مفهوم روابط اجتماعی شامل دو عنصر؛ “سیاست اجتماعی” و “مدیریت اجتماعی” است. هر دو عنصر با زمینه های “علوم سیاسی” و “علوم اقتصادی” ارتباط نزدیکی دارد. موارد مربوط به سیاست اجتماعی بصورت آشکار بیان شده و مورد توجه قرار می گیرد لذا افرادی که در این مباحث اظهار نظر می کنند باید دیدگاه خاصی داشته باشند تا بتوانند بحث ها را هدایت کنند. کارشناسان در تعریف روابط اجتماعی به دو مفهوم روابط حقوقی و فرهنگی اشاره می کنند و آن را به معنای “مدیریت روابط حقوقی و فرهنگی” تعریف می کنند.
برقراری روابط اجتماعی بین افراد، می تواند در زندگی فرد نقش تاثیرگذاری داشته باشد. روابط اجتماعی در دنیای رو به پیشرفت امروزی، از اصول اساسی برای دوام و پایداری زندگی فردی است. از نظر صاحب نظران علم جامعه شناسی، روابط اجتماعی را می توان ارتباط بین دو نفر و یا چند گروه تعریف کرد یعنی روابط اجتماعی ارتباط و وابستگی متقابل افراد نسبت به یکدیگر است. این روابط می تواند بصورت مثبت و سازنده باشد مانند رابطه دوستی و یا منفی و مخرب باشد مانند دشمنی.
ارتباط اجتماعی بصورت یک نیاز مطرح می شود و برای هر فردی لازم است. حتی می توان اینگونه بیان کرد که ظهور رفتار اجتماعی به همان روزهای نخست زندگی بر می گردد، هنگامی که نوزاد برای اولین بار لبخند اجتماعی را ظاهر می سازد در حقیقت اولین ارتباط اجتماعی خود را با افراد خانواده برقرار می کند و روز به روز ارتباط نوزاد با محیط خود بیشتر می شود و دامنه این ارتباط با شناخت افراد بیشتر، گسترده تر می شود.
نوزاد در ابتدا فقط پدر و مادر را می شناسد اما با گذشت زمان، این شناخت و ارتباط به افراد بیشتری عمومیت پیدا می کند. وقتی که کودک به سن 5 – 6 سالگی می رسد سعی در برقراری ارتباط با همسالان و هم قطاران خود دارد و همین طور در سنین نوجوانی و جوانی فرد تلاش می کند تا روابط اجتماعی خود را با دوستان و اطرافیانش گسترش دهد.
برقراری ارتباط کلید بسیار مهم استبرقراری ارتباط کلید بسیار مهم است
ارتباط بین فردی بنیاد تمامی مهارتهای نرم است. چه این کار به کمک ایمیل، تماس تلفنی یا چهره به چهره انجام شود، باید به شکل واضحی ارتباط برقرار کنید. به روش های زیر میتوانید این مهارت را بهتر کنید:
کار تیمی
یکی از چیزهایی که دائما میشنوید این است که کارفرمایان به دنبال یک بازیکن برای تیم کاری خود هستند. کار تیمی مهارت بسیار مهمی است چون نه تنها همکاری خوب شما با دیگران را نشان میدهد بلکه زمانی که یک تیم در کنار یکدیگر خوب کار میکند، همیشه بهتر نتیجه میگیرد. به کمک راه های زیر می توانید این مهارت را بهبود بخشید:
خلاقیت خود را شعله ور کنید
خلاقیت در محیط کار یا درس یک ویژگی بسیار مهم است. میتواند منجر به شکلگیری فعالیت های بسیار هیجان انگیز و نوآورانه شود که زمان همکاری با یک تیم بسیار مهم هستند. به روش های زیر میتوانید این مهارت را تقویت کنید:
چنین کاری میتواند برای برخی از افراد چالش برانگیز باشد چون پذیرفتن انتقاد سخت است. باید به خاطر داشته باشید فردی که از شما انتقاد میکند صلاح شما را میخواهد و دوست دارد پیشرفت کنید. راه های زیر به شما در تقویت این مهارت کمک خواهند کرد:
در خود شیوه برخورد و انگیزه مثبت را نگه دارید
