اختلال اضطرابی چیست؟
اختلال اضطرابی چیست؟
اضطراب واژه ای برای بیان احساسات عادی است که مردم هنگام مواجهه با ترس، خطر، یا تحت فشار های روحی تجربه می کنند .افرادی که دچار اضطراب هستند لزوما آشفته، ناراحت، عصبی و هیجان زده می شوند .
مضطرب بودن می تواند به دلیل تجربیات زندگی مثل: از دست دادن شغل، شکست در ارتباطات، بیماری های خطرناک، حوادث جدی، و از دست دادن عزیزان به وجود آید . مضطرب بودن در این مواقع درست است و معمولا ما برای مدت کوتاهی احساس اضطراب می کنیم .
از آنجاییکه مضطرب بودن مسا له ای بسیار عادی است، درک و دانستن تفاوت موجود بین احساس اضطراب صحیح مرتبط با شرایط و علایم و عوارض اختلال اضطرابی بسیار مهم است .
اختلالات اضطرابی تنها یک بیماری نیست، بلکه گروهی از بیماری ها می باشد که مشخصه ی همه ی آن ها احساس مداوم اضطراب زیاد، ناراحتی بیش از حد و تنش می باشد . معمولا زمانی می توان تشخیص داد که فردی مبتلا به اختلالات اضطرابی است که این اختلالات در فرد به حد نهایت رسیده ، با کارهای روزمره ی وی تداخل پیدا کرده و مانع وی از انجام وظایف روزانه اش گردد.
اختلالات اضطرابی رایج ترین فرم بیماری روحی می باشد، و در هر زمان یک نفر از هر پنج نفر تحت تاثیر این بیماری است . این بیماری اغلب در دوران نوجوانی (بلوغ) شروع می شود, ولی در بعضی مواقع این آغاز می گردد. زنان بیش تر از مردان به اختلالات اضطرابی مبتلا می گردند.
اختلالات اضطرابی به طور ناگهانی و بدون هیچ دلیل مشخصی بروز می نمایند.
این اختلالات معمولا با احساسات فیزیکی مفرط (بیش از حد ) مثل؛ تنگی نفس و تپش قلب همراه است.
سایر نشانه ها ی این بیماری عبارتند از:
- عرق کردن
- لرزش و احساس
- خفگی
- حالت تهوع
- دل آشوبی
- سرگیجه
- سوزن سوزن شدن
- از دست دادن تعادل و در
- انتظار اتفاق بدی بودن.
اختلالات اضطرابی بر روی نحوه ی تفکر، احساسات، و رفتارهای فردی تاثیر می گذارد؛ اگر این بیماری درمان نگردد ممکن است منجر به پریشانی قابل توجه و اختلال در زندگی فرد شود. خوشبختانه، درمان اضطراب معمولا موفقیت آمیز است.
نمونه های اصلی اختلال اضطرابی چیست؟
نمونه های مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد:
اختلال اضطرابی کلی ( تعمیم یافته)
مشخصه ی اختلال اضطرابی کلی(تعمیم یافته) عبارتست از نگرانی بیش از حد، غیر قابل کنترل و غیر واقعی در مورد وقایع و اتفاقات
روزانه مثل:
- سلامت
- خانواده
- دوستان
- مسایل مالی و یا شغل.
افراد مبتلا به این نوع اختلال به طور مداوم و غیر منطقی در مورد راه های صدمه رساندن به خود و یا عزیزان خود فکر می کنند، و این
نگرانی با احساس بیم و هراس مداوم همراه است
اختلال هراس توام یا بدون ترس از نواحی باز و اماکن عمومی (Agoraphobia)
افرادی که از این اختلال به عذاب می باشند معمولا حملات هراس بسیار شدید را در شرایطی که برای اغلب مردم ترسناک نمی باشد، تجربه می نمایند. این حمله ها با عوارض فیزیکی ناخوشایندی مثل اضطراب و یا احساساتی شبیه حمله قلبی همراه هستند. هم چنین ترس " از دیوانگی"، یا حمله ی قلبی منجر به مرگ و یا از دست دادن کنترل کلی ، نیز رویت می شود
این گونه از ترس ها سبب می شود که بعضی از مردم نوعی از ترس مرضی از نواحی باز و اماکن عمومی را که به میزان زیادی با زندگی روزمره ی آن ها تداخل می کند، تجربه نمایند. ترس مرضی از نواحی باز و اماکن عمومی یک اختلال خاص و مشخص نمی باشد، بلکه جزیی ازاختلالات اضطرابی می باشد که مشخصه ها ی آن ترس از مکان ها و شرایطی می باشد که ممکن فراراز آن ها دشوارو یا مشکل بوده و یا ترس از عدم وجود کمک در زمان نیاز به کمک است.
