این روزها بازار هوش کلامی و فن بیان تا حد زیادی داغ شده و خیلی از افراد در موقعیت های شغلی و اجتماعی مختلف پیگیر این هستند که بتوانند فن بیان یا مهارت خوب سخن گفتن را در وجود خودشان تقویت کنند.اینکه هوش کلامی چیست وچگونه میتوان فن بیان عالی داشت یکی از سوالات پرکاربرد عصر ارتباطات است
اما نکته قابل ذکری که در اینجا وجود دارد این است که برای اینکه بتوانید یک خانه ای بسازید، ابتدا باید مصالح لازم برای ساخت آن خانه برای شما فراهم باشد! هوش کلامی هم یکی از همان مصالح لازم برای داشتن یک فن بیان قوی است. تا زمانی که ندانید به چه شکلی باید هوش کلامی خودتان را افزایش دهید، نباید انتظار فن بیان بالایی را هم از خودتان داشته باشید.
برای شناخت هوش خود در تست استعداد یابی گاردنر شرکت کنید.
هوش کلامی چیست؟
هوش زبانی کلامی یکی از مهم ترین مهارت هایی است که شما برای اینکه فن بیان خوبی داشته باشید، ابتدا باید از آن برخوردار باشید. فن بیان مجموعه مهارت هایی هستند که بعد از خارج شدن کلام به شما کمک می‌کنند تا منظورتان را به مخاطب انتقال بدهید. بنابراین شما در ابتدا باید توانایی صحبت کردن داشته باشید تا در مرحله بعد از مهارت های بیانی بهره ببرید. به این توانایی صحبت کردن، در اصطلاح هوش کلامی می‌گویند.
اما ساده ترین مفهوم هوش زبانی که میتوان ذکر کرد این است:
“میزان تسلط شما به کلمات و توانایی استفاده درست از آن ها بر اساس مفهوم، صوت، ترتیب، موقعیت، جمله بندی و …”
افرادی که هوش زبانی کلامی دارند عاشق کلمات هستند و به خواندن و نوشتن علاقهٔ زیادی نشان می‌دهند. همچنین این افراد استعداد بالایی در یادگیری زبان‌های جدید از خود نشان می‌دهند.
هوش زبانی کلامی (Linguistic / Verbal Intelligence) یکی دیگر از هوش‌های نظریهٔ هوش‌های چندگانهٔ گاردنر است. این هوش به توانایی فرد در درک کلمات (شفاهی یا نوشتاری) و همچنین استفاده از زبان برای نوشتن و خواندن اشاره دارد.
جالب است بدانید که این هوش اولین هوشی است که گاردنر آن را در لیست هوش‌های چندگانه آورده است. هوش کلامی گاردنر و هوش منطقی ریاضی دو نوع هوشی هستند که بیشترین شباهت را به آنچه که تست‌های «ضریب هوشی» (IQ) اندازه‌گیری می‌کنند دارند.
اما گاردنر اعتقاد دارد هوش زبانی کلامی پیچیده‌تر از آن است که بتوان تنها با تست استاندارد IQ آن را اندازه گرفت. بنابراین تعریف هوش زبانی فراتر از آن چیزی است که در تست های کاغذی IQ اندازه‌گیری می‌شوند.
طبق گفته های او افرادی که هوش زبانی بالایی دارند، می‌توانند در شغل هایی مانند تدریس، وکالت، خبرنگاری، سخنران و… موفق شوند و اتفاقات بسیار خوبی را برای خودشان در این شغل ها رقم بزنند. گاردنر هوش کلامی را به 4 موضوع اصلی تقسیم کرد و داشتن هر 4 مولفه را برای تقویت هوش زبانی ضروری دانست.
اگرچه توانایی‌های جسمانی (مثل کارکرد صحیح زبان یا حنجره) در توانایی‌های کلامی تعیین کننده هستند، اما امروزه می‌دانیم که ژن‌های خاصی به طور مستقیم مسئول ایجاد هوش کلامی هستند.
