ازدواج می تواند شروع مرحله ای از صعود انسان و راهی برای رسیدن به پیشرفت و ترقی باشد اما بهتر است قبل از شروع این مرحله شرایطی را که لازمه یک ازدواج موفق است در نظر بگیریم و با اجرا کردن آن ها در سایه ازدواج به آرامش و تعادل و پیشرفت دست پیدا کنیم. یکی از راه هایی که می توان ازدواج را به سمت موفقیت و نتیجه بهتر رساند دوران عقد و نامزدی قبل از ازدواج است تا در این دوران به شناخت بیشتری از روحیات و رفتار یکدیگر برسیم. این دوران بسیار قابل اهمیت است زیرا فرصتی برای دختر و پسر است که عمق بیشتری به رابطه خود ببخشند و با محک زدن و شناخت یک دیگر به تفاهم و سازش مطلوبی برسند و آماده زندگی مشترک و مستقل شوند.
نکته مهمی که باید در نظر گرفت این است که در این دوران باید از هوش و تدبیر بیشتری استفاده کرد زیرا در این مرحله از شناخت و محک زدن ممکن است بر اثر نداشتن آگاهی مرتکب رفتار هایی بشویم که اتفاقات ناخوشایندی برای ما پیش بیاید. پس در این دوران باید نسبت به یک سری از مسائل که ممکن است خطری برای رابطه باشد دقت کرد زیرا بعضی از اشتباهات در این دوران می تواند مشکلاتی را برای ازدواج شما پیش بیاورد. ممکن است در ابتدا ما بر اساس ویژگی های ظاهری به سمت یک دیگر جذب شویم اما بعد از مدت زمان ویژگی های رفتاری و شخصیتی ما هستند که باعث تداوم رابطه می شوند.
دوران نامزدی را می توان یکی از بهترین و به یاد ماندنی ترین دوران زندگی یاد کرد که هر وقت به یاد آن دوران می افتیم لبخندی شیرین بر لب های مان می نشیند. با وجود همه ی این شیرینی ها و خوشی ها باید بدانیم به دلیل متفاوت بودن دنیای ما آدم ها بین دختر و پسر اختلافاتی وجود دارد و این دوران هم مسئله ها و مشکلات خاص خود را دارد که برخی از این مشکلات به دلیل رفتار های اشتباه ما و برخی هم به دلیل شرایط زندگی ایجاد می شوند. در بعضی مواقع مدیریت نکردن درست در مواقع سختی و مشکل سبب می شود به جای لذت بردن از شیرینی های دوران نامزدی و داشتن آرامش دو طرف، دلهره ی اضطراب و تلخی و جدایی ایجاد شود. دعوا کردن و خشم و خشونت بیش از حد در دوران نامزدی یکی از زنگ خطرهای مهم و یکی از هشدار های مهم دوران عقد و نامزدی است که باید به آن توجه کنید.
در دوران عقد و نامزدی مهارت تعامل مناسب زوج با یکدیگر، توانایی حل مشکلات، همکاری، تعهد و پذیرش آنها به چالش کشیده میشود. در این دوره رابطه عاطفی زن و مرد در مرحلهای قرار دارد که انتظارات فرد از طرف مقابل بسیار بالاست. همین موضوع میتواند عاملی باشد که رابطه زن و مرد محکمتر شود و به سمت تشکیل زندگی مشترک پیش بروند و یا اینکه اختلافات بیشتری پیدا کنند و حتی به انتخاب خود شک کنند. تحقیقات آماری باورنکردنی از طلاق در دوران عقد ارائه میدهد. طبق آمار حدود 50 درصد از طلاقها در ایران، در دوران عقد اتفاق میافتند. موضوعاتی که در دوران عقد و نامزدی میتواند باعث ایجاد اختلاف و دعوا شود، معمولا به یکی از مسائل زیر مربوط است:
دلایل زیادی ممکن است باعث بوجود آمدن مشکلات جدی در دوران عقد شود، رایجترین دلایل در ادامه شرح داده شدهاند:
آشنایی کوتاه مدت و عقد زود هنگام
عجله کردن در برگزاری مراسم عقد و عدم کسب شناخت کافی در نامزدی و قبل از دوران عقد یکی از اصلیترین دلایل بوجود آمدن مشکلات در دوران عقد است. طبق تحقیقات انجام شده احتمال طلاق در دوران عقد برای زوجهایی که کمتر از 6 ماه نسبت به هم شناخت داشتهاند بسیار بالاست.
