تاثیر خودشناسی و خودآگاهی در ازدواج موفق چقدر است؟ خودشناسی مهارت مهمی است که در تمام ابعاد زندگی و به ویژه ازدواج به کمک شما می‌آید. خودشناسی در واقع مجموعه‌ای از شناخت‌ها و تصورات واقعی است که افراد نسبت به خودشان دارند. یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث موفقیت در زندگی مشترک و روابط زناشویی می‌شود این است که بتوانید به خوبی یکدیگر را بشناسید و درک کنید. اما قبل از آن لازم است که برای شناخت همسر و شریک زندگی، ابتدا شناخت درستی از خودتان داشته باشید.
تاثیر خودشناسی در ازدواج
از مهم‌ترین ابعاد خودشناسی در زندگی هرفرد، خودشناسی در ازدواج است. بسیاری از زوج‌ها به دلیل عدم شناخت ابعاد مختلف شخصیت خود، علایق و خواسته‌ها زندگی ناموفق و روبه نابودی را تجربه می‌کنند. شما اول باید بدانید که چگونه خودتان را دوست بدارید و بعد به دنبال شریک زندگی باشید. بسیاری بعد از ازدواج متاسف‌اند، چراکه معتقدند اگر خودشناسی بیشتری داشتند همسر بهتری انتخاب می‌کردند. خودشناسی به شما کمک می‌کند تا علاوه بر شناخت خود، دیگران را نیز بهتر بشناسید و روابط با کیفیتی با آنها برقرار کنید و به تبع آن همسری متناسب با خود انتخاب کنید.
خودشناسی چه مسائلی را در بر می‌گیرد؟
اینکه بدانید وقتی از خودشناسی و نقش آن در ازدواج صحبت شود باید سراغ کدام حوزه‌ها بروید، تا حدود زیادی ابعاد قضیه را برایتان روشن خواهد ساخت. ازدواج مساله یک عمر زندگی است که شما باید قبل از وارد شدن به آن آگاهی لازم را به دست بیارید،
خودشناسی راز ساده و مهم زوج های خوشبختی است که مسیر رسیدن به تکامل و سعادتمندی را از درون خود شروع کرده اند و پایه های آرامش و عشق را با خودشناسی گذاشته اند.
با توجه به اهمیت خودآگاهی، می توان به چند مورد از کاربردهای آن در ازدواج و زندگی اشاره کرد.
هوش: یکی از عواملی که به داشتن زندگی سعادتمند کمک می کند مسئله هوش است. در هنگام خودشناسی فرد باید از میزان هوش خود آگاهی کامل داشته باشد و این مسئله را در انتخاب همسر ملاک قرار دهد.
به بیان دیگر دختر و پسری که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند باید از نظر تفکر و هوش با یکدیگر هم طراز باشند تا در زندگی مشترکشان موفق تر باشند.
مثلاً کسانی که از نظر هوشی ضعیف هستند مسائل را به راحتی نمی فهمند و باید با کلی تمهیدات مسائل را به آنان فهماند. در حالی که افراد باهوش حتی با یک اشاره کوچک خیلی خوب می فهمند و با رمز و اشاره نیز آشنا هستند.
سلامتی جسمانی و روانی: یکی دیگر از ابعاد خود شناسی مسئله سلامتی است که از نظر جسمانی و روانی باید مورد بررسی قرار گیرد. شناسایی مشکلات روحی و روانی شامل افسردگی، وسواس عملی و فکری، سوءظن و... می‌باشد و مشکلات جسمی مثل معلولیت های ذهنی و جسمی، ایدز، سوختگی، سل و... در امر ازدواج بسیار مهم هستند. افراد باید از سلامت جسمی، روحی و روانی خود آگاه بوده و بدا‌نند که در چه وضعیتی قرار دارند تا در انتخاب همسر و زندگی مشترک با مشکل مواجه نشوند.