مهم است به یاد داشته باشید هیچکس نمیخواهد با یک شخص منفی گرا کار کند. همیشه باید شیوه برخورد و افکار مثبتی داشته باشید و نهایت تلاش خود را نشان دهید تا در افراد اطراف خود انگیزه به وجود آورید. اگر در مورد چیزی هیجان زده هستید، دیگران را نیز بابت آن به وجد آورید. نکات زیر در این زمینه به شما کمک خواهند کرد:
توانایی انجام چند کار قابلیت با ارزشی است که در وقت صرفه جویی میکند و بهره وری شما را افزایش میدهد. مانند اکثر مهارت های نرم، هرچه بیشتر انجام چند کار را تمرین کنید، ساده تر میتوانید متوجه شوید به کارآمدترین شکل ممکن چطور وظایف خود را انجام دهید. به کمک ترفندهای زیر میتوانید این قابلیت را در خود پرورش دهید:
سازگار باشید
سازگاری در محیط کار بسیار مهم است و افرادی که آن را منظم تمرین میکنند قدرت درک بیشتری دارند، منطقی تر رفتار میکنند و یک رهبر قدرتمندتر هستند. سازگاری همچنین توانایی شما در برقراری ارتباط با سایرین را افزایش خواهد داد و باعث میشود روابط قدرتمندی شکل دهید. به عبارتی ویژگی است که هر رهبری باید برای موفقیت داشته باشد. به روش های زیر میتوانید این ویژگی را بهتر کنید:
در آزمون نئو این فاکتور اندازه گیری میشود اگر میخواهید بدانید سازگار و انعطاف پذیر هستید می توانید در این آزمون شرکت کنید. برای شرکت در آزمون نئو (NEO) کلیک کنید.
یاد بگیرید گوش دهید
همیشه در مورد اهمیت گفتگو در جمع صحبت شده است ولی مهم است به یاد داشته باشید گوش دادن نیز اهمیت زیادی دارد. گوش دادن با تمام وجود به حرف های طرف مقابل به بهبود روابط، حل مشکلات، درک بیشتر و موارد متعدد دیگر کمک میکند. استفاده از نکات زیر در این زمینه به کمک شما می آید:
حس شوخ طبعی داشته باشید
با آن که ممکن است اهمیت این قضیه نسبت به سایر مهارتهای نرم مهم این مطلب کمتر دیده شود ولی یکی از مهم ترین مهارتهای نرم است. خندیدن نه تنها باعث کاهش استرس میشود بلکه زمان کار با سایر همکاران و موفقیت کلی در زندگی الزامی است. به روشهای زیر میتوانید این مهارت را بهتر کنید:
روی لحن صحبت کردن و تن صدایتان توجه داشته باشید.
روش درست شروع کردن گفتگوها را یاد بگیرید.
برای شروع کردن یک گفتگو بهتر است از صحبت کردن درباره مسائل معمول و روزمره شروع کنید. اگر در همان ابتدا شروع به حرف زدن درباره مسائل شخصی طرف مقابلتان کنید برای او توهین آمیز محسوب می شود. مثلا می توانید درباره اخبار روز یا آب و هوا حرف بزنید و یا از لباس ها و ظاهر فرد تعریف کنید. صحبت های کوتاه خیلی هم آسان نیستند چون بعضی مواقع اینکه دقیقا باید از کجا شروع کنید سخت بنظر می رسد. برای مثال می توانید از جمله های زیر استفاده کنید:
سعی کنید گفتگوها را ادامه بدهید.
بعد از صحبت کردن درباره مسائل روزمره یا وضعیت آب و هوا، سعی کنید کمی صمیمی تر گفتگو را ادامه بدهید. سوالاتتان را کمی شخصی تر کنید. مثلا خیلی مودبانه درباره خانواده، شغل و یا سرگرمی های طرف مقابلتان بپرسید و گفتگو را طولانی تر کنید. یادتان باشد که اجازه بدهید طرف مقابلتان هم حرف بزند و فقط شما صحبت نکنید. تا جایی که ممکن است به جای سوالاتی که با بله و خیر می شود جواب داد، سوالاتی بپرسید که برای جواب دادن احتیاج به توضیح و صحبت کردن داشته باشند. از مثالهای زیر هم می توانید کمک بگیرید:
از صحبت کردن درباره موضوعات حساس خودداری کنید.
