سندروم بی‌ثباتی عاطفی شخصیت، ای آی پی اس، یا به عبارتی دیگر، اختلال شخصیتی مرزی، توصیف‌گر مشکلی است که انسان‌های دارای عدم ثبات احساسی، اضطراب یا الگوی رفتاری خودویرانگر به آن مبتلا هستند. اگر کسی دارای ای آی پی اس باشد ممکن است دچار حالت روان پریشی مرزی شود که حالت تردید و دودلی کامل در باره خود و دیگران است.
اگر شما مبتلا به این اختلال باشید وضعیت عاطفی تان به سرعت تغییر میباید، ودر زمانی کوتاه از حالت ناامیدی به حالت احساس خوشبختی سرمستانه عوض می شود. شما ممکن است حال بسیار بدی داشته باشید و به شدت احساس شرم کنید. اما توجه کنید که شما تنها نیستید و معالجات ویژه‌ای برای ای آی پی اس وجود دارد. خودتان نیز می توانید کارهای زیادی برای بهبود حالتان انجام دهید.
اگر دچار ای آی پی اس باشید کنترل احساس انزوا، اضطراب یا خشم برایتان دشوار خواهد بود و ممکن است به شیوه های گوناگون به خودتان از نظر جسمی یا روانی آسیب برسانید. ممکن است گاهی در یک لحظه اعتماد به نفس خوبی داشته باشید اما لحظه‌ای دیگر، به حالت از خود بیزاری عمیقی فرو بغلطید. بسیاری از مبتلایان به ای آی پی اس از احساس تهی بودن و مشکلات هویتی خود سخن می‌گویند.
اگر مبتلا به ای آی پی اس باشید، احساس اعتماد و امنیت در روابط با نزدیکان خود برایتان دشوار خواهد بود و میان احساس ستایش نسبت به نزدیکترین اشخاص در یک لحظه و احساس تنفراز آنها در لحظه‌ای دیگر در نوسان خواهید بود. این امر به دشواری حفظ روابط درازمدت می‌انجامد. ممکن است به ”درمان شخصی” بوسیله‌ی مشروب الکلی یا مواد مخدر دست بزنید یا مبتلا به اختلال تغذیه و خودآسیب‌زنی بشوید.
چگونه می توانید تشخیص دهید که دچار ای آی پی اس هستید؟
مطابق معیارهای موجود باید دستکم پنج نشانه از نشانه های زیر را داشته باشید:
- احساس هراس شدید از تنها ماندن
- احساس مکرر تهی بودن
- تصویری مغشوش یا بی‌ثبات از خود داشتن
- نوسان شدید میان حالات عاطفی، آزردگی شدید، اضطراب یا افسردگی که چند ساعت، حداکثر چند روز، دوام یابد.
- روابط پرتلاطم که میان ستایش شدید و حقیرپنداشتن مفرط در نوسان است.
- خشم شدید و تند که در تناسب با علت آن نیست.
- تصورات کوتاه مدت مبتنی بر سوء ظن اغراق آمیز یا احساس گذرای غیرواقعی بودن.
- برانگیختگی بدون تامل که برای نمونه اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد جنسی، اعتیاد به خوردن یا اعتیاد به پول خرج کردن به وجود می آورد.
- خود آسیب رسانی، فکر خودکشی، صحبت کردن در باره خودکشی و برنامه ریزی برای خودکشی.
- حتی در صورتی که این علایم را تشخیص بدهید، به این معنی نیست که مبتلا به ای آی پی اس هستید. اطلاع از ابتلا به ای آی پی اس نیازمند ارزیابی حرفه‌ای است. حایز اهمیت است که مشخص شود که علائم شما معلول عوامل دیگری نیست.
علت ای آی پی اس چیست؟
بسیاری از کسانی که مبتلا به اختلال مرزی هستند؛ دوران رشد به شدت پر ضایعه و آشفته‌ای داشته‌اند. برخی از آنها مورد تعرض‌هایی قرار گرفته‌اند. اما اگر هم کسی دوران رشدی امن و بی ضایعه‌ی آشکاری داشته باشد ممکن است به ای آی پی اس مبتلا شود.
از چه کمک‌های می توانم برخوردار شوم؟
اگر مبتلا به ای آی پی اس باشید می توانید از روان‌درمانی، بصورت گروهی یا فردی، برخوردار شوید. انواع گوناگونی از درمان وجود دارد که بنا بر تجربه تاثیرخوبی بر ای آی پی اس دارند. رفتاردرمانی دیالکتیکی، DBT، درمان مبتنی بر شناخت روانی، MBT، و طرحواره درمانی نمونه‌هایی در این زمینه است. شما همچنین می توانید از درمان به وسیله مواد دارویی برخوردار شوید.
شما این حق را دارید که بدانید چه گزینه‌های درمانی وجود دارد و نیز از این امکان برخوردار شوید که خودتان نیزدر معالجه شرکت داشته باشید. حایز اهمیت است که شما خودتان دارای انگیزه باشید و به درمانگر خود اعتماد داشته باشید.
اگر شما پیشتر برای درمان مراجعه کرده اید اما به نظرتان این درمان کارآمد نبوده است، نباید نومید شوید بلکه باید دوباره مراجعه کنید. پژوهش ها نشان داده است که آنچه که در معالجه تعیین کننده است شکل درمان نیست بلکه میزان اعتماد ایجاد شده به درمانگر است.
وضع معمولا بهتر می شود
غیر عادی نیست که کسی مبتلا به اختلالات دیگری علاوه بر ای آی پی اس مانند اختلال بی توجهی و بیش فعالی، adhd یااختلال دوقطبی، bipolärt syndrom، باشد. درست مانند این موارد، به تدریج، همزمان با اینکه خود را بهتر بشناسید و بتوانید به اطرافیان خود اطلاع بدهید که برای بهبود نیازمند جه چیزهایی هستید، زندگی بهتر می شود.