ژن‌های دخیل در ایجاد هوش کلامی سه وظیفه دارند:
اولین ژن مسئول ایجاد توانایی‌های عمومی کلامی است و جهش در این ژن منجر به آسیب هوش کلامی می‌شود.
دومین ژن مسئول پیشرفت مهارت‌های کلامی است و جهش این ژن منجر به اختلالاتی مثل اوتیسم می‌شود.
سومین ژن مسئول ظرفیت‌های زبانی است و یکی از عوامل موثر در بالا یا پایین بودن هوش زبانی کلامی است.
اگرچه هنوز هم بر سر میزان دخالت ژنتیک در تعیین میزان هوش بحث‌های بسیاری وجود دارد، اما چیزی که از آن اطمینان داریم این است که ژن‌ها – هرچند اندک – قطعاً در ایجاد هوش دخیل هستند.
ویژگی افراد با هوش کلامی بالا
افرادی که از هوش زبانی کلامی بالایی برخوردار هستند، معمولاً در زندگی شخصی و اجتماعی خود نسبت به دیگران موفق ترند. تسلط به مهارت های ارتباط کلامی یکی از بهترین راه ها برای برقراری ارتباط موثر با دیگران است. به همین دلیل وقتی شخصی به این مهارت تسلط داشته باشد، می‌تواند در زندگی شخصی و اجتماعی خودش خیلی بهتر با دیگران صحبت کند و منظور خودش را به آن ها انتقال بدهد و همین طور مفهوم صحبت های طرف مقابل را نیز به خوبی درک کند.
از آنجایی که درصد زیادی از مسائل و مشکلات به دلیل سوء تفاهم های ناشی از عدم درک درست منظور شخص مقابل ایجاد می شود، فرصت بسیار مناسبی است تا با تمرین راه های افزایش هوش کلامی این مشکلات را برای خودتان به حداقل برسانید. و باید توجه کنید که برای تقویت هوش کلامی که از مهم ترین اجزای فن بیان است. اگر از همان دوران کودکی فرزندان خود اقدام کنید به سرعت و آسانی به نتایج دلخواه خود می رسید. پس به همین جهت به شما توصیه می کنم حتما مقاله کتاب های فن بیان کودکان را مطالعه کنید.
توانمندی های افراد دارای هوش زبانی
توانایی در متقاعد سازی
فردی که از مهارت های کلامی خوبی برخوردار باشد، این قابلیت را دارد که در موقعیت های مختلف و در برخورد با اشخاص متفاوت، بتواند متناسب با همان شرایط صحبت کند. این فرد به خوبی آگاه است که در هر شرایطی باید از چه جملات و واژگانی استفاده کند به دلیل همین موقعیت شناسی زمانی که کلامی از دهانش خارج می‌شود بالاترین تاثیر را دارد و به خوبی در ذهن طرف مقابل نفوذ می‌کند.
الهام بخش و انرژی دهنده
هیچ وقت از حرف زدن با فردی که از هوش بالای کلامی برخوردار است، خسته نخواهید شد. چون آنقدر زیبا جملات را در کنار هم قرار می‌دهد و صحبت می‌کند که با تمام وجود لذت خواهید برد. این شخص حتی می‌داند که لحن تلفظ هر کلمه باید به چه صورتی باشد تا بیشترین اثر را بر شخص مقابل بگذارد.
به همین دلیل این افراد به شدت الهام دهنده و همین طور عامل ایجاد انگیزه در دیگران هستند. یکی از مهارت های اصلی مشاوران موفق هم همین هوش کلامی بالای آنهاست که در نتیجه صحبت های آن ها باعث ایجاد آرامش و حال خوبی در مراجعینشان شود.