حواستان باشد در مواجهه با افراد جدید نباید درباره مسائلی که حساسیت برانگیز هستند صحبت کنید. به طور کلی این موضوعات شامل: مذهب، سیاست، قومیت، نژاد و غیره است. به مثال های زیر توجه کنید:
شاید صحبت کردن درباره انتخابات پیش رو برای افراد عادی باشد اما لزومی ندارد حتما از آنها بپرسید کاندیدای مورد نظرشان کیست.
صحبت کردن درباره دین به طور کلی و بدون پرداختن به جزییات شاید عادی بنظر برسد .
اما یادتان باشد که درباره مسائلی که جزو نظرات خصوصی دیگران درباره مذهب و دین می شود سوال نکنید.
گفتگوهایتان را محترمانه تمام کنید.
به جای اینکه به طور ناگهانی و یکدفعه گفتگویتان با فرد را قطع کنید سعی کنید مودبانه آن را تمام کنید. به شکل ملایم و مودبانه ای بگویید که از همصحبتی با آنها خوشحال شدید و حالا قصد رفتن دارید. از جملات زیر هم می توانید استفاده کنید:
حواستان به زبان بدنتان باشد.
اغلب اوقات حرکات بدن ما بیشتر از کلاممان تاثیر گذارند. یادتان باشد که زبان بدن نقش مهمی در تعاملات اجتماعی ایفا می کنند پس به پیام هایی که با حرکات چشم و صورتتان به دیگران منتقل می کنید توجه داشته باشید.
به رفتارهای اجتماعی دیگران دقت کنید.
به زبان بدن و حرکات افراد دیگر توجه کنید و ببینید که چطور در جمع رفتار می کنند. حالت های بدن، حرکات صورت و تماس های چشمی آنها را بررسی کنید. وقتی با دیگران صحبت می کنید به این نکته توجه کنید که زبان بدنتان را تقویت کنید تا تاثیر بهتری روی دیگران بگذارید.
به زبان بدن افراد در شرایط مختلف توجه کنید.
مهارت های غیر کلامی تان را در خانه تقویت کنید.
خانه بهترین مکان برای یادگیری چیزهای جدید است. چون معمولا در خانه و محیط های آشنا احساس محدودیت نمی کنید. می توانید هنگام صحبت با اعضای خانواده تان از خودتان فیلم بگیرید و بعد با دیدن و بررسی آن، روی تقویت حرکات بدنتان کار کنید. می توانید این کار را جلوی آینه هم انجام بدهید. از اعضای خانواده یا دوستان نزدیکتان بخواهید که به شما کمک کنند. هیچ کس مثل آنها نمی تواند صادقانه نسبت به حرکات شما واکنش نشان بدهد. تمرین های دیگری هم مثل بالا نگه داشتن شانه ها، صاف ایستادن و آویزان نکردن چانه هم وجود دارند که می توانید آنها را انجام بدهید.
یکی از ویژگی های بسیار خوب تمرین در خانه این است که در محیطی خصوصی و بدون استرس قرار دارید و می توانید به راحتی مهارت هایتان را تقویت کنید. خجالت نکشید! فقط جلوی آینه بایستید و انواع و اقسام حالت های مختلف را روی صورتتان پیاده کنید و تاثیر آن را متوجه شوید.
به محض دیدن افراد جدید لبخند بزنید.
لبخند زدن چهره شما را دوستانه و جذاب می کند و باعث می شود دیگران با شما احساس راحتی کنند. با این کار باعث می شوید که روابط راحت تر و سریعتر شکل بگیرند.
روی داشتن تماس چشمی تمرین کنید.
وقتی با دیگران حرف می زنید به چشمهای آنها زل نزنید مخصوصا اگر این کار برای خودتان هم راحت نیست. فقط کافیست که در حدود 3 تا 5 ثانیه به طور طبیعی و بدون خیره شدن طولانی مدت، تماس چشمی داشته باشید.
قبل از بیرون رفتن به خوتان برسید.