طولانی شدن دوران عقد
طولانی شدن دوران عقد میتواند علتهای مختلفی داشته باشد. اصلیترین علت را شاید بتوان وجود مشکلات مالی و اقتصادی برشمرد. بیکاری، عدم توانایی تامین زندگی مستقل، مسکن، هزینه مراسم عروسی، جهیزیه و … شروع زندگی مشترک را به تاخیر میاندازند و دوران عقد را طولانیتر میکنند. از نظر کارشناسان حداکثر زمان مناسب برای دوران عقد یکسال است و طولانیتر شدن آن احتمال بروز اختلافات، بالا گرفتن دعواها و یا سرد شدن روابط زوج را افزایش میدهد.
عدم صداقت، دروغ گویی و تظاهر قبل از عقد
بسیاری از افراد در زمان خواستگاری و در طی دوران نامزدی، برای جلب نظر طرف مقابل، اطلاعات مهمی از زندگی حال یا گذشته خود را مخفی نگه میدارند. این اطلاعات ممکن است شامل مسائلی همچون سابقه کیفری، وجود روابط جدی یا ازدواج ناموفق، اختلاف در دیدگاه مذهبی، وجود بیماری خاص، مصرف مواد و …. باشد. پنهان کاری یا دروغ گفتن در مورد این مسائل تنها در یک مدت زمان محدود امکان پذیر است، و با افشا شدن واقعیت در دوران عقد اعتماد طرف مقابل را برای شروع زندگی از بین میبرد و چه بسا منجر به جدایی در این دوران شود.
فاصله و روابط دورادور در دوران عقد و نامزدی
دور بودن یکی از دو نفر و عدم حضور فیزیکی او در طولانی مدت باعث میشود شناخت کمتری از هم کسب کنند. همچنین ممکن است منجر به سرد شدن ارتباط عاطفی آنها و در نتیجه بروز اختلافات و دعوا در دوران عقد و نامزدی شود.
بها دادن به رسم و رسومات غلط
متاسفانه در فرهنگ ما گاها آنقدر به رسم و رسومات ازدواج و برگزاری مراسم آن بها داده میشود که اهداف مهمتر و برنامههای بلند مدت برای زندگی مشترک زوج فراموش میگردد. دغدغه تدارک بهترین مراسم جشن ازدواج و مهمانیها و … فشار اقتصادی و اضطراب روانی زیادی به زوج و خانوادههایشان وارد میکند. چه بسا این فشارهای روانی و یا عدم توافق بر رسوم خاص عاملی برای ایجاد درگیری و اختلافات جدی و بالاگرفتن دعوا در دوران عقد و نامزدی میشود.
عمل نکردن به تعهدات و انتظارات
در دوران آشنایی و نامزدی زوج برای ارتباطشان قول و قرارها و تعهداتی را قرار میدهند. در صورتی که در بعد از عقد یکی از طرفین به تعهدات خود پایبند نماند، انتظارات طرف مقابل تحقق نمییابد، درنتیجه دلخوری و کدورت ایجاد شده و باعث دعوا میشود. این تعهدات ممکن است مربوط به موضوعاتی مانند مسائل ارتباطی، خانوادگی یا مالی باشد.
دخالت خانوادهها
یکی از مشکلاتی که ممکن است زوج در دوران عقد با آن مواجه شوند رفتار نامناسب خانوادههاست. نظارت و حساسیت خانواده بر عضو جدید که به جمع آنها اضافه میشود ممکن است باعث ایجاد کدورت شود. همچنین دخالت خانوادهها در امور روابط زن و شوهر در دوران عقد ممکن است آنها را با مشکلاتی مواجه کند.