خوب گوش می‌دهند
زمانی که به صحبت های دیگران دقت می‌کنید، می‌توانید خیلی بهتر منظور آن ها را درک کنید و در نتیجه بهترین جملات را در ذهنتان بچینید و در جواب آنها بیان کنید؛ این یکی از خصوصیات بارز افرادی است که هوش کلامی بالایی دارند. آنها به صحبت های دیگران با دقت گوش می‌دهند در نتیجه بهترین کلمات را انتخاب می‌کنند و پاسخ شخص مقابل را می‌دهند. برای تقویت این مهارت پیشنهاد میکنم حتماً مقاله تکنیک های خوب گوش دادن را مطالعه کنید.
نویسنده های ماهری هستند
نوشتن یکی از مهارت هایی هست که می‌تواند این ویژگی را تا حد زیادی در وجود شما تقویت کند. بنابراین نویسندگان اغلب افرادی هستند که این ویژگی را دارند؛ چون برای نویسندگی شما باید به واژگان زیادی تسلط داشته باشید و بتوانید این کلمات را به خوبی در کنار هم قرار بدهید تا بهترین و واضح ترین منظور را به مخاطب انتقال دهید که در عین حال بسیار هم دلنشین باشد.
مشاغل مناسب هوش کلامی
بدون شک موفقیت در هر کار و فعالیتی نیاز به تلاش،هوش واستعداد مربوط به خود را دارد.از آنجایی که افرادی که هوش کلامی بالایی دارند،نسبت به متوسط جامعه ارتباطات بیشتری برقرار می کنند و به راحتی می توانند از کلمات و زبان خود در زندگی شخصی وکاری به بهترین نحو استفاده کنند،مسلما در مشاغلی که کلامشان بیشترین کاربرد را دارد موفق تر خواهند بود.مشاغلی مانند شاعر،روزنامه نگار،نویسنده ، معلم، وکیل، سیاستمدار، مترجم،مشاور ،فروشنده و درکل مشاغلی که نیاز به مهارت کلامی ونوشتاری بالایی دارند.
تمرینات افزایش هوش کلامی
با تمام صحبت های بالا، فکر میکنم از اهمیت این موضوع به خوبی آگاه شده باشید؛ بنابر این حالا باید برای تقویت آن دست به کار شوید. این ویژگی یک استعداد یا ویژگی مادرزادی نیست و خیلی راحت با استفاده از روش های ساده و صحیح می‌توانید این مهارت را در وجود خودتان تقویت کنید. تمرینات زیر که مخصوص تقویت هوش کلامی در بزرگسالان هستند، می‌توانند تا حد زیادی به شما برای تقویت مهارت کلامی کمک کنند.توضیحات کامل لیست تمریناتی که در زیر آمده،در ادامه با هم می خوانیم.
- یادداشت وقایع روزانه
- بازی با کلمات
- مطالعه کردن در هر موقعیتی
- نظاره گر نبودن هنگام بحث ها
- صحبت درباره اشیای پیرامون
- صحبت بدون مکث و تپق
- ضبط کردن فایل صوتی
یادداشت وقایع روزانه
برخی از افراد این کار را به طور مرتب انجام می‌دهند، به همین دلیل بعد از مدتی علاوه بر تقویت مهارت نویسندگی، تا حد زیادی نحوه صحبت کردن آن ها در جهت مثبت تغییر می‌کند.
می‌توانید همین حالا دست به کار شوید و یک دفترچه تهیه کنید و یا حتی این نوشته ها را در صفحات اجتماعی خودتان با دیگران به اشتراک بگذارید. به این ترتیب می‌توانید نظرات دیگران را هم درباره نوشته هایتان بدانید و هر جا نقصی احساس کردید، برای رفع آنها اقدام کنید.