اعتقادی مذهبی: بعد دیگر خودشناسی در امر ازدواج، شناخت خود از نظر اعتقادات مذهبی است. یعنی فرد باید خود را در زمینه اعتقادات کامل بشناسد و تعریف دقیق و جزئی از موارد اعتقادی خود داشته باشد و حتی این مسئله را هم مورد بررسی قرار دهد که میزان و درجه تقید و ایمانش به آن اعتقادات تا چه حدی است. به عبارت دیگر خود را از لحاظ پایبندی به اعتقادات مذهبی مورد ارزیابی قرار دهد، زیرا این مسئله در ازدواج اهمیت فراوانی دارد و افراد در ازدواج باید، در کلیات و جزئیات مسائل اعتقادی هم‌طراز و یا به هم نزدیک باشند. در غیر این‌صورت احتمال تداوم این زندگی بسیار کم است.
تحصیلات : یکی از عوامل دیگر خودشناسی تحصیل و میزان تحصیلات و هدف انسان از تحصیل است. چه بسا افرادی که دارای مدرک تحصیلی بالایی نیستند ولی از نظر سطح دانایی در رده بالایی قرار دارند. با این وجود میزان تحصیلات بر توقعات فرد تاثیر می گذارد و بعضاً مشاهده شده که همسطح نبودن افراد در تحصیلات باعث عدم تفاهم در میان آنها گردیده است. لذا باید در این زمینه نیز میان زن و مرد تعادل برقرار گردد.
اقتصادی : یکی دیگر از ابعاد خودشناسی در امر ازدواج امور اقتصادی وسبک زندگی است که شامل سطح مالی فرد، شغل فرد، مسکن، هزینه های رفاهی و معیشتی، وسایل زندگی و غیره می باشد . این امور به نوبه خود در زندگی نقش مهمی دارند که وجود یا عدم وجود و یا کمبود آنها می تواند مشکل ساز باشد. لذا باید در انتخاب همسر مسئله اختلاف سطح اقتصادی، میزان سازگاری فرد با انواع شرایط اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد .
به طور کلی فرد باید در امر خودشناسی قبل از ازدواج و شناسایی مسائل اقتصادی خود، این موارد را مدنظر قرارداده و همسری متناسب با شرایط خود انتخاب کند، مثلاً میزان رفاه اقتصادی خود و خانواده، نوع فعالیت‌های اقتصادی که انجام می دهد، در مورد پس انداز کردن، که آیا با پس انداز موافق است یا نه؟ و یا این که پس انداز دارد یا نه؟ صرفه جو و یا ولخرج بودن و تعریف این شخص از این دو. میزان قدرت تطبیق خود با شرایط مالی متوسط و یا پایین و... خود را مشخص کند و بر طبق این شرایط به انتخاب همسر بپردازد.
اخلاقی : مشخص کردن خصوصیات اخلاقی خوب و پسندیده در مقابل خصوصیات ناپسند می‌تواند نقش مهمی در خودشناسی داشته باشد. زیرا اخلاق نیکی چون عفت، نجابت، وظیفه شناسی، خوش زبانی، پاکیزگی، بردباری، کم توقعی و... از مزایای واقعی یک فرد می باشند و در موقع انتخاب همسر باید در خود و فرد مقابل مورد توجه و ارزیابی قرار گیرند.
ظاهر: نقش ظاهر فرد همچون قد، وزن، رنگ پوست، اندام و زیبایی در شناخت خود و انتخاب همسر خالی از اهمیت نمی باشد. شناخت فرد از عقیده اش نسبت به این قضیه نیز کاملاً مهم است. یعنی افراد باید بداند که معیار ظاهر برای آنها در چه درجه ای از اهمیت قرار دارد و بر طبق این شناخت به انتخاب همسر بپردازند تا در آینده خود و دیگران را به خاطر عدم توجه به این موضوع سرزنش نکنند.
فرهنگی: ارزش، هنجار، باور، اخلاقیات، عادات، آداب و رسوم، نحوه زندگی، خانوادگی، مراسم، آئین ها ، سلایق، الگوها، معاشرت ها، نحوه برقراری ارتباطات، اعتقادات و... همگی اجزای تشکیل دهنده فرهنگ هستند و فرد باید در خودشناسی قبل از ازدواج و حتی در انتخاب همسر، تفاهم و نزدیکی در این موارد را مورد توجه قرار دهد.