در صورتی که در دوران عقد و نامزدی با مشکلات زیر درگیر هستید، حتما قبل از شروع زندگی مشترک با یک مشاور مشورت کنید:
مشاجرات و دعواهای پی در پی
وجود اختلاف نظر در بعضی مسائل بین همسران امری طبیعی است. اختلاف نظر در همه مراحل از همان دوران نامزدی تا سالها زندگی مشترک اجتنابناپذیر است. اما اگر در هر بار ملاقات شما با یکدیگر دعوا و مشاجرات پی در پی اتفاق میافتد. این موضوع میتواند نشانهای برای وجود اختلافات جدی در ارزشها یا روحیات شما باشد.
خیانت
خیانت در دوران عقد و نامزدی ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد. ممکن است ازدواج تحمیلی بوده و یا فرد بعد از عقد از انتخاب خود پشیمان شده باشد. براورده نشدن نیازهای عاطفی و انتظارات نیز دلیل دیگری بر خیانت فرد در دوران عقد است. در بعضی از موارد خیانت عملی عادتی و به خاطر صرف تنوع طلبی فرد در رابطه با جنس مخالف است. به هرحال هیچ کدام از این موراد دلیل موجه و قانع کنندهای برای خیانت نیست و در صورت بروز چنین مسئلهای در دوران عقد نباید به سادگی از آن گذشت.
کتک کاری و خشونت فیزیکی
اگر دعواهای دوران عقد به برخورد فیزیکی و کتک کاری منجر شود، نباید به سادگی آن را نادیده گرفت. دوران نامزدی و عقد به شیرینترین دوران زندگی مشترک معروف است. وقتی در این دوران نامزدتان در دعواها و درگیریها با خشونت با شما رفتار میکند یعنی مهارت و توانایی کنترل خشم در مواقع تنش زا را ندارد. در این صورت مسلما در زندگی مشترک آینده نیز این خشونت از سوی او تکرار شده و هر بحث و جدل کوچکی به خشونت فیزیکی منجر خواهد شد. هیچ نوع بدرفتاری و خشونت را امر عادی در زندگی زناشویی تلقی نکنید و از این باور واهی که بعد از شروع زندگی مشترک رفتار طرف مقابل اصلاح خواهد شد دست بردارید.
پی بردن به اختلالات شخصیتی در طرف مقابل
اختلالات شخصیتی به مجموعهای از مشکلات روانشناختی شامل الگوهای ثابت رفتاری، عاطفی و فکری گفته میشود . این اختلالات باعث ناسازگاری و اختلالات جدی در کارکرد و روابط فرد میشوند و همه جنبههای زندگی او را تحت تاثیر قرار میدهند. گفته میشود که از جمله نامناسبترین افراد برای ازدواج کسانی هستند که مبتلا به یک یا چند اختلال شخصیتی میباشند. مخربترین اختلالات شخصیتی در ازدواج شامل اختلال شخصیت پارانوئید، اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت نمایشی، اختلال شخصیت خودشیفته و اختلال شخصیت مرزی میشود.
تمام کردن رابطه در دوران نامزدی و عقد
اگر اطمینان یافتهاید که انتخاب شما اشتباه بوده است، باید بگوییم که بله تمام کردن رابطه در دران عقد و نامزدی مشکل است. ممکن است شما از بهم زدن مراسمی که برای آن برنامه ریزی کردهاید و مهمان دعوت کردهاید احساس شرمساری داشته باشید، از حرف مردم بترسید و یا نگران باشید که مورد سرزنش خانوادهها و دوستان قرار بگیرید. اما شما نباید به دلایل سطحی و اشتباه برای ماندن در رابطهای که درست نیست توجه کنید. در نهایت تصمیم درست، تصمیمی است که در بلند مدت سعادت و خوشبختی شما را در پی داشته باشد..
