نام رایج دارو: سرترالین- Sertraline
اسامی تجاری دارو: زولوفت
توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
هشدار!
داروهای ضد افسردگی برای درمان انواع بیماری‌ها از جمله افسردگی و سایر اختلالات روحی و روانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها برای جلوگیری از افکار یا اقدام به خودکشی استفاده می‌شود و مزایای مهم زیادی دارد. با این حال مطالعات نشان داده تعداد کمی از افراد مصرف کننده داروهای ضد افسردگی (خصوصا افراد زیر 25 سال) ممکن است دچار افسردگی شدید، دیگر اختلالات روانی و افکار یا اقدام به خودکشی شوند از این رو حتما در مورد خطرات و مزایای مصرف داروهای ضد افسردگیی (خصوصا برای افراد کمتر از 25 سال) حتی اگر مصرف این دارو برای درمان موارد اختلالات روحی و روانی نباشد، با متخصص اعصاب و روان مشورت نمایید.
اگر متوجه شدید شرایط افسردگی بدتر شده یا دیگر شرایط روانی به وجود آمده سریعا با پزشک تماس بگیرید. همچنین در صورت مشاهده تغییرات رفتاری غیر طبیعی (مانند احتمال افکار یا اقدام به خودکشی) یا دیگر تغییرات خلقی (مانند تشدید اضطراب، حملات اضطرابی، مشکلات خواب، خشونت یا احساس عصبانیت، اعمال بدون فکر و هیجانی، بی‌حوصلگی شدید و حرف زدن سریع) سریعا به پزشک مراجعه نمایید. هنگام مصرف داروی ضد افسردگی جدید یا تغییر دوز مصرف دارو شرایط بیمار با دقت بررسی کنید.
سرترالین چیست و چه کاربردی دارد؟
سرترالین برای درمان افسردگی، حمله‌های اضطراب، اختلالات وسواس، اختلالات روانی پس از سانحه، اختلال اضطراب اجتماعی (فوبیای اجتماع) و شکل شدیدی از سندرم پیش از قاعدگی (اختلال پیش از قاعدگی) استفاده می‌شود.
سرترالین باعث افزایش روحیه فرد، کیفیت خواب، اشتها و سطح انرژی می‌شود و همچنین ممکن است به بازیابی علاقه به زندگی روزمره کمک کند. این دارو ممکن است باعث کاهش ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و تعداد حمله‌های اضطراب شود. این دارو همچنین وسواس و اجبار برای انجام کارهای تکراری را (مانند وسواس در شست و شوی دست، وسواس شمارش و بررسی کردن) که در زندگی روزمره اختلال ایجاده می‌کند کاهش می‌دهد. سرترالین جزو مهارکننده‌های بازجذب هورمون سروتونین (SSRI) شناخته می‌شود.
نحوه‌ی عملکرد داروی سرترالین
داروی سرترالین به بازگرداندن ماده طبیعی به نام سروتونین در مغز کمک می‌کن
نحوه مصرف سرترالین و دوز مصرفی
قبل از شروع به مصرف سرترالین راهنمای دارویی داخل جعبه را با دقت بخوانید و از پزشک یا دکتر داروخانه راهنمایی بگیرید. این دارو به صورت خوراکی، همراه یا بدون غذا طبق تجویز پزشک و معمولا 1 بار در روز (صبح یا شب) مصرف می‌شود. توصیه می‌شود کپسول خوراکی این دارو معمولا بعد از صبحانه یا پس از شام مصرف کنید.
اگر برای مشکلات قاعدگی این دارو را مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک شما سرترالین را برای هر روز ماه یا فقط 2 هفته قبل از شروع دوره قاعدگی تجویز کند. دوز مصرف داروی سرترالین به وضعیت پزشکی بیمار و پاسخ‌دهی بدن به دارو بستگی دارد. برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی این دارو مانند خشکی دهان و گیجی ممکن است پزشکتان درمان را از دوزهای کم این دارو شروع کند و بعد آن را اضافه کند. طبق تجویز پزشک عمل کنید.
مصرف سرترالین در زمان‌های منظم باعث می‌شود بیشترین بهره از آن را ببرید. برای کمک به یادآوری، این دارو را در ساعت معینی هر روز مصرف کنید. مصرف این دارو طبق دستور پزشک بسیار اهمیت دارد لذا اگر احساس بهبود کردید به مصرف این دارو ادامه دهید و بدون مشورت با پزشک مصرف سرترالین را قطع نکنید. اگر مصرف این دارو را خودسرانه قطع کنید ممکن است بعضی شرایط بدتر شود. همچنین ممکن است عوارضی مانند تغییرات روانی، سردرد، خستگی و مشکلات خواب را تجربه کنید. برای جلوگیری از این عوارض ممکن است پزشک شما در طی یک دوره کاهش مصرف داروی شما را قطع کند. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید. اگر دچار عارضه‌ای شدید یا شرایطتان بدتر شد سریعا با پزشک تماس بگیرید.
عوارض جانبی سرترالین
مصرف سرترالین ممکن است منجر به عوارضی مانند گیجی، خواب آلودگی، خشکی دهان، افزایش تعرق، از دست دادن اشتها، درد معده، اسهال و مشکلات خواب شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.
در صورتی که پزشک داروی سرترالین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی سرترالین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. چنانچه با عوارضی جدی این دارو مانند خونریزی یا کبودی غیر طبیعی، کاهش توان یا میل جنسی (تاخیر در انزال)، گرفتگی عضلانی، لرزش و کاهش ناگهانی وزن را تجربه کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
اگر عوارض نادر اما جدی این دارو مانند مدفوع تیره یا خونی، استفراغ به شکل قهوه، درد/تورم یا سرخی چشم، گشادی مردمک، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان دور منابع نوری موقع شب) را مشاهده کردید سریعا با پزشک تماس بگیرید.
این دارو سطح سروتونین را در بدن افزایش می‌دهد و به ندرت منجر به بیماری بسیار جدی به نام سندروم/مسمومیت سروتونین شده است. همچنین این خطر با استفاده از دیگر داروها که باعث افزایش سطح سروتونین می‌شوند افزایش می‌یابد لذا تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به اطلاع پزشکتان برسