پرسشنامه احساس مسئولیت در مورد پیشرفت تحصیلی دانش آموز
این پرسشنامه استاندارد از نوع فایل ورد و به همراه تمامی اطلاعات مربوط به نمره گذاری، تفسیر، و … در قالب جداول زیبا و آماده تکثیر ارائه گردیده است. پس از پرداخت موفق می توانید به صورت آنلاین اقدام به دانلود فایل مربوطه بپردازید.
هدف: ارزیابی احساس مسئولیت معلمان در مورد پیشرفت تحصیلی دانش آموز (پاسخگویی برای پیشرفت و پاسخگویی برای شکست)
پرسشنامه احساس مسئولیت در مورد پیشرفت تحصیلی دانش آموز
پیشرفت تحصیلی چیست؟
درست است که موفقیت تحصیلی و پیشرفت تحصیلی ، تفاوت های کوچکی با یکدیگر دارند. اما چون میزان شباهت های این دو به هم بسیار زیاد است، ما هم این دو کلمه را مترادف در نظر می‌گیریم و اصطلاحاً دعوای ملا لغتی نمی‌کنیم!
تعریف موفقیت یا همان پیشرفت تحصیلی ، درست مثل تعریف خود کلمه موفقیت است. هرکسی می‌تواند تعریفی از آن داشته باشد. البته به شرایط و سن و سال هر شخصی هم بستگی دارد. طبیعتاً هیچ دانش آموز کلاس دومی نمی‌تواند ادعا کند که موفقیت من، قبول شدن در کنکور است! همان طور که تکالیف زیبا نوشتن برای یک دانش آموز دبیرستانی اهمیتی ندارد!
موفقیت تحصیلی به علل و عوامل متعددی بستگی دارد که نبود و یا نقصان هرکدام از این عوامل موجبات افت تحصیلی را فراهم می سازد. هوش و استعداد تحصیلی یادگیرنده، عوامل محیطی و عوامل خانوادگی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر روند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است.
بی شک نقش خانواده درموفقیت تحصیلی فرزندان آنچنان حائز اهمیت است که به هیچ بهانه قابل کتمان نیست.
خانواده با آن جایگاه برجسته و ممتاز در نظام تعلیم و تربیت به دلایل متعددی می تواند تاثیری شگرف در فعالیت های آموزشی داشته باشد. که مختصرا به آن اشاره می شود.
نقش سواد والدین
خانواده های ایرانی نقش خود را درباره کمک به پیشرفت تحصیلی فرزندان در دو نکته خلاصه می کنند:
- تهیه و تدارک امکانات
- همراهی با فرزندشان در درس خواندن.
درکنار شرایط اقتصادی خانواده دانش آموز، برخورد معلمان و محتوای کتب درسی،یکی از عوامل مهم در پیشرفت تحصیلی و یا حتی ترک تحصیل دانش آموزان سواد والدین محسوب می شود. اگر بچه ها در محیط خانواده احساس پشت گرمی نمایند و هرگاه از نظر درسی مشکلی برایشان پیش آمد مطمئن باشند که اولیای آنها کمک شان می کنند دراین صورت با دلگرمی بیشتری درس می خوانند و دچار عقب ماندگی تحصیل نخواهند شد.
محیط خانواده در پیشرفت تحصیلی نقش مهمی دارد. دانش آموزی که والدین خود را مشغول مطالعه می بیند خودش نیز تشویق به درس خواندن می شود و آنها را به عنوان بهترین الگوی همانند سازی تحصیلی انتخاب می کند. بنابراین کمک و راهنمایی فرزندان توسط والدین امری است ضروری و نمی توان کار آموزش را تنها به مدرسه محول ساخت و از نقش خانواده در این زمینه غافل شد. دانش آموزان اوقات زیادی را در منزل می گذرانند و تحت تاثیر اعمال و رفتار والدین هستند و از آنها انتظار کمک و راهنمایی در زمینه درس را دارند.
بنابراین بزرگترین کاستی و قصوری که می تواند متوجه والدین یک دانش آموز باهوش باشد آن نیست که برای او کامپیوتر نخرند و یا سایر خواسته هایش را نتوانند اجابت کنند بلکه این است که با سهل انگاری ها و ناشی گری های خود سطح فکر خانواده را پایین آورند.