خانواده: ازآنجا که رشد انسان در تمامی ابعاد وجود در خانواده شکل می‌گیرد، شناخت خانواده در راستای شناخت خود بسیار حائز اهمیت است. افراد می‌توانند با استفاده از این روش هم به خودشناسی دست یابند و هم در انتخاب همسر از آن استفاده کنند. یقیناً ما با فردی که درخانواده ای با ویژگی های مشابه با خانواده خودمان زندگی کرده، راحت تر و موفق تر خواهیم بود. مثلاً میزان تشابه خانواده ها در
- نگرش مذهبی، اجتماعی و سیاسی
- فرهنگ و اخلاقیات
- میزان پایندی به زندگی زناشویی و...
سلیقه ها: یکی از مواردی که در رابطه با خودشناسی باید مورد بررسی قرار گیرد، سلیقه می باشد. به طوری که شخص باید ابتدا سلیقه های خود را در زمینه های گوناگون مثلاً سلیقه در لباس پوشیدن، انتخاب رنگ، غذا و... برای خود مشخص نماید تا در هنگام انتخاب همسر با بررسی و ارزیابی سلیقه های خود و فرد مقابل به تفاهم یا عدم تفاهم شان در این زمینه ها پی ببرد.
سیاسی: فرد باید در زندگی از نظر سیاسی جهت گیری خود را مشخص نموده و میزان وابستگی به مسائل سیاسی و میزان تاثیرگذاری این چنین مسائل را در زندگی خود مشخص نماید و در انتخاب همسر این همسویی سیاسی را مورد توجه قرار دهد تا بعضاً از این نظر دچار مشکل نشوند.
راه‌هایی برای افزایش خودشناسی
برای آگاهی و شناخت خود راه‌های زیادی وجود دارد، تنها باید دست به کار شوید و روی خود کار کنید. یکی از راه‌های شناخت خود این است که از دوستان و اطرافیان قابل اعتماد بخواهید تا شما را توصیف کنند و روی ویژگی‌های مشترکی که اغلب آنها ذکر می‌کنند بیشتر تامل کنید. برای خودآگاهی تنها باید بیشتر بیاندیشید و افکار و اعمال خود را کاوش کنید. کاغذی بردارید، نقاط قوت و ضعف خود را به یاد آورید و یادداشت نمایید. سعی کنید مهم‌ترین ایراد خود را پیدا کرده و درصدد رفع و اصلاح آن باشید. با خود فکر کنید که کدام ویژگی را مایل نیستید دیگران از شما ببینند و چرا، از خود چه انتظاراتی دارید. این سوال‌ها کمک می‌کنند تا خود را بهتر بشناسید.
فهرست ویژگی های شخصیتی
برای خودشناسی در ازدواج باید بدانید چه انتظاراتی از همسر آینده خود دارید؛ چه ویژگی‌ها و ملاک‌هایی در مورد انتخاب همسر برایتان مهم است. لیستی از صفات و ویژگی‌هایی که می‌خواهید درهمسرتان موجود باشد را تهیه کنید. به چه دلیل می‌خواهید همسرتان آن ویژگی‌ها را داشته باشد و برای شما چه فایده‌ای دارد؟ به این بیاندیشید که چه اتفاقات و یا تجربه‌ای باعث شده تا آن ویژگی را در لیست خود قرار دهید. ویژگی‌های شخصیتی مطلوب همسر آینده‌تان را اولویت‌بندی کنید. با این کار می‌توانید دورنمایی از شخصیت مثبت دلخواه‌تان را تصور کنید و به واسطه‌ی خودشناسی دست به انتخاب درستی در امر ازدواج بزنید.
تاثیر خدمات روانشناسی بر خودشناسی و ازدواج
همانطور که گفته شد خودشناسی تاثیر مستقیم و بسیار زیادی بر ازدواج موفق می‌گذارد. برای رسیدن به خودشناسی توصیه می‌شود که از یک روانشناس کمک بگیرید. روانشناس شما را یاری می‌کند تا ابعاد مختلف شخصیت خود را راحت‌تر کشف کرده و آنها را به خوبی بشناسید. اینگونه می‌توانید معیارها و انتظارات خود از همسر آینده‌تان را مطابق با سبک شخصیتی خود مشخص کرده و ازدواج موفقی داشته باشید.
برای شاخت خصوصیات شخصیت خود در تست نئو و MBTI ( مایرز- بریگز) شرکت کنید.
برای شناخت اختلالات روانشناختی و شخصیتی در تست MMPI شرکت کنید.