اصلیترین اختلافات در دوران عقد و نامزدی شامل از دست رفتن اعتماد، شک به انتخاب، اختلافات خانوادهها و روابط زناشویی میشود. این اختلافات معمولا به دلیل شناخت کم در دوران آشنایی، دروغ گویی و تظاهر قبل از عقد و بها دادن به رسوم غلط در ازدواج است. نقش بزرگترها در حل و فصل این مشکلات و دعواها میتواند بسیار تاثیرگزار باشد. اگرچه گاهی دخالت و اختلافات خانوادهها خود عاملی برای دامن زدن به مشکلات و بالاگرفتن دعوا در این دوران میشود.
اصلیترین توصیه روانشناسان به زوجهای جوان برای مواجهه با مشکلات در دوران عقد و نامزدی این است که به یکدیگر گوش فرا دهید، طرفتان را در اولویت قرار دهید و به طرف مقابل توجه و محبت کافی داشته باشید. شما باید در این دوران مهارت ارتباط موثر و حل مشکلات را با یکدیگر تمرین کنید. اگر این توانایی را نتوانید در این دوران بدست آورید رابطه شما به زودی محکوم به شکست خواهد بود. همچنین توجه داشته باشید که همه مشکلات با عشق ورزیدن به همسرتان حل نمیشوند و شروع زندگی مشترک الزاما درمانی برای مشکلات، دعوا و اختلافات شما در دوران عقد و نامزدی نیست. برای مثال ترمیم یک رابطه بعد از خیانت یکی از طرفین آسان نیست و حتما نیاز به همکاری یک مشاور دارد، مشکلاتی مانند اختلالات شخصیتی تنها توسط متخصص روانشناس و یا با اجرای آزمونهای روانی خاص قابل تشخیص است.
تست های کاربری و مهم که قبل از ازدواج یا دوران آشنایی و نامزدی حتما باید از دو طرف زوجین گرفته شود شامل..
آزمون MMPI ترجیحا فرم بلند 567 سوالی
تست ازدواج MMPI از جمله معروف ترین تست هایی است که قبل از ازدواج باید انجام دهید . این تست ویژگی های عاطفی ، مشکلات و اختلال های زیادی را برای مشاور ازدواج نمایان میکند.
تست کتل (Cattell) یکی از آزمون های شخصیت شناسی مشهور دنیاست که توسط ریموند کتل از روانشناسان مشهور دنیا طراحی شده است.
تست کتل 16 فاکتور شخصیتی را مشخص می کند. تست کتل برای پیشرفت تحصیلی، مشاوره ازدواج، استخدام،خانواده درمانی و پژوهشی بسیار کاربردی است.
آزمون نئو جز یکی از پرکاربردترین آزمون ها در زمینه فردی، شغلی، سازمانی و تحلیل رفتارهای گروه انسانی می باشد
از این آزمون به صورت گسترده ای در مشاوره های پیش از ازدواج، پیش از استخدام کارکنان و مشاوره های شغلی استفاده می گردد.
تست شخصیت شناسی مایرز-بریگز (Myers- Briggs Type Indicator) مشهور به آزمون MBTI یک ارزیابی خودآموز است که به افراد کمک می کند به درکی از خود برسند و متوجه بشوند در چه زمینه ای باید آموزش ببینند تا بتوانند در مسیر شغلی مورد نظر گام بردارند. این تست یک چارچوب برای ایجاد رابطه، مثبت گرایی و دستیابی به برتری است.
با مدیریت رفتار های خود می توانید از بروز دعوا و یا شدت گرفتن دعوا جلوگیری کنید. هرگز در دعوا از خشونت استفاده نکنید زیرا خشم و خشونت رفتاری غیر بالغانه است و تاثیر بسیار بدی در ارتباط تان دارد. اگر نمی توانید خشم خود را کنترل کنید از مهارت های کنترل خشم استفاده کنید. باید این واقعیت را بپذیریم که اختلاف نظر و دعوا در زندگی مشترک امری طبیعی است اما این که با خشونت و خشم با این مسئله برخورد کنیم صدمه بسیاری به زندگی خود وارد می کنیم. به جای خشونت می توانید از اصل پذیرش استفاده کنید و بالغانه و منطقی با مسئله و اختلاف پیش آمده برخورد کنید.
