اختلال بوردر لاین چیست؟
حدود دو درصد از بزرگسالان را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. عوامل زیادی در بروز این بیماری در افراد مختلف به خصوص در دوران بزرگسالی تاثیر می‌گذارد، به همین دلیل رفتار والدین در تربیت کودکان بسیار مهم است. فرد مبتلا به شخصیت مرزی دارای اختلال خواب، بی‌ثباتی احساسی و رفتاری است. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای این بیماری تشخیص آن، توسط اطرافیان بیمار و مراجعه به پزشک است. اما اغلب دیده می‌شود که اطرافیان، بیماری عزیزشان را انکار می‌کنند و رفتار او را عادی تلقی می‌کنند. تشخص زود هنگام در اختلال شخصیت مرزی بسیار مهم است و می‌تواند پروسه درمان را کوتاهتر کند
اختلال شخصیت بوردلاین یک نوع رفتار بی ثبات در شرایطی است که مستقیما بر روحیه و احساسات فرد تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به این بیماری در ایجاد یا حفظ روابط با دیگران دچار مشکل بزرگی هستند زیرا به طور مداوم احساس بی‌ارزشی و پوچی می‌کنند. این حالت روحی با دوره‌های عصبی، اضطراب، افسردگی ناگهانی وغیر قابل توضیح همراه است که ممکن است ساعت‌ها یا یک روز به طول انجامد و پس از آن اوضاع به حالت عادی باز می‌گردد. متاسفانه، افراد مبتلا به این شرایط اغلب به کسانیکه دوستشان دارند، صدمه می‌زنند، به طوری که به مرور زمان ممکن است بسیار منزوی و تنها شوند. مبتلایان به بیماری اختلال شخصیت مرزی دچار اختلالات روانی همزمان مانند: نوسان خلق و خو، اضطراب، سو مصرف مواد مخدر به خصوص سیگار، خودآزاری یا خودکشی می‌شوند. اختلال شخصیت مرزی نوعی اختلال جدی در سلامت روان است که اغلب فرد و اطرافیان در مراحل اولیه آن را نمی‌پذیرند و به دنبال معالجه نیستند؛ درصورتی که معالجه در روزهای اولیه این اختلال بسیار موثر است.
علت اختلا بوردر لاین چیست ؟
بیماری اختلال شخصیت مرزی ترکیبی از عوامل است و به یک دلیل خاص بروز پیدا نمی‌کند. به طور کلی نکته‌ای که برای محققان بسیار واضح است این است که هنگام بروز این عارضه ساختار و عملکرد مغز به ویژه در قسمت‌هایی که کنترل کننده تکانه‌ها و تنظیم احساسات هستند؛ تغییر می‌کند. ریشه این بیماری اختلال شخصیت مرزی را می‌توان در علائم زیر یافت.
ژنتیک
گاهی افراد با ژن‌هایی که از والدین خود به ارث می‌برند، در مقابل ابتلا به بیماری اختلال شخصیت مرزی آسیب پذیر می‌شوند. این ارث لزوما از سمت والدین منتقل نمی‌شود و ممکن است این اختلال عمه، دایی، مادر و پدر بزرگ آن‌ها به ارث رسیده باشد. بنابر این اگر ریشه‌های این بیماری در خانواده دیده می‌شود، اعضای خانواده و اطرافیان می‌بایست نسبت بهم هوشیار باشند.
اختلال در مواد شیمیایی مغز
سروتونین یک انتقال دهنده‌ی عصبی (مواد شیمیایی مسنجر) است که توسط مغز برای انتقال سیگنال‌ها بین سلول‌های مغزی استفاده می‌شود. سطح سروتونین با افسردگی، پرخاشگری و مشکل در کنترل نفس بسیار مرتبط است.
اختلال در رشد مغز
اسکن ها نشان داده است که در بسیاری از افراد مبتلا به بیماری اختلال شخصیت مرزی، قسمتی از مغز کوچک‌تر از حد انتظار است و یا فعالیت غیرمعمول دارد. این قسمت‌ها عبارت‌اند از:
1. آمیگدال
این قسمت از مغز نقش مهمی در تنظیم عواطف به ویژه احساسات منفی مانند ترس، پرخاشگری و اضطراب دارد.