بازی با کلمات
برای خودتان بازی طراحی کنید. به عنوان مثال می‌توانید خودتان را در جایگاه یک گزارشگر تصور کنید و سعی کنید یک موقعیت خاص را برای مخاطب تعریف کنید. این بازی به دلیل اینکه شما را مجبور می‌کند کلمات را پشت سرهم ردیف کنید، تا حد زیادی به تقویت مهارت های کلامی شما کمک می‌کند و از طرفی می‌تواند قدرت تصویرسازی شما را هم افزایش دهد. این بازی شاد و جذاب هم بنظر می‌رسد! نظرتان چیست که یکبار امتحان کنید؟
مطالعه کردن در هر موقعیتی
بالا بردن سطح آگاهی، کمک به درک بهتر موضوعات، گسترش دایره واژگان و هزاران مزیت دیگر از مزایای مطالعه مردن هستند. همچنین زمانی که مطالعه می‌کنید با کلمات جدید آشنا می‌شوید، نحوه به کارگیری آنها را در جملات می‌بینید و در نتیجه تا حد زیادی می‌توانید مهارت های کلامی خودتان را با این روش تقویت کنید. پس حتماً مطالعه کردن را جز از برنامه روزمره خودتان قرار دهید، حتی اگر شده در حد 10 دقیقه!پیشنهاد میکنم برای اینکه هم کتاب بخوانید وهم محتوای کتابی که می خوانید، مخصوص تقویت هوش کلامی باشد ،در مقاله کتاب فن بیان با کتاب های فوق العاده فن بیان آشنا شوید.
نظاره گر نبودن هنگام بحث ها
خیلی وقت ها وسط جمع های دوستانه، بحث های زیادی درباره موضوعات مختلف شکل می‌گیرد. مشارکت در این بحث ها می‌تواند بهترین فرصت برای شما باشد که بتوانید تا حد زیادی مهارت های کلامی خودتان را تقویت کنید. ذهن شما درگیر این موضوع می‌شود که چطور در لحظه جملات و کلمات مناسب را پشت سر هم بچینید تا بتوانید بهترین جواب را بدهید؛ به همین دلیل تا حد زیادی به شما کمک خواهد کرد.
صحبت درباره اشیای پیرامون
برای تقویت هوش زبانی خود، می‌توانید درباره اشیای پیرامون خود صحبت کنید. مطمئن باشید زمانی که در حال انجام این کار هستید، کلمات بسیار زیادی به ذهن شما می رسند که می توانید از آن ها استفاده کنید. حتی ممکن است بعضی از آنها کاملاً جدید باشند.
همانطور که می‌دانید هوش کلامی شامل چندین بخش است: دایره واژگان گسترده، تلفظ صحیح کلمات و همچنین نحوه چیدمان و استفاده درست از آنها. به همین دلیل است که وقتی شروع به صحبت درباره چیزی می‌کنید و ویژگی های آن را شرح می‌دهید، همه این جنبه‌ها با هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین علت به شما کمک می‌کند تا بتوانید مهارت هوش زبانی کلامی خود را تا حد زیادی تقویت کنید. این بازی شاید یکی از بهترین بازی‌های باشد که برای تقویت هوش زبانی کلامی می توانید از آن استفاده کنید.
صحبت بدون مکث و تپق
از آنجایی که هوش زبانی کلامی یکی از مهارت هایی است که هر چه بیشتر درباره آن صحبت کنید نتیجه بهتری که از آن خواهید گرفت، به همین علت بیشتر تمرینات آن با استفاده از صحبت کردن میسر می‌شوند.
تمرین دیگری که می توانید برای افزایش هوش زبانی خود از آن استفاده کنید این است که مقابل آینه یک دقیقه بدون مکث کردن و بدون تپق زدن صحبت کنید. مهم نیست موضوع شما چه چیزی باشد، تنها چیزی که اهمیت دارد این است که شما بتوانید یک دقیقه کامل صحبت کنید. این پشت سر هم صحبت کردن به شما کمک می‌کند تا بتوانید از تمام واژگانی که در ذهن دارید استفاده کنید و آنها را به بهترین شکل کنار هم قرار دهید تا منظور خود را به مخاطب تان برسانید.