هر چه زیباتر و آراسته تر به نظر برسید احساس بهتری هم خواهید داشت. قبل از بیرون رفتن کمی وقت صرف کنید و لباس های مناسب خودتان را بپوشید. این کار باعث افزایش اعتماد به نفستان می شود و برقراری روابط اجتماعی قوی را راحت تر می کند. یک برنامه همیشگی برای خرید کفش یا لباس جدید داشته باشید. تمیز و آراسته بودن باعث افزایش حس اجتماع پذیری شما می شود.
تمرین کردن در دنیای واقعی
دنبال مکان هایی باشید که مکان رفتار دوستانه تری دارند.
وقتی در یک جمع شلوغ قرار می گیرید شروع گفتگو با افراد غریبه برایتان راحت تر می شود. در برخی شرایط و موقعیت ها شروع و آغاز تعاملات ساده تر به نظر می رسند. از سوپر مارکتی ها و بانک ها شروع کنید. معمولا مردم در این مکان ها راحت تر با هم حرف می زنند. باشگاه های ورزشی، قهوه خانه ها، همایش ها و دور همی ها هم محل مناسبی برای ایجاد روابط دوستانه با دیگرانند.
برای دیدن افراد جدد می توانید عضو انجمن های کتابخوانی بشوید یا به باشگاه های ورزشی بروید.
کلاس های تناسب اندام هم محل مناسبی برای پیدا کردن دوستان جدید است.
با اطرافیانتان گفتگوهای کوتاه مدت داشته باشید.
با افرادی که در محل کارتان هستند صحبت کنید. از آنها درباره وقایع روزمره شان سوال کنید. از همکارانتان درباره برنامه آخر هفته شان بپرسید. ایمیل و پیام بفرستید و تلاش کنید سطح روابطتان با دیگران را ارتقا بدهید. شما شروع کننده گفتگوها باشید. به دیگران سلام کنید ، لبخند بزنید و سعی کنید صحبت کوتاهی با آنها داشته باشید.
از صحبت با افراد جدید استقبال کنید و خودتان را مشغول نشان ندهید.
حواستان به زبان بدنتان باشد و طوری باشید که نشان بدهد از صحبت کردن و گفتگو با دیگران استقبال می کنید. در این صورت فرصت خوبی برای ایجاد یک گفتگوی دوستانه فراهم می شود.
تجربیاتتان را منعکس کنید.
وقتی افراد جدید را ملاقات می کنید درباره این دیدارها یادداشت تهیه کنید و آنها را ارزیابی کنید. به این فکر کنید که چه کارهایی را درست انجام دادید و روی چه رفتارهایی باید تجدید نظر کنید. اگر تجربه خوبی نداشتید سعی کنید برخی از جنبه های رفتاری را بهبود ببخشید تا تاثیر بیشتری بگذارید. از سوال های زیر برای ارزیابی خودتان کمک بگیرید:
آیا حالت بدن و حرکاتم شبیه کسانی بود که دلشان نمی خواهد با کسی حرف بزنند؟
آیا با حالات صورت و حرکاتم نشان دادم که از صحبت با افراد جدید با کمال میل استقبال می کنم؟
آیا موضوع مناسبی برای شروع صحبت انتخاب کردم؟
با افراد بیشتری صحبت کنید.
هر چه بیشتر تمرین کنید روابط اجتماعی تان قوی تر می شوند و هر چه با افراد بیشتری رابطه داشته باشید در این کار با تجربه تر می شوید.
به یک گروه ملحق شوید.
قرار گرفتن در یک جمعی که همه افراد آن قصد آشنایی با یکدیگر را دارند اغلب اوقات خوشایندتر و راحت تر است. اگر در جمعی قرار بگیرید که دیگران هم همین هدف شما را داشته باشند هم به بهبود روابط اجتماعی تان کمک می کند و هم نشان می دهد که از آشنا شدن با افراد جدید استقبال می کنید. علاوه بر این می توانید به هم در رسیدن به اهدافتان نیز کمک کنید.
اگر فکر می کنید اضطراب های ناشی از روابط و تعاملات اجتماعی روی زندگی اجتماعی تان اثر گذار است می توانید برای حل آن از یک روانشناس کمک بگیرید.
چگونه روابط اجتماعی را قوی کنیم
نکات مهم برای داشتن روابط اجتماعی قوی