افرادی که مبتلا به ترس مرضی از نواحی باز و امکن عمومی هستند بیشتر اوقات ترس و هراس را در یک سری از مکان ها و موقعیت های کلیشه ای مثل سوپرمارکت ها، فروشگاه های بزرگ، همه نوع مکان های شلوغ، مکان های محدود و سر بسته، وسایل حمل و نقل عمومی، آسانسورها، و بزرگراه ها تجربه می نمایند .
افرادی که مبتلا به ترس مرضی از نواحی باز و اماکن عمومی هستند ممکن است از همراهی با افراد مورد اطمینان مثل همسر، دوست، حیوان خانگی و یا اشیای مورد اطمینان مثل دارویی که با خود حمل می کنند، احساس آرامش نمایند .
هراس از اجتماع
هراس از اجتماع یک ترس بسیار شدید و مداوم از موقعیت های اجتماعی و اجرایی می باشد. افرادی که مبتلا به این مشکل می باشند از
اینکه توسط مردم مورد بررسی قرار بگیرند و به طرز منفی روی آنان قضاوت شود، می ترسند.هراس از اجتماع به طور موثری با زندگی فردی تداخل پیدا می کند، چون این افراد باید از رو یا رویی با موقعیت های اجتماعی بگریزند و یا با اضطراب و دلهره ی بیش از حد آن ها را تحمل نمایند. آن ها ممکن است توانایی انجام کارهای که از دستشان بر می آید مثل: خوردن، حرف زدن، آشامیدن و یا نوشتن را در را در مقابل دیگران محدود نموده، و یا از تماس با دیگران اجتناب نمایند.
روان رنجوری وسواسی فکری - عملی(Obsessive compulsive disorder)
این اختلال اضطرابی که با افکار ناخواسته ی مداوم همراه می باشد، منجر به عملکردی تشریفاتی و دقیق در جهت کوشش برای کنترل و یا دور ساختن افکار مداوم می گردد. این تشریفات و آداب معمولا باعث اتلاف وقت شده و به میزان بیش از حد با زندگی روزانه فرد تداخل پیدا می کند. به عنوان مثال مردم ممکن است که به طور مداوم دست خود را بشویند، چندین بار در را جهت قفل بودن و یا اجاق گاز را جهت خاموش بودن بررسی نمایند و یا اینکه از یک سری قانون های مقرراتی خشک پیروی نمایند . افرادی که مبتلا به روان رنجوری وسواسی فکری- عملی می باشند، اغلب دچار احساس شرمساری حاد هستند و این آداب و رفتار خود را از دیگران و سایر اعضای خانواده پنهان می کنند .
اختلال استرس، سپس از انحه ( اختلال فشار روانی پس آسیبی ) (PTSD)
افرادی که حوادث ناگوار عمده مثل: جنگ، شکنجه، تصادف رانندگی، آتش سوزی، خشونت های شخصی را تجربه نموده اند، ممکن است حتی بعد از پایان و اتمام حادثه احساس ترس و وحشت داشته باشند. ولی لزوما تمامی افرادی که حوادث ناگواری را در زندگی خود تجربه نموده اند، دچار اختلال اختلال استرس، پس از سانحه(اختلال فشار روانی پس آسیبی) (PTSD ) نخواهند شد.
افرادی که دچار اختلال استرس، پس از سانحه (اختلال فشار روانی پس آسیبی ) (PTSD) هستند به طور مداوم ومکرر حوادث ناگواری را که برای آن ها اتفاق افتاده از طریق یاد آوری ناخودآگاه (سرزده) و اندوهناک مثل کابوس ها و یاد آوری دوباره ی آن ها زنده نگه
می دارند .
یاد آوری دوباره ی خاطرات اغلب از طریق مسایل کم اهمیتی که با تجربیات ما مرتبط می باشند به یاد فرد می آیند و منجر به سعی و تلاش فرد در دوری و اجتناب از آن ها می شود.
یکی از مشخصه های اختلال استرس، پس از سانحه(اختلال فشار روانی پس آسیبی ) (PTSD) ،احساس رخوت و کرختی می باشد.
مشکلات روحی و روانی هم زمان
افرادی که به یک نوع اختلال اضطرابی مبتلا هستند، بیش تر از سایرین در معرض ابتلا به افسردگی می باشند. جهت کسب اطلاعات بیشتر
در مورد افسردگی، لطفا جزوه ی (بروشور) اختلال افسردگی چیست را مطالعه نمایید . استفاده از مشروبات الکلی و سایر مواد مخدر مضرهمزمان با اضطراب رخ می دهد. و این مورد درمان را پیچیده تر می سازد، و کنترل موثر در استفاده از مشروبات الکلی و سایر
مواد مخدر مهم است.
