اختلال تفکر به خودی خود یک تشخیص خاص نیست، بلکه اصطلاحی است که برای توصیف نوع اختلال شناختی به کار میرود که بر توانایی فرد در ایجاد گفتار، نوشتار و رفتار منطقی تاثیر میگذارد.
یک اختلال تفکر باعث اختلال در روند تفکر فرد میشود. این یک اختلال در سازمان و بیان اندیشه است، که باعث گفتار و رفتار نامفهوم، غیر منطقی یا مشکل ساز میشود. اختلالات فکری اغلب در اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی، اوتیسم، اختلال کمبود توجه و سایر بیماریهای روانی جدی مشاهده میشود.
یک اختلال تفکر با تفکر بینظم مشخص میشود که در گفتار و نوشتن عجیب و غریب تجلی پیدا میکند.
موارد زیر علائم دیگر یک اختلال فکر است:
اعتقادات معمول: با این باور که افکار شخص برداشته شده است.
گفتار غیر متعارف: استفاده از کلمات به روشهای غیرمعمول یا عجیب و غریب.
گفتار تحت فشار: رمز گشایی سریع، دشوار است.
گفتار غیرمستقیم: کلمات نامربوط را با هم جمع میکنیم و باعث ایجاد احساسات و حوصله میشوند. به این کلمه سالاد نیز گفته میشود.
گفتار آشفتگی: مشکل در ماندن در موضوع به دلیل حواس پرتی در نزدیکی یا قطع شدن مکرر در قطار فکر.
گفتار مماسور: پاسخ دادن به سوالات با گفتار که از موضوعی دور است یا بی ربط است.
پرواز ایدهها: جابجایی سریع بین مباحث در حین مکالمات.
گفتار محرمانه: استفاده از گفتار بیش از حد غیرمستقیم که هرگز به نتیجه نمیرسد.
فقر گفتار: گفتار محدود، بسیار مبهم.
پایداری: تکرار بیش از حد کلمات یا ایدهها.
علائم اختلال فکر معمولاً نتیجه یک بیماری زمینهای است. بیماریهای زیر اغلب با اختلالات تفکر همراه است.
اسکیزوفرنی به یک اختلال روانی شدید گفته میشود که بر نحوه احساس، تفکر و رفتار فرد تاثیر میگذارد. فرد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است توهماتی را تجربه کند که به دیدن، شنیدن یا احساس چیزی واقعی نیست.
هذیان در اسکیزوفرنی نیز رایج است. هذیان به اعتقادات غیرقابل تردید اشاره دارد که در واقعیت پایه گذاری نشده است.
علی رغم اعتقادی که در واقعیت پایه ریزی نشده است، فرد معتقد است که این حقیقت است. اسکیزوفرنی همچنین شامل روشهای تفکر ناکارآمد یا غیرمعمول است.
ما دو نوع تفکر داریم. تفکر انتزاعی که مربوط به بزرگسالان است و تفکر انضمامی که مربوط به کودکان است. اگر اختلال در نوع تفکر باشد می بینیم که افراد بزرگسال تفکراتی که مربوط به نوع انتزاعی می باشند را نمی توانند انجام دهند. به طور مثال نمی توانند درباره مفهوم ضرب المثل ها توضیح بدهند.
اگر بخواهیم دو نمونه از این اختلال را نام ببریم می توانیم تفکر غیر منطقی و تفکر اوتیستیک را نام ببریم. نکته اصلی در تفکر غیرمنطقی این است که فرد از واقعیت جدا می شود. تفکر اوتیستیک مربوط به دنیای شخصی فرد و تفکرات او می باشد. در صورت تشخیص این اختلالات حتماً به فکر درمان اختلال تفکر باشیم.
این نوع اختلال به سرعت تفکر ربط دارد و اختلال مربوط به جریان تفکر است نه محتوای آن. انواع این تفکر عبارتند از:
مهمترین نمونه این اختلال به تفکر که حتماً نیاز به درمان اختلال تفکر دارد هذیان می باشد. همانطور که گفتیم بارزترین و مشهورترین نمونه این نوع اختلال، اختلال هذیان می باشد. در این بیماری، بیمار به حقیقت غلطی اعتقاد دارد که در دنیای واقعی که او زندگی می کند این باور حقیقت ندارد. عقیده غلط فرد با منطق اصلاح نمی شود. در واقع زمانی که فرد چیزی را که می خواهد در زندگی واقعی به دست نمی آورد فرد به خیال پردازی روی می آورد تا تحمل مشکلات برای او راحت تر شود. هذیان را در انواع گوناگون سایکوز میتوان مشاهده کرد و در واقع ریشه در محدودیت ها و محرومیت ها دارد و همچنین میتوان ریشه آن را در شرایط پر اضطرابی که به دفاع نیاز داشتند پیدا کرد. هذیان با قطع ارتباط فرد با دنیای واقعی باعث آرامش او می شود.
اختلال تفکر صوری و یا Formal Thought نوعی اختلال در فرم تفکر می باشد. در این نوع اختلال تفکر با واژه سازی ها و اختلال های غیر منطقی همراه می باشد که فرم و محتوای تفکر فرد را مختل می کند و نیازمند Formal Thought می باشد.
بعد از توضیح تعدادی از اختلالات فکر در این قسمت به نام بیماری که باعث خیالات می شود می پردازیم. اگر بخواهیم اسم بیماری که باعث خیالات می شود عنوان کنیم باید به این نکته اشاره کنیم که یکی از مهمترین و مشهورترین بیماری هایی که فرد در آن دچار خیالات می شود اسکیزوفرنی می باشد. اسکیزوفرنی بیماریی می باشد که با وجود حقایق متضادی که وجود دارد فرد به چیزی که وجود ندارد باور دارد. اسکیزوفرنی را میتوان نوعی اختلال در تفکر دانست.
اسکیزوفرنی انواع گوناگونی دارد که عبارتند از:
پرش افکار: یعنی در این افراد یک ایده سریع به ایده دیگری که غیر مرتبط می باشد تغییر پیدا می کند.
حاشیه پردازی: برای عنوان یک مطلب بسیار پیچیده صحبت می کنند.
سالاد کلمات: کلماتی را پشت سر هم ردیف می کنند که ارتباطی با هم ندارند.
پژواک گویی: تکرار کلمات می باشد به صورتی که انگار تلفظ کلمه را تقلید می کند.
بی منطقی: در این اختلال فرد از تفکری پیروی می کند که در آن فرد یک سیر تفکر را دنبال می کند که آخرش از هیچ منطق خاصی پیروی نمی کند.
اسکیزوفرنی علائم گوناگونی دارد که به آنها اشاره می کنیم:
خیالات: در خیالات افراد افکار عجیب و واهی را تجربه می کنند و تفکرات غلطی دارند.
توهم: فرد چیزی می بیند و می شنود که در واقعیت وجود ندارد.
پارانویا: این افراد افکار بدبینانه و بدگمانی دارند.
خارج شدن از خط: این افراد نسبت به موضوع اصلی لغزش افکار دارند.
برای شرکت در آزمون MCMI روی لینک زیر کلیک کنید.