اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی
اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی (BD) هر دو اختلال روانی هستند که با نوسانات خلقی چشمگیر مرتبط هستند. در حالی که بسیاری از علائم آنها با هم همپوشانی دارند، این دو بیماری علل، علائم و درمان های متفاوتی دارند. یک تفاوت عمده بین این دو اختلال این است که دوقطبی یک اختلال خلقی است که با تغییر خلق و خوی غیرعادی مداوم مشخص می شود، در حالی که اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک اختلال شخصیتی است که با بی ثباتی در روابط، تصور از خود و خلق و خوی متغیر مشخص می شود.
مانند دوقطبی، که قبلا به عنوان افسردگی شیدایی یا بیماری شیدایی-افسردگی شناخته می شد، اختلال شخصیت مرزی (BPD) با آشفتگی عاطفی و رفتار تکانشی مشخص می شود، اما با روابط شخصی عاطفی ناپایدار نیز همراه است، که از ویژگی های اصلی دوقطبی نیست. همچنین ممکن است اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی (BD) را به طور همزمان داشته باشید.
اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی ویژگی های مشابهی دارند، اما الگوهای علائم، مدت و محرک های متفاوتی دارند.
علائم اختلال شخصیت مرزی
- تغییرات عاطفی چشمگیر، از چند ساعت تا چند روز طول می کشد
- رفتار تکانشی، مخاطره آمیز و ناایمن
- خشونت نامناسب
- احساس پوچی و کم ارزش بودن
- خودآزاری یا افکار آسیب رساندن به خود
- افسردگی مزمن
- تصویر مخدوش از خود
- ترس از رها شدن
- روابط ناپایدار و افراطی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی همچنین ممکن است علائم پرخاشگری کنترل نشده را نشان دهند. ماهیت تکانشی اختلال شخصیت مرزی می‌تواند باعث شود که فرد به رفتارهای اعتیادآور مانند مصرف مواد مخدر و قمار تمایل بیشتری داشته باشد. یک رویداد آسیب زا یا استرس زا نیز می تواند باعث افزایش علائم اختلال شخصیت مرزی شود.
دوپاره‌سازی
یکی دیگر از ویژگی های اختلال شخصیت مرزی، دوپاره‌سازی نامیده می شود. این اصطلاح، که به دو قسمت شدن چیزی اشاره دارد، زمانی است که فردی قادر به داشتن دیدگاه های عاطفی مخالف در رابطه با خود و دیگران نباشد. معمولاً یک مکانیسم مقابله ای یا دفاعی برای مدیریت ترس شدید از رها شدن است و می تواند منجر به رفتارهای تکانشی و مشکلات در روابط شود.
اختلال دو قطبی
اختلال دوقطبی که به عنوان افسردگی شیدایی نیز شناخته می شود، باعث نوسانات خلقی، انرژی و توانایی عملکرد در طول روز خواهد شد.
علائم آن نیز شامل این موارد می شود که اختلال دوقطبی با دوره های متناوب افسردگی و شیدایی تعریف می شود که می تواند از روزها تا ماه ها ادامه یابد. برخلاف اختلال شخصیت مرزی، نوسانات خلقی اختلال دوقطبی توسط درگیری‌های بین فردی ایجاد نمی‌شود، روزها تا هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد تا چند دقیقه تا ساعت و طبق تعریف، دوره‌ها با تغییراتی در خواب، انرژی، گفتار و تفکر همراه هستند.
علائم در دوران شیدایی دوقطبی
- کاهش نیاز به خواب
- اعتماد به نفس خیلی بالا
- سرخوشی و تحریک پذیری
- بیش از حد پرحرف بودن
- افکار رقابتی
- اختلال در قضاوت
- حواس پرتی آسان
- رفتار تهدیدآمیز و تهاجمی
علائم دوره های افسردگی دوقطبی
- حالت افسردگی
- کم صحبت شدن
- احساس گناه و شکست
- اختلال در شناخت و حافظه
- گفتار آهسته
- کمبود انرژی و انگیزه
- تاکید بیش از حد بر احساسات و باورهای منفی
- تغییر وزن
- بیخوابی
- افکار مکرر راجع به مرگ یا خودکشی
تفاوت اختلال شخصیت دو قطبی و مرزی
پس تفاوت بین شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی چیست؟ برخی از اجزای اصلی این دو را از هم جدا می کنند.