پژوهش های بسیاری نشان داده اند که آنچه والدین در تعامل خود با کودکان درخانه انجام می دهند عامل اصلی تعیین کننده توانایی های کلامی و پیشرفت درسی است نه سطح درآمد والدین یا میزان تحصیلات یا سایر خصوصیت های مربوط به پایگاه اجتماعی آنان. والدینی می توانند بهترین و موثرترین سطح تعامل را با فرزندان داشته باشند که از سطح فکری – و نه فقط سطح تحصیلات- بالاتری برخوردار باشند. بنابر این نقش پدر و مادر درافت و یا ارتقای سطح فکری و فرهنگی خانواده بسیار مهم است.
اضطراب دانش آموزان و نقش خانواده ها درکاهش آن
در دهه اخیر کم شدن تعداد فرزندان در خانواده و در نتیجه توجه کردن و اهمیت دادن بیشتر خانواده ها به فرزندان، باعث شده تا در بعضی موارد افراط هایی نیز در این زمینه صورت پذیرد. از آن جمله است توقعات والدین درمورد نمرات فرزندانشان. این توقعات که می تواند ناشی از قیاس فرزند با دیگر فرزندان دوست و آشنا و چشم و هم چشمی با آنها یا به علت امکانات قرارگرفته از طرف والدین در اختیار فرزند (از جمله کتاب ها و کلاس های کمک آموزشی- معلم خصوصی- استفاده از کامپیوتر و اینترنت و…) باشد، تا جایی پیش می رود که بعضی والدین کمیت را فدای کیفیت کرده و تنها کسب نمره 20 را ارزش تلقی می کنند. این گونه توقعات نه تنها نتیجه مطلوب درپی نداشته بلکه در بسیاری اوقات تنها باعث افزایش اضطراب در دانش آموز و نتیجه عکس می گردد. موارد یاد شده در ذیل به والدین کمک می کند تا در کاهش اضطراب دانش آموزانشان نقش موثری داشته باشند.
1) محیط خانواده و جو عاطفی حاکم بر آن باید از تنش های عاطفی و مشاجره باشد.
2) سعی شود درایام امتحانات، رفت و آمد و میهمانیهای خانوادگی تعطیل یا محدود گردد.
3) محیط فیزیکی آرام و بی سر و صدا برای مطالعه دانش آموزان فراهم نمایید.
4) به استراحت و خواب دانش آموزان توجه کافی داشته باشید.
5) وظایف خانگی محوله به دانش آموزان را حذف یا کاهش دهید.
6) در هنگام امتحانات، دانش آموزان نیاز به حمایت عاطفی و اطمینان بخشی بیشتری دارند. لذا در این زمینه اقدام موثر داشته باشید.
7) ساعات تماشای برنامه های تلویزیون تا حد امکان کاهش یابد.
8) از ایجاد ترس و دلهره بی جا در بچه ها خودداری نمایید.
9) از توقعات بی جا و فشار بیش از حد برای مطالعه خودداری نمائید.
10) در صورتی که فرزندتان از موفقیت در یکی از امتحانات رضایت خاطر نداشت، مورد حمایت قرارگیرد و از سرزنش نمودن او خودداری کنید.
11) از حبس کردن دانش آموز در اتاق برای مطالعه کردن خودداری شود و به دانش آموز اجازه استراحت و تفریح لازم نیز داده شود.
12) تغذیه دانش آموز مناسب و مقوی باشد.
13) انتظارات بالا و بیش از حد توانایی از فرزندان، می تواند در ایجاد اضطراب و شدت آن موثر باشد، پس انتظارات مذکور را تعدیل نمایید.
14) کمال گرایی بیش از حد والدین و وسواس شدید خانواده نسبت به نمرات بالا باعث ایجاد اضطراب در فرزندان می شود.
15) از مقایسه فرزندان با یکدیگر و با دیگران پرهیز کنید.
16) از تاکید بیش از حد بر درس خواندن اجتناب کنید.
17) ضمن اطمینان بخشی به دانش آموزان در آنان ایجاد انگیزه نموده و با ارائه پاداش و تقویت های مطلوب آنها را تشویق به مطالعه نمائید.
