ترس از صمیمیت، که گاه با نام اجتناب از صمیمیت شناخته می شود در واقع ترس از داشتن یک ارتباط عاطفی یا فیزیکی نزدیک با فردی دیگر است. کسانی که این ترس را تجربه می کنند اغلب از صمیمیت با دیگران کاملا اجتناب نمی کنند اما شاید زمان زیادی طول بکشد تا به یک نفر نزدیک شوند. ان ها بیشتر مواقع دیگران را از خود رانده و یا حتی روابط را خراب می کنند.
ترس از صمیمیت می تواند ریشه در علل متفاوتی داشته باشد، از جمله برخی تجربیات در دوران کودکی مثل سابقه ی خشونت یا بی توجهی، اما تجربیات و فاکتورهای زیاد دیگری نیز هستند که می توانند منجر به این ترس شوند. غلبه بر این ترس زمان می برد، چه فهم ان و مسائل مرتبط و چه تمرین برای اجازه دادن به روابط بیشتر.
صمیمیت یعنی توانایی به اشتراک گذاری حقیقی شخصیت واقعی خود با فردی دیگر و همچنین تجربه ی برقراری ارتباط و نزدیک شدن به او. تعریف های دیگری نیز برای صمیمیت وجود دارد و ترس از آن می تواند شامل یک یا چند مورد از آن ها در درجات مختلف باشد. مثال ها عبارتند از:
جنسی؛ توانایی برقراری نزدیکی جنسی
تجربی؛ توانایی شریک شدن تجربیات با فرد دیگر
فکری؛ توانایی اشتراک گذاری افکار و ایده ها با فردی دیگر
عاطفی؛ توانایی اشتراک گذاری درونی ترین احساسات با فردی دیگر
ترس از صمیمیت جدا از ترس آسیب پذیری است، در حالی که این دو می توانند شدیدا با هم همراه باشند. کسی که با ترس از صمیمیت زندگی می کند شاید به سادگی آسیب پذیر شده و در ابتدا شخصیت واقعی خود را به جهان نشان دهد، یا حداقل به دوستان نزدیک و خویشاوندان. مشکل اغلب زمانی شروع می شود که فرد دچار این ترس متوجه می شود این روابط بسیار نزدیک یا صمیمی شده اند.
علل ترس از صمیمیت
برای افراد زیادی ترس از رها شدن و فروپاشی، و در نهایت ترس از دست دادن یک نفر قلب ترس از صمیمیت هستند و این دو ترس اغلب در کنار هم دیده می شوند. با وجودی که این ترس ها متفاوت از یکدیگر هستند اما هردو باعث بروز رفتارهایی می شوند که در ان فرد بیمار شریک رابطه را به سمت خود کشیده و سپس او را از خود می راند و این کار تکرار می شود.
این ترس ها کلا ریشه در تجربیات قبلی دوران کودکی داشته و با چگونگی روابط بزرگسالان تحریک می شود، نتیجه این است که فرد باید بر اساس حوادث زندگی روازنه ی خود مرتبا روی امتحان کردن این رابطه تمرکز نماید.
ترس از رها شدن
کسانی که ترس از رها شدن دارند نگران این هستند که در یک رابطه آن ها را ترک کنند. این ترس اغلب نتیجه ی تجربه ی یک فرد کم سن است که والدین یا یک بزرگسال مهم دیگر به شکل فیزیکی یا عاطفی شریک خود را ترک کرده باشد.
ترس از جذب
کسانی که ترس از جذب دارند می ترسند کنترل شده یا شخصیت خود را در این رابطه از دست دهند و این گاه ریشه در بزرگ شدن در خانواده ای بی ساختار دارد.
ترس از صمیمیت می توان بخشی از فوبیای اجتماعی/اختلال اضطراب اجتماعی باشد و برخی متخصصان ترس از صمیمیت را به عنوان زیرمجموعه ای از این اختلال طبقه بندی می کنند.