کیفیت: در حالی که اختلالات هر دو با تغییرات خلقی مشخص می شوند، کیفیت تغییرات خلقی می تواند بسیار متفاوت باشد. افراد مبتلا به اختلال دو قطبی تمایل به تجربه شیدایی و افسردگی دارند در حالی که افراد مبتلا به شخصیت مرزی درد عاطفی شدید و احساس پوچی، نا امیدی، خشم و تنهایی را تجربه می کنند.
زمان: در شخصیت مرزی، تغییرات خلقی اغلب کوتاه مدت است. ممکن است هر بار فقط چند ساعت دوام بیاورند. در مقابل، تغییرات خلقی در اختلال دو قطبی معمولا برای روز ها یا حتی هفته ها ادامه دارد.
علت: تغییرات خلقی در شخصیت مرزی معمولا در واکنش به یک عامل استرس زای محیطی است، مانند مشاجره با یکی از عزیزان، در حالی که تغییرات خلقی در اختلال دو قطبی ممکن است غیر عادی رخ دهد.
درجه: تغییرات خلقی معمولی شخصیت مرزی به ندرت شامل شادی می شود. معمولا تغییر از احساس خوب به احساس ناراحتی است، اما در اختلال دو قطبی تغییرات خلقی در هر دو سو اتفاق می افتد است.
اگرچه هنوز مشخص نیست، تحقیقات رابطه قوی بین شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی پیدا نشده است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد افراد مبتلا به شخصیت مرزی با نرخ بالا تری نسبت به افراد مبتلا به سایر اختلالات شخصیتی، ممکن است به اختلال دو قطبی دچار شوند.
یک مطالعه نشان داد که حدود 20 درصد از افراد مبتلا به شخصیت مرزی به اختلال دو قطبی نیز مبتلا هستند. تنها حدود 10 درصد از افراد مبتلا به سایر اختلالات شخصیتی نیز دارای تشخیص اختلال دو قطبی هستند.
مطالعه دیگری به بررسی افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی در یک بازه زمانی 10 ساله پرداخت. نتایج نشان داد که اختلالات به نظر کاملا مستقل هستند. نویسندگان این مطالعه تاکید کردند که درمان هر اختلال به صورت جداگانه برای بهترین شانس برای تسکین علائم بسیار مهم است.
تاکنون، تحقیقات کافی برای نشان دادن ارتباط شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی وجود ندارد. اگرچه قطعا برخی از ویژگی های مشترک وجود دارد، اما تفاوت های مشخصی نیز بین شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی وجود دارد.
همچنین، وقوع هم زمان شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی به اندازه کافی بزرگ نیست که نشان دهد این دو اختلال با هم مرتبط هستند. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد این موضوع مورد نیاز است. ممکن است تحقیقات آینده، به عنوان مثال، در مورد علل ژنتیکی و بیولوژیکی شخصیت مرزی و اختلال دو قطبی، ممکن است برخی از روابط کشف نشده بین این دو بیماری را نشان دهد.
تشخیص اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی
با توجه به نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری (DSM-5)، که روانشناسان، روانپزشکان و سایر متخصصان سلامت روان از آن برای تشخیص بیماری های روانی استفاده می کنند، دوقطبی زمانی تشخیص داده می شود که فرد یک دوره شیدایی را تجربه کند که ممکن است قبل یا بعد از یک دوره افسردگی اتفاق افتاده باشد.
اختلال دوقطبی 2 زمانی تشخیص داده می شود که هیپومانیا (مانیا با شدت کمتر) و دوره های افسردگی وجود داشته باشد.