چه عواملی سبب بروز اختلالات اضطرابی می گردد؟
عوامل مرتبط به هم بسیاری با اختلالات اضطرابی در ارتباط می باشد. دلایل هر نوع اختلال خاص متفاوت بوده و تشخیص دلیل و علت بیماری در هر مورد همیشه کار آسانی نمی باشد .
عوامل ژنتیکی
این نکته به خوبی اثبات شده است که تمایل ابتلا به بیماری اختلالات اضطرابی در بین افراد یک خانواده ارثی می باشد. این مورد مشابه با
با استعداد و آمادگی فرد در ابتلا به سایر بیماری ها مثل مرض قند (دیابت) و بیماری های قلبی می باشد. هم چنین افراد ممکن است که بعضی از واکنش های اضطرابی را از والدین و یا سایر اعضای خانوادهُ خود فرا بگیرند.
عوامل مربوط به شیمی حیات( زیست شیمی )
ممکن است که بخشی از اختلالات اضطرابی به عدم تعادل مواد شیمیایی موجود در مغز مرتبط باشد. حتی ممکن است که فرستنده های عصبی که عکس العمل های فیزیکی و احساسی را تحت کنترل خود دارند نیز در بروز این بیماری موثر باشند.
خلق و خو ( فطرت )
افرادی که دارای خلق و خوی خاص می باشند، به آسانی تحریک و یا غمگین می شوند، بسیار حساس و زودرنج هستند، بیش تر از سایرین در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی می باشند. افرادی که در دوران کودکی مورد امر و نهی قرار گرفته، و یا خجالتی بوده اند بیش تر از
سایرین در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی خاص مثل هراس از اجتماع فرار دارند .
واکنش های آموخته شده ممکن است که بعضی از مردم در مواجهه و یا رویا رویی با موقعیت ها، افراد، و یا اشیا یی که سبب ایجاد احساس ناراحتی و یا احساس اضطراب می شود، واکنش هایی مضطربانه را از خود نشان دهند. این واکنش ها ممکن است در هنگام رویا رویی و فکر کردن در مورد آن موقعیت، فرد، و یا شی نیز فعال گردد .
شار روانی ( استرس )
تجربیات استرس آور زندگی معمولا با پیشرفت و ابتلا شدن به بعضی از اختلالات روانی، خصوصا اختلال استرس، پس از سانحه (اختلال فشار روانی پس آسیبی () PTSD( همراه می باشد .
چه روش های درمانی در دسترس است؟
اختلالات اضطرابی را می توان به طور موثری درمان نمود . اگر چه هر نوع اختلال خاص دارای مشخصه های خاص خود است؛ ولی بیش تر آن ها به روان درمانی و یا/ دارو جواب می دهند. اغلب ، در مان های دوگانه یعنی استفاده همزمان از دارو و روان در مانی نتایج طولانی
مدت بهتری را ارایه می دهد.
روش های درمانی موثر در درمان اختلالات
اضطرابی به شرح زیر است :
- روان درمانی، مثل: درمان رفتاری شناخت، (CBT (به هدف تغییر الگو های تفکری، رفتاری، و اعتقادات است که ممکن است سبب
تحریک و وخیم تر شدن اضطراب گردد. این درمان ممکن است با درگیر ساختن تدریجی فرد با موقعیتی که سبب بدتر شدن اضطرابش می شود، همراه باشد . - کنترل اضطراب و روش های تمدد اعصاب.
- قرص های ضد افسردگی نقش مهمی را در درمان بعضی از انواع اختلالات اضطرابی و هم جنین درمان افسردگی ناشی از این اختلالات اضطرابی ایفا می کند .
- بعضی مواقع دارو های ضد افسردگی که به طور مشخص بر روی سیستم های فرستنده های عصبی موجود در مغز اثر می گذارند، مفید هستند. داروها اختلالات اضطرابی را درمان نمی کنند ولی قادرند که بعضی از عوارض این بیماری را تا زمانی که شخص روان درمانی خود را شروع می کند، تحت کنترل در آورد.
اغلب اعضای خانواده و دوستان فردی که دارای اختلالات اضطرابی می باشند، دچارپریشانی و اندوه می گردند. حمایت و آموزش به همراه درک و شناخت اجتماعی بهتر بخش مهمی از درمان را شامل می شود .