باورهای والدین، موفقیت فرزند
سه عامل به عنوان مهمترین عوامل جهت موفقیت تحصیلی دانش آموزان مطرح است که از این عوامل با نام «باورهای والدین» یا «اهداف والدین» یاد می کنند:
باور والدین و مشخص کردن نکات مهم و با اهمیت در زندگی و انتقال این باورها و اعتقادات به کودک، با شیوه ای صحیح و منطقی، کودک را در جهت گیری ها و رفتارهایش یاری می دهد. به طور مثال، اگر تحصیل، موفقیت تحصیلی و تحصیلات بالای فرزند برای والدین از اهمیت ویژه ای برخوردار است، باید این باور به شیوه ای درست و منطقی برای کودک شرح داده شود تا کودک بفهمد که برای والدین او، موفقیت تحصیلی جایگاه ویژه ای دارد، تا بر همین اساس گام بردارد.
عقیده و باور والدین درباره هر موضوعی باید در رفتار خود آنها جلوه گر شود. والدینی که از دروغگویی بیزارند و دوست ندارند فرزندشان این خصلت زشت را بیاموزد، باید این باور را به طور عملی نشان بدهند. اگر والدین عقیده دارند که ارتباط و حضور مستمر آنها در مدرسه فرزندشان باعث موفقیت تحصیلی او می شود، باید این عقیده را اجرا کنند. به این معنی که با برقراری ارتباط موثر و مناسب با اولیاء مدرسه فرزندشان باعث فراهم کردن زمینه مناسب برای موفقیت فرزندشان شوند. بنابراین باورهای والدین و انتقال این باورها با شیوه ای درست و منطقی به فرزند، او را در جهت گیری ها و یافتن مسیر صحیح یاری می کند.
ارتباط با مدرسه راهکاری مناسب برای پیشرفت تحصیلی
از آنجا که نهادهای خانه و مدرسه هر دو وظیفه تعلیم و تربیت فرزندان را بر دوش دارند لذا ارتباط بین این دو نهاد تربیتی لازم و ضروری به نظر می رسد. چرا که نه مدرسه می تواند بدون همکاری خانواده ها رسالت تعلیم و تربیت خویش را به شکل صحیح اجرا نماید و نه خانواده ها می توانند بدون ارتباط مستمر با مدرسه در جهت تربیت صحیح و رفع مشکلات تحصیلی فرزندان خود اقدامی مناسب انجام دهند.
اصولا به دو دلیل مهم ارتباط بین مدرسه و خانه توصیه می شود. اول اینکه ارتباط بین این دو نهاد باعث ایجاد یک نوع هماهنگی در هدف ها، روش ها و انتظارات تربیتی و آموزشی بین خانه و مدرسه می شود. حسن این هماهنگی این خواهد بود که از بروز تضادها و دوگانگی ها و تعارض ها در امور تحصیلی و خصوصاً تربیتی فرزندان که موجب بروز سرخوردگی، دلزدگی و افسردگی در فرزندان می شود و نتیجه ای جز سردرگمی فرزندان ندارد. جلوگیری می شود.
ارتباط با مدرسه به این دلیل نیز که موجب می گردد تا والدین از وضعیت تحصیلی ونیازهای فرزندانشان بهتر و بیشتر آگاه شوند و اطلاعاتی را به دست آورند که برای ارائه نقش تربیتی بهتر خانواده لازم و ضروری است توصیه می گردد. برخی والدین به دلیل عدم آشنایی کافی با نیازهای واقعی ویژگی های سنی فرزندانشان در سنین مختلف و عدم اطلاع از وضعیت تحصیلی آنان نمی توانند نقش های نظارتی و حمایتی خود را به طرز صحیحی اجرا نمایند و نه تنها موجب بروز افت تحصیلی در فرزندان خود می شوند بلکه روز به روز از فرزندان خود نیز به دلیل عدم شناخت کافی از آنان فاصله می گیرند… ارتباط مستمر با مدرسه و شرکت منظم در جلسات انجمن اولیاء و مربیان و شرکت در کلاس های آموزشی مناسب برای آشنایی با ویژگی ها و نیازهای فرزندان در دوره های سنی مختلف راهکار مناسبی است برای تقویت بعد نظارتی و حمایتی خانواده ها در برابر فرزندان که امیدواریم مورد توجه خانواده ها قرار گیرد.