ضبط کردن فایل صوتی
ضبط فایل صوتی می‌تواند تا حد بسیار زیادی برای شما کارساز باشد. اینکه شما بعد از هر بار گوش کردن به فایل صوتی خود می‌توانید تشخیص دهید که تا چه اندازه پیشرفت داشته اید و یا ایراد شما در کدام قسمت ها بیشتر بوده است و یا حتی شاید با خود بگویید اگر در فلان جمله این کلمه را استفاده می‌کردم قطعاً جمله جذاب تر می‌شد، از مهم ترین دلایل اهمیت ضبط فایل صوتی هستند. شما می‌توانید با استفاده از این تمرین تا حد بسیار بالا و موثری مهارت های خود را افزایش دهید.
هوش کلامی کودکان
درست است تقویت هوش کلامی در بزرگسالان کاربرد بیشتری در زندگی وکسب وکارها دارد اما نباید از تقویت آن در سنین پایین تر غافل شد.چه بسا بدلیل ظرفیت وانعطاف پذیری ذهن کودکان ،تقویت هوش کلامی راحتتر و سریعتر اتفاق می افتد و در بزرگسالی مشکل چندانی با ارتباط گیری و تعاملات اجتماعی نخواهند داشت.
بازی برای تقویت هوش کلامی کودکان
همان طور که می‌دانید کودکان سرشار از شیطنت هستند. بنابراین هرگز نباید توقع داشته باشید که بتوانید یک کودک را سر کلاس بنشانید و با او همانند یک بزرگسال رفتار کنید و آموزش‌های لازم را به او ارائه دهید.
کودکان طالب آموزش و یادگیری به همراه بازی هستند. آنها دوست دارند همه چیز را با شیطنت آموزش ببینند. بنابر این بهترین راه برای تقویت هوش کلامی کودکان استفاده از بازی‌های کودکانه است که مختص این امر می‌باشد.
در ادامه به بیان راههایی برای تقویت مهارت کلامی کودکان خواهیم پرداخت اما قبل از آن به شما توصیه میکنم اگر کودکی دارید که میخواهید این هوش را در وجود او تقویت کنید و یا میزان هوش زبانی کلامی او را اندازه گیری کنید، حتماً تست آنلاین استعدادیابی کودکان را هم انجام دهید.
بازی صداها
اگر میخواهید هوش کلامی فرزندتان بالا برود بدون شک باید قبل از تقویت زبان و فن بیانش ،مهارت خوب شنیدن را در او تقویت کنید.حس شنیداری کودکتان زمانی بیشتر به کار گرفته می شود که، کمتر از بقیه حواس بخصوص حس بینایی استفاده شود.در این بازی که قرار است به شما معرفی کنیم ،بدلیل توجه خاص به حس شنوایی کودک،در تقویت هوش کلامی او بسیار موثر است.این بازی می تواند محیطی شاد وجذاب برای کودکان ایجاد کند .به این صورت است که از کودک میخواهیم چشمان خود را ببندد و به دقت گوش کند.ما نیز به اجسام مختلف ضربه میزنیم و کودک باید با تمرکز ،اسم جسم را بگوید.هرچقدر میزان اسم بیشتری را بتواند بگوید،به هدف این بازی نزدیکتر می شوید.توجه داشته باشیم که پیش نیاز فن بیان قوی ،هوش کلامی بالا وپیش نیاز هوش کلامی بالا،قدرت شنوایی بالا است.
داستان سازی
بهترین بازی برای تقویت هوش کلامی که می‌توانید با کودک خود انجام دهید تا مهارت هوش زبانی کلامی او تقویت شود، این است که تعدادی تصویر در اختیار کودک خود قرار دهید و از او بخواهید بر اساس این تصاویر برای شما یک داستان بسازد. این نوسازی موجب می‌شود که خلاقیت کودک شما تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کند. زیرا او باید از ذهن خود کمک بگیرد و کلماتی را که می شناسد کنار هم قرار دهد تا با یک ساختار مناسب بتواند یک داستان خوب بسازد. در این بین زمانی که به مشکلی بر می‌خورد و یا کلمه مناسبی را پیدا نمی‌کند، قطعاً از شما کمک خواهد گرفت تا کلمات بیشتری را به او آموزش دهید.
