازگشت بیماری، درمان خود را در طولانی مدت ادامه دهید.
- برای کمک به جلوگیری از وخیم تر شدن علائم، با مشاهده اولین نشانه های بیماری به دنبال درمان باشید.
درمان های جایگزین در دیستایمیا
اگر فرد می خواهد از درمان های جایگزین و مکمل های دارویی استفاده کند، در مرحله اول مطمئن شود خطرات و مزایای احتمالی آن را می داند.
از جایگزین کردن روش درمانی معمول یا روان درمانی با داروهای جایگزین جدا خودداری شود. برای افسردگی هیچ جایگزینی برای مراقبت های پزشکی وجود ندارد.
سازمان غذا و دارو (FDA) مکمل های غذایی را در درمان دیستایمیا تایید نمی کند. علاوه بر آن، چون برخی از مکمل های غذایی و گیاهی می توانند با داروهای تجویزی اختلال ایجاد کنند یا باعث عوارض خطرناک شوند، قبل از مصرف هرگونه مکمل با پزشک مشورت شود.
مقابله و پشتیبانی دیستایمیا
ابتلا به اختلال دیستایمیا، مشارکت در رفتار و فعالیت هایی که می تواند به فرد کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد را سخت می کند. علاوه بر درمان های توصیه شده توسط پزشک، این نکات می تواند موثر باشند:
تمرکز روی اهداف
مقابله با اختلال دیستایمیا روندی مزمن و طولانی مدت است. فرد باید اهداف منطقی را برای خودش تعیین کند. با یادآوری اهداف به خودش انگیزه بدهد.
کسب اطلاعات در مورد بیماری
آموزش در مورد وضعیت بیماری می تواند فرد را آگاه کند و انگیزه ای برای ادامه دادن روند درمانی او باشد. فرد بهتر است کتاب ها و وب سایت های معتبر در ارتباط با بیماری خود پیدا کرده و در مورد بیماری و عوارض احتمالی عدم درمان اطلاعات لازم را کسب کند.
برقراری ارتباط با دیگران
فرد بهتر است سعی کند در فعالیت های اجتماعی شرکت کرده، و به طور مرتب با خانواده یا دوستان خود در ارتباط باشد.
مقابله با استرس
بیمار بهتر است روش هایی برای مدیریت استرس خود بیاموزد. این روش ها شامل مدیتیشن، شل کردن عضلات و یوگا هستند.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
بیمار برای آمادگی بیشتر قبل از مراجعه به پزشک لیستی از علائم، اطلاعات شخصی کلیدی و تمام داروها، ویتامین ها، مکمل ها یا داروهای گیاهی که مصرف می کند، بنویسد.
بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری و روند درمانی سوالات اساسی از پزشک پرسیده شوند:
- درمان چه مدت طول می کشد؟
- چه مدت به مصرف دارو نیاز دارم؟
- این نوع افسردگی را چگونه درمان می کنید؟
- چرا نمی توانم خودم بر این افسردگی غلبه کنم؟
- آیا داروهایی وجود دارد که بتواند به من کمک کنند؟
- برای کمک به خودم چه کاری می توانم انجام دهم؟
- برخی از عوارض دارویی که توصیه می کنید کدام است؟
- آیا روان درمانی به روند درمانی من کمک خواهد کرد؟
- پزشک ممکن است برای تشخیص بهتر چندین سوال از فرد بپرسد، مانند:
چه درمان دیگری داشته اید؟
- چه زمانی برای اولین بار متوجه علائم شدید؟
- چه عاملی باعث بهتر یا بدتر شدن احساس شما می شود؟
- آیا زندگی روزمره شما تحت تاثیر علائم قرار گرفته است؟
- آیا اعضاء خانواده شما افسردگی یا بیماری روانی دیگری داشته اند؟