توجه: این مقاله صرفا جهت افزایش اطلاعات شما در رابطه با این قرص ترجمه و گرد آوری شده است, بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده نکنید.
ملاتونین چیست ؟
ملاتونین هورمونی است که توسط غده صنوبری ساخته می‌شود. غده صنوبری به اندازه نخود بوده و درست در وسط مغز انسان قرار گفته است. این غده به شما کمک می‌کند که تشخیص دهید چه زمانی وقت خواب و چه زمانی وقت بیدار شدن است. به طور کلی بدن انسان شب‌ها ملاتونین بیشتری تولید می‌کند؛ به این معنی که ترشح این هورمون به هنگام غروب خورشید و هنگام عصر در بدن افزایش می‌یابد. مقدار نوری که در طی یک روز به بدن شما می‌رسد و همچنین ساعت بیولوژیک بدنتان، مقدار ترشح ملاتونین در بدن شما را تعیین می‌کند.
نحوه عملکرد ملاتونین در بدن
ملاتونین با ریتم شبانه‌روزی بدن شما کار می‌کند. به زبان ساده می‌توان گفت که ریتم شبانه‌روزی بدن شما همان ساعت داخلی بدن شما بوده و این امکان را بریتان فراهم می‌کند که تشخیص دهید چه زمانی وقت خواب، چه زمانی وقت بیدار شدن و چه زمانی وقت غذا خوردن است. این هورمون به تنظیم دمای بدن، فشار خون و تنظیم سطح برخی از هورمون‌ها کمک می‌کند و ممکن است از این طریق موجب ایجاد خواب‌آلودگی در بدن شود.
ملاتونین برای کمک به کاهش فعالیت عصبی به گیرنده‌های مغز متصل می‌شود. در این صورت سطح دوپامین در بدن کاهش یافته و دیگر شما به سختی می‌توانید بیدار بمانید. این مسئله که ملاتونین دقیقا چگونه به چرخه خواب کمک می‌کند، هنوز ناشناخته است اما در حال حاضر همین اطلاعاتی که عنوان شد در دسترس است.
چه عواملی موجب کاهش سطح ملاتونین در بدن می شود ؟
با کاهش سطح ملاتونین در بدن، پروسه به خواب رفتن مشکل می‌شود. موارد زیر از عواملی هستند که روی کم شدن سطح این هورمون تاثیر می‌گذارند:
- استرس
- استعمال دخانیات
- قرار گرفتن در معرض نور زیاد در شب (به ویژه نور آبی)
- عدم دریافت نور طبیعی کافی در طی روز
- شیفت کاری شب
- افزایش سن
قرص ملاتونین چیست؟
مکمل ملاتونین نوعی مکمل غذایی است که حاوی مقادیر مناسبی از ملاتونین بوده و مصرف آن به تنظیم خواب شما کمک می‌کند که به صورت شربت یا قرص جویدنی در بازار پیدا می شود. معمولا افرادی که از اختلالات خواب رنج می‌برند، مقدار این هورمنو در بدنشان اندک است. به کمک قرص ملاتونین می‌توان به برطرف شدن این مشکل کمک کرد.
فواید مصرف قرص ملاتونین
تا به اینجا گفتیم که افرادی که دچار اختلالات خواب هستند می‌توانند از ملاتونین در قالب مکمل استفاده کنند اما در برخی موارد دیگر نیز می‌توان از این قرص بهره گرفت. مثلا بعضی از اشخاص با مشکل اختلال تاخیر در فاز خواب مواجه هستند به این معنا که به عنوان مثال قبل از ساعت 2 بامداد نمی‌توانند به خواب روند. افرادی نیز هستند که مشاغلی دارند که در خواب اختلال ایجاد می‌کند مثلا شب‌کار هستند و یا ساعات خوابشان به دلیل مشکلات کاری قابل پیش‌بینی نیست.
به هنگام سفر و یا تغییر در مکان خواب نیز بسیاری از افراد دچار بی‌خوابی و یا بدخوابی می‌شوند. در این نوع موارد نیز قرص ملاتونین می‌تواند چاره‌ساز باشد. همچنین ممکن است در موارد زیر نیز بتواند موثر واقع شود اما هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است:
- اختلال خواب ناشی از داروی فشار خون
- کاهش درد در زنان مبتلا به آندومتریوز
- کاهش فشار خون
- درمان جت لگ (نوعی اختلال خواب)
- نگرانی و استرس قبل از انجام عمل جراحی
- کاهش سایز تومورها
- کاهش درد مفاصل
- کاهش تعداد پلاکت خون (در بیماری سرطان)
- ارتقاء سلامت چشم و بینایی
- بهبود زخم معده
- برطرف کردن وز وز گوش
- افزایش سطح هورمون رشد در مردان
نحوه مصرف
در مورد مصرف قرص ملاتونین بهتر است با پزشک مشورت کنید اما به طور کلی این مکمل ایمن در نظر گرفته می‌شود. اگر قصد مصرف این قرص را دارید، از دوزهای پایین شروع کنید. به عنوان مثال 30 دقیقه قبل از خواب 0.5 میلی گرم معادل 500 میکروگرم قرص ملاتونین را مصرف کنید و اگر نتیجه مثبتی حاصل نشد، دوز مصرفی خود را به 1 میلی گرم، 3 میلی گرم یا 5 میلی گرم افزایش دهید.