کسانی که ترس از قضاوت، ارزیابی یا طرد شدن توسط دیگران را دارند به طور طبیعی به احتمال بیشتری از صمیمی شدن با افراد دیگر و برقراری ارتباط شخصی اجتناب می کنند.بعلاوه برخی از فوبیاهای خاص، مانند ترس از لمس شدن، می تواند به عنوان بخشی از این ترس صمیمیت ایجاد شوند.
برخی افراد دیگر شاید در روابط اجتماعی باز راحت باشند، آن ها گاه صدها دوست و آشنا در رسانه های اجتماعی دارند اما هیچ ارتباط شخصی عمیقی با کسی برقرار نمی کنند. در حقیقت ترس از صمیمیت می تواند سخت تر باشد زیرا آن ها این ترس را پشت تلفن ها و رسانه های اجتماعی پنهان می سازند.
فاکتورهای خطر
فاکتورهای خطر برای ترس از صمیمیت اغلب ریشه در دوران کودکی و عدم توانایی برای به تصویر کشیدن والدینی قابل اطمینان دارد، این ها منجر به مشکلات ارتباطی می شوند. تجربیاتی که ممکن است اینگونه نتایجی داشته باشند عبارتند از:
- خشونت کلامی
- خشونت فیزیکی
- خشونت جنسی
- بی توجهی فیزیکی
- مصرف مواد در والدین
- از دست دادن یکی از والدین بر اثر مرگ، طلاق یا زندان
- بیماری روانی والدین؛ مثال آن والدینی با اختلال شخصیتی خودشیفتگی است.
- بی توجهی عاطفی؛ والدینی که حضور فیزیکی دارند اما حضور عاطفی ندارند به کودک این پیام را می دهند که نمی توان به ان ها تکیه کرد.
- خانواده ای بدون نظم؛ شاید این خانواده در ظاهر حامی و عاشق یکدیگر به نظر برسند اما مرزها و نقش ها ممکن است محو شده و باعث بروز مشکلاتی در ارتباطات، استقلال و صمیمیت شود.
- بیماری والدین؛ بیماری یکی از والدین می تواند باعث شود کودک حس کند نمی تواند به هیچ کسی تکیه کند به جز خودش، خصوصا زمانی که نقش ها برعکس شده و او باید نقش والدین را برای خواهر یا برادرهای خود در سن کم ایفا کند.
ترس از صمیمیت در کسانی که نمی توانند به غریبه ها اعتماد کنند، کسانی که سابقه ی افسردگی دارند و کسانی که خیانت را تجربه کرده اند بیشتر است. ارتباطات وحشتناک در بیرون از خانواده، مانند رابطه با معلم، خویشاوندی دیگر یا فردی که قلدر است، نیز می تواند باعث بروز این اختلال شود. بعلاوه تجربه ی رابطه در طول جوانی و نوجوانی نیز می تواند روی پذیرایی صمیمیت برای فرد اثرگذار باشد.
علائم و نشانه ها
ترس از صمیمیت می تواند به شکل های مختلفی روی هر نوع رابطه اثر بگذارد، چه روابط رومانتیک، خانوادگی یا دوستی.
باید دقت داشته باشید مظاهر ترس از صمیمت پنهان در شخصیت فرد اغلب می تواند برعکس چیزی که او در رابطه سعی در دستیابی به آن دارد تفسیر شود. برای مثال شاید یک فرد علاقه ی زیادی به روابط نزدیک داشته باشد اما ترس او را مجبور به انجام کارهایی می کند که باعث بروز مشکل و ماندگاری ان خواهد شد.
وقتی رابطه ی در جریان رابطه ای است که فرد برای آن اهمیت قائل می باشد اغلب این رفتارهای خرابکارانه بیشتر خواهند بود. برای کسانی که با فردی دچار ترس از صمیمیت زندگی می کنند درک این موضوع بسیار مهم است.