2. هیپوکامپ
هیپوکتمپ به تنظیم رفتار و کنترل خود کمک می‌کند.
3. قشر orbitofrontal
این قسمت از مغز در برنامه ریزی و تصمیم گیری نقش دارد. رشد قشر (orbitofrontal) تحت تاثیر تربیت زودرس است که وظیفه تنظیم خلق و خوی را بر عهده دارد، بنابر این می‌توان نتیجه گرفت که برخی از مشکلاتی را که افراد مبتلا به BPD در روابط نزدیک دارند، به این قسمت مربوط است.
فاکتورهای محیطی
تعدادی از عوامل محیطی در بین مبتلایان به بیماری اختلال شخصیت مرزی رایج و گسترده است. که شامل:
- فرد بیمار مورد سو استفاده عاطفی، جسمی یا جنسی قرار می‌گیرد.
- فرد در کودکی در معرض ترس و پریشانی بوده.
- عدم توجه والدین به کودک منجر به ایجاد شخصیت بردرلاین در فرد می‌شود.
- فردی که در دوران کودکی در کنار کسی که دارای یک وضعیت بهداشت روانی جدی مانند: اختلال دو قطبی یا اعتیاد مواد مخدر و الکل رشد یافته باشد.
ترس، عصبانیت و پریشانی غیرقابل حل از دوران کودکی می‌تواند منجر به انواع الگوهای تحریف تفکر بزرگسالان شود، مانند:
- ایده آل کردن دیگران و سرکوفت خود.
- انتظار رفتار مشابه والدین از دیگران، به خصوص شریک زندگی
- رفتار کودکانه
- تمایل به دریاف تنبیه
با توجه به مسائلی که گفته شد بسیاری از بیماری‌های فرد ریشه کودکی دارند. بنابراین بهتر است برای اطلاعات بیشتر مقاله زیر را مطالعه نمایید.
علائم اختلال شخصیت مرزی
علت اختلال شخصیت مرزی در علائم آن تاثیر گذار است اما به طور کلی نشانه‌های زیر در تمام بیماران دیده می‌شود. بهتر است با مشاهده علائم زیر به صورت افراطی در اطرافیان با پزشک متخصص مشورت کنید.
1. رفتار غیر عادی
شایع‌ترین و بارزترین علامت اختلال بیماری شخصیت مرزی رفتار غیر عادی است. رفتار غیرقابل پیش بینی مانند: قضاوت ضعیف، رفتارهای عجیب و غریب از جمله خوردن غذا به روش یا نظم خاص، انجام فعالیت‌ها به روشی خاص، درگیر شدن در رابطه جنسی ناامن، رانندگی بی پروا، خوردن الکل زیاد و حتی سو مصرف مواد مخدر می‌توان در این دسته از افراد مشاهده کرد.
2. نوسان در تعاملات اجتماعی
در بعضی مواقع فردی با بیماری شخصیت مرزی در حالت عادی در دسته افراد درونگرا قرار می‌گیرد اما ناگهان رفتارهای برون گرا افراطی را مثل، احساس هیجان بیش از حد برای دیدار با افراد جدید، ایجاد ارتباطات جدید و غیر قابل کنترل را نشان می‌دهد. برعکس این رفتار برای افراد برون گرا نیز اتفاق می‌افتد. برونگراها، احساس می‌کنند که نیاز به تنهایی، دور شدن از مردم و هر گونه اجتماع را دارند. به یاد داشته باشید ما درمورد رفتارهای اجتماعی غیر عادی و غیرقابل پیش‌بینی صحبت می‌کنیم که به راحتی قابل مشاهده است.
3. شخصیت ناپایدار
ممکن است گاهی فرد مبتلا به بیماری شخصیت مرزی را با دوز بالای غرور یا خودشیفتگی ببینید که غیر قابل باور باشد. شخصیت بوردرلاین ممکن است یک روز احساس خوبی نسبت به خود داشته باشد و روز بعد احساس تنفر شدید نسبت به خود داشته باشد. بیمار به دلیل داشتن چهره ناپایدار و عدم توانایی در تشخیص خود، به صورت ناپایدار شغل، دین و دوستان خود را تغییر می‌دهد.