هرگز تصور نکنید که اگر دوز مصرفی خود را بدون هیچ اصولی افزایش دهید، خواب بهتری خواهید داشت. هدف شما باید این باشد که کمترین دوزی را که به خواب آرام شما کمک کند، بیابید.
بهترین زمان مصرف
30 تا 60 دقیقه قبل از خواب بهترین زمانی است که قرص ملاتونین می‌تواند موثر واقع شود. دلیل این امر آن است که پس از 30 دقیقه از مصرف سطح این هورمون در خون افزایش می‌یابد. با این حال بهترین زمان مصرف ملاتونین ممکن است در هر فردی متفاوت باشد و با چند بار تجربه کردن می‌توان بهترین زمان را یافت.
تاثیر قرص ملاتونین بر پوست و مو
ملاتونین اثر آنتی اکسیدانی دارد و در زیبایی پوست و مو می‌تواند موثر باشد. مثبت بودن تاثیر ملاتونین برای پوست و مو به خوبی به اثبات رسیده است. که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اثر مخرب اشعه ماورای بنفش خورشید را روی پوست کاهش می‌دهد و از پوست در برابر رادیکال‌های آزاد نیز محافظت به عمل می‌آورد.
ادیکال‌های آزاد عامل اصلی چین و چروک پوستی هستند و می‌تواند آسیب آنها را کاهش داده و با آنها به خوبی مقابله کند.
در بدن سبب بهبود جریان خون مویرگی و تغذیه رسانی به پیاز مو می‌شود و در نتیجه ضخامت موها افزایش یافته و ریزش مو نیز کاهش می‌یابد.
تاثیر ملاتونین بر کرونا
طبق آخرین تحقیقات دانشمندان در خصوص درمان کرونا با ملاتونین به نتایج امیدوارکننده‌ای دست یافته اند که ممکن است روی بیماری کرونا تاثیرات مثبتی داشته باشد. یکی از دلایل این امر ممکن است به خاصیت آنتی اکسیدانی فوق‌العاده قوی ملاتونین مربوط شود که اثرات ضد ویروسی دارد. همچنین این هورمون با تاثیر روی یکی از گیرنده‌های سیستم ایمنی بدن روی کاهش آسیب ریوی و التهاب مجاری هوایی تاثیر گذاشته و بنابراین ممکن است در پیشگیری و درمان کرونا موثر واقع شود. در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است و پژوهش‌ها فقط در مراحل اولیه هستند.
دوران بارداری و شیردهی
سطح ملاتونین در بدن مادر باردار از ابتدای بارداری تا پایان آن متغیر است به طوری که در سه ماهه اول و دوم سطح این هورمون کاهش می‌یابد و سپس در سه ماهه آخر و با نزدیک شدن به زمان زایمان سطح آن در بدن بالا می‌رود و سپس پس از زایمان به حالت قبلی باز می‌گردد. ملاتونین مادر به جنین در حال رشد منتقل شده و به رشد سیستم عصبی و غدد درون‌ریز وی کمک می‌کند. همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی آن از سیستم عصبی در حال رشد جنین در برابر آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو نیز محافظت به عمل می‌آورد. با این حال از آنجایی که تحقیقات کاملی در زمینه تاثیر این هورمون در دوران بارداری و شیردهی موجود نیست، توصیه می‌شود که از مصرف مکمل آن در این دوران خودداری شود.
عوارض مصرف قرص ملاتونین
به طور کلی قرص ملاتونین یک مکمل ایمن و غیر اعتیاد آور محسوب می‌شود اما از آنجایی که هر نوع مکمل غذایی می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد، در برخی افراد عوارض قرص ملاتونین با علائم زیر مشاهده شده است:
- سرگیجه
- سردرد
- حالت تهوع
- خواب آلودگی در طی روز
- درد معده
تداخل دارویی
ملاتونین ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد بنابراین در صورت استفاده از هر نوع دارو پیش از آغاز مصرف آن با پزشک مشورت کنید. برخی از این داروها به شرح زیر هستند:
- داروهای آرامبخش و خواب آور
- داروهای رقیق کننده خون
- داروهای ضد تشنج
- داروهای فشار خون
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد بارداری
- داروهای دیابت
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
قرص ملاتونین مکملی ایمن و تقریبا بدون عارضه است که علاوه بر تنظیم چرخه خواب در رفع بسیاری دیگر از مشکلات سلامتی نیز می‌تواند موثر باشد تا به آنجا که گفته می‌شود حتی ممکن است به پیشگیری و درمان کرونا نیز کمک کند.