هرگز با لحن طعنه آمیز و کنایه آمیز با هم دیگر صحبت نکنید و سعی کنید درگیری سالم تری داشته باشید. این به آن معنی است که تعارض وجود دارد اما این تعارضات را با هم دلی و احترام با همسرتان در میان بگذارید.
سعی کنید اشتباه خود را به صورت منطقی بپذیرید و از عذرخواهی نترسید. ما هم ممکن است خطا داشته باشیم، از اشتباه کردن نترسیم و اشتباهات خود را بپذیریم و فکر نکنیم همیشه حق با ماست. سعی کنید شنونده قوی باشید و به حرف های طرف مقابل تان دل بسپارید و مطمئن باشید حرف های او را درک کرده اید.
اگر بحث به جایی رسید که کنترل از دست شما خارج شد مودبانه محیط را ترک کنید و زمانی که آرام تر شدید به بحث خود ادامه دهید. اصولاً سکوت کردن به ما و طرف مقابل این فرصت را می دهد که خونسردی خود را به دست آورده و جلوی مشاجره ی بعدی را می گیرد.
اصولاً در مشاجره ها نحوه بیان ما باعث مخالفت طرف مقابل می شود نه خود موضوع. سعی کنید به شکل صمیمانه و سحرآمیز گفت و گوکنید و اصلا اجازه شروع درگیری و دعوا را ندهید. زیرا با درگیری و بحث و ستیز به مرور زمان طرف مقابل برای محافظت از خود سعی می کند ارتباط کم تری برقرار کند و یا سکوت اختیار کند و یا توجه کافی به همسر خود نکند، زیرا از گفتن نظر های صادقانه و احساساتش می ترسد و از ترس جنگ و دعوا از خواسته ها و نیاز های خود می گذرد و این حالت برای طرف مقابل بسیار زجر آور و دردناک است. کم کم بی اعتمادی فضای رابطه را می گیرد.
بهتر است در روابط خود سعی کنید به جای درگیری و دعوا یاد بگیرید چگونه از بحث و جدل بیهوده جلوگیری کنید و گفت و گوی همراه با درک صحیح و احترام نسبت به یک دیگر داشته باشید. ارتباط صحیح با یکدیگر برقرار کنید، از بحث های بی فایده دوری کنید و آن را به گفت و گوی دوستانه تبدیل کنید تا رابطه عاطفی ماندگارتری را تجربه کنید. البته تعارض و اختلافات در زندگی امری لازم است و در بعضی مواقع می تواند سازنده باشد اما اختلافات بیش از حد یکی از هشدار های مهم دوران عقد و آشنایی به شمار می آید که باید به آن توجه کرد.
همسران در تعارضات سالم می توانند در کنار هم به رشد و تکامل برسند. در یک ازدواج سالم هر از گاهی دعوا و اختلاف نظر وجود دارد و شما این حق را دارید که با چیزی که شما را آزار می دهد مخالفت کنید و آن چه که در درون خود احساس می کنید بیان کنید. زیرا اگر آن چه را که در درون شما می گذرد را بیش از اندازه در خود نگه دارید شما را به سمت فاصله ای می کشاند و به سمت تنهایی سوق داده می شوید و یا به سوی جدایی عاطفی قدم بر می دارید.
با جلوگیری و بروز ندادن احساسات بین خود و همسرتان فاصله ایجاد نکنید و از پیش آمدن اختلافات جزئی نهراسید و بدانید اختلاف نظر در رابطه زناشویی یک امر کاملا طبیعی است. اما نحوه برخورد شما با این اختلافات بسیار مهم است و این که شما چگونه و از چه طریقی برای حل این اختلافات وکشمکش ها اقدام می کنید و چقدر با یک دیگر سازش دارید کیفیت رابطه شما را تعیین می کند