4. خودآزاری
فردی که دارای اختلال شخصیت بوردرلاین است مستعد صدمه زدن به خود می‌باشد. رفتار خودکشی و خودآزاری عمدی در بین این بیماران بسیار متداول است. بیمار اغلب با خود‌آزاری‌های کوچک مثل زخم‌های سطحی آغاز و بعد به خودکشی فکر می‌کند. بیماران به راحتی اطرافیان خود را تهدید به خودکشی و خودآزاری می‌کنند. علائم زخم و سوختگی روی بدن این بیماران به وفور یافت می‌شود. شناختن علائم اختلال شخصیت مرزی قبل از اینکه این بیماران در معرض اقدام به خودکشی قرار گیرند، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
5. نوسانات شدید احساسی
فرد مبتلا به اختلال شخصیت بوردرلاین گاهی احساس می‌کند که عصبانیت، افسردگی یا اضطراب شدید دارد که چند ساعت یا چند روز به طول می‌انجامد، اما ممکن است یک ساعت بعد احساس خوشحالی و نشاط کند. این نوسانات خلقی بسیار رایج است از آنجا که این نوسانات عاطفی بسیار شدید است، بیمار شخصیت بوردرلاین را در معرض فروپاشی زندگی خود قرار می‌دهد؛ به همین دلیل ضروری است که این بیماری در اسرع وقت تشخیص داده شود.
6. پارانویا
افراد مبتلا به اختلال شخصیت بوردرلاین اغلب با ترس شدید و پارانویا می‌جنگند. آن‌ها غالبا به طور پارانوئید عمل می‌کنند و به همه چیز مشکوک هستند. این علائم اغلب باعث می‌شود که بیماران با دوستان و اعضای خانواده خود درگیر دعوا شوند و در تعامل‌های اجتماعی خود با افراد دیگر با مشکل مواجه شوند.
7. احساس مزمن خالی بودن
برای بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، بسیار معمول و عادی است که احساس کنند، یک حفره بزرگ یا کمبود در زندگی خود دارند. در بیشتر موارد، این کمبود و حفره‌های دررونی علت اختلال شخصیت مرزی است و باعث می‌شود بیمار به استفاده از مواد مخدر، الکل و رابطه جنسی با شرکای مختلف گرایش پیدا کند و به وسیله آن کمبودها و حفره‌های زندگی خودر را پر کند.
8. خشم شدید
نوسان خلق و خوی در مدت زمان کوتاه و عصبانیت شدید، یکی دیگر از علائم اختلال شخصیت مرزی است. بیماران هنگام برخورد با هر نوع مشکلی، قادر به کنترل رفتار خود نیستند. این بیماران معمولاً هنگام درگیری با چنین رفتاری تمایل به فریاد زدن و پرتاب وسیله را دارند.
9. ترس از رها شدن
مهم‌ترین علت اختلال شخصیت مرزی ترس بیماران از تنها شدن است. آن‌ها از هر گونه رفتاری که منجر به دریافت سیگنال‌های فراموش شدن از طرف اطرافیان است به شدت پرخاشگر و خشمگین می‌شوند. هر زمان که یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان بیمار دیر به ملاقاتش برود، منجر به احساس غم شدیدی در درون بیمار می‌شود. در این حالت بیمار در برابر درمان واکنش نشان می‌دهد.
10. اختلال در خواب
برای بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، تغییر در عادت خواب بسیار آسان است. آن‌ها اغلب در طول روز احساس خواب آلودگی می‌کنند و در طول شب فعال‌ترند. اما اختلال آن‌ها در خواب به این ختم نمی‌شود و اغلب در دمای خاصی از اتاق نمی‌توانند بخوابند یا حتی در کنار کسی نمی‌توانند بخوابند و یا حتی به طور مداوم چند روز خوا آلود هستند؛ یا برعکس چند روز نخوابیدن را تجربه می‌کنند.