شاید در ابتدا نیاز باشد که کمی صبوری به خرج دهید و خودتان به کودک کمک کنید تا بتواند کلمات را به صورت مناسب در کنار هم قرار دهد؛ اما بعد از مدتی شاهد تغییرات بسیار خوبی در او خواهید بود. فراموش نکنید کار کردن با کودکان امری زمان‌بر است و نیاز به صبوری بسیار زیادی دارد.
یک کودک هرگز قدرت یادگیری برابر با یک بزرگسال را ندارد. به علاوه، شیطنت های موجود باعث می‌شود که نتواند تمرکز خود را به طور کامل بر روی مطلب بگذارد و به همین علت باید در آموزش کودکان خود صبوری زیادی به خرج دهید.
بازی کلمات بهم ریخته
می‌توانید تعدادی کلمه را در اختیار کودک خود قرار دهید و از او بخواهید که با کنار هم قرار دادن این کلمات به هم ریخته، جملات با معنا و مفهومی را بسازند و به شما ارائه دهد. این امر باعث می‌شود که کودک شما در جنبه تلفظ صحیح و ساختار چینی هوش زبانی ، کلامی تا حد قابل توجهی پیشرفت داشته باشد. به همین دلیل می توانید از این بازی برای بالا بردن هوش زبانی استفاده کنید و این هنر شماست که چگونه این بازی را برای فرزند خود جذاب کنید.
می‌توانید حتی به او کمک کنید که جملات خنده دار و بامزه را بسازد. فراموش نکنید هدف ما این نیست که کودک شما تبدیل به یک نخبه در صحبت کردن شود؛ بلکه هدف از انجام این بازی‌ها آن است که او بتواند تا به خوبی مهارت صحبت کردن خود را افزایش دهد و دیگر دچار مشکل ارتباطی نباشد. ضمناً فراموش نکنید که مهارت های هوش کلامی، مقدمه فن بیان هستند. بنابراین نباید توقع داشته باشید به محض فراگیری این مهارت ها، کودک شما بتواند بسیار عالی صحبت کند و یا همانند یک سخنران برای شما حرف بزند!
بازی شخصیت های تخیلی
از کودک خود بخواهید خود را به جای شخصیت های تخیلی قرار دهد. شخصیت‌هایی مانند شهردار، مدیر عامل، معلم و یا هر چیز دیگری؛ سپس از او بخواهید که بگوید اگر به جای هر کدام از این شخصیت ها قرار داشت چه کارهایی را انجام می‌داد؟ چه تصمیماتی می گرفت؟ دوست داشت بیشتر به چه اموری بپردازد؟ این امر موجب می شود که کودک شما از دایره واژگان خود کمک بگیرد تا مفهومی را که در ذهن دارد برای شما به زبان بیاورد. به همین علت است که این بازی می‌تواند تا حد قابل توجهی به افزایش هوش کلامی کودک شما کمک کند.
این که کودکان، خود را در جای هر یک از این شخصیت ها تصور کنند، موجب افزایش اعتماد به نفس می‌شود. این بالا رفتن اعتماد به نفس باعث می شود که بتواند در مقابل دیگران صحبت کند و اصطلاحاً خودی نشان دهد. نقش شما در این قسمت پر رنگ خواهد شد قطعاً او هرگز نمی‌تواند مانند یک مدیر یا شهردار فکر کند و تصمیم بگیرد. شما می‌توانید زمانی که دارد درباره ایده های خود به عنوان یک شهردار صحبت می کند، با او همراه شوید و با پرسیدن سوالات متفاوت از او، کمک کنید تا بیشتر صحبت کند و مجبور شود کلمات بیشتری را به کار بگیرد تا منظور خود را به طور کامل به شما برساند.