برخی از تمایزات تشخیصی ظریف بین اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی:
مدت:
یک دوره مانیک(شیدایی) یا افسردگی دوقطبی می تواند هفته ها، ماه ها یا بیشتر طول بکشد. در مقابل، افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی دوره‌های کوتاه‌تری از بی‌ثباتی خلقی دارند که به استرس واکنش نشان می‌دهند.
سابقه خانوادگی:
عوامل ژنتیکی نیز می توانند به تمایز این دو کمک کنند. اختلالات خلقی، مانند دوقطبی بیشتر از اختلال شخصیت مرزی از طریق اعضای خانواده منتقل می شود.
خواب:
تغییرات خواب اغلب نشانه اولیه دوقطبی است. در طول یک دوره دوقطبی، فرد ممکن است برای روزها بیدار باشد بدون اینکه احساس خستگی کند. در عین حال، الگوهای خواب کمتر در اختلال شخصیت مرزی تحت تاثیر قرار می گیرند.
روابط:
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در تعامل با دیگران چالش های متمایزتری دارند، بنابراین آنها اغلب سابقه روابط عاطفی ناموفق دارند یا ممکن است دوستان نزدیک و قابل اعتمادی نداشته باشند.
خودآزاری:
رفتارهای خودآزاری مانند بریدن در اختلال شخصیت مرزی شایع تر است.
غیر معمول نیست که اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی به طور همزمان رخ دهند. تحقیقات کنونی نشان می دهد که 10 تا 20 درصد افراد مبتلا به دوقطبی، اختلال شخصیت مرزی نیز دارند.
درمان اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی
موثرترین درمان برای این اختلالات یک برنامه درمانی شخصی است که با علائم، نیازهای شخصی و سبک زندگی مطابقت دارد.
درمان اختلال شخصیت مرزی
روان درمانی اولین درمان برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی است.
انواع مختلفی از روان درمانی با پشتیبانی تجربی در اختلال شخصیت مرزی استفاده می شود، از جمله:
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، که از مدیریت هیجانی پشتیبانی می کند.
درمان مبتنی بر ذهنیت (MBT)، که درک بهتر آنچه در ذهن شما اتفاق می افتد را ترویج می کند.
تاثیر داروها برای اختلال شخصیت مرزی کمتر اثبات شده‌است. در برخی موارد، روانپزشک ممکن است داروهایی را برای درمان علائم خاص، مانند نوسانات خلقی، افسردگی، و سایر اختلالات روانی همزمان توصیه کند.
تنظیم سبک زندگی که خلق و خوی متعادل را تقویت می کند، و تمرین عادات مراقبت از خود، مانند خواب منظم و ورزش، و شرکت در آموزش روانی، می تواند به کنترل این وضعیت کمک کند.
درمان اختلال دو قطبی
ابتلا به دوقطبی خطر مرگ و میر افراد را افزایش می دهد و امید به زندگی آنها را کوتاه می کند.(منبع) متخصصان سلامت روان می توانند دوقطبی را با داروها و روان درمانی درمان کنند. به طور معمول، روانپزشکان تثبیت کننده های خلق و داروهای ضد روان پریشی نسل دوم را برای درمان دوقطبی تجویز می کنند. همچنین ممکن است داروهای ضد افسردگی را برای درمان دوره های افسردگی در دوقطبی تجویز کنند.
روان درمانی هایی که می توانند برای درمان دوقطبی مورد استفاده قرار گیرند شامل درمان شناختی-رفتاری و آموزش روانی است. سایر درمان هایی که به طور خاص برای درمان دوقطبی طراحی شده اند عبارتند از: درمان گروهی و اجتماعی و درمان متمرکز بر خانواده.
گاهی اوقات دوقطبی با تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال درمان میشود، که مغز را با امواج مغناطیسی تحریک می کند تا به درمان اپیزودهای افسردگی کمک کند.
از آنجایی که هم اختلال شخصیت مرزی و هم دوقطبی می توانند مشکلاتی مادام العمر باشند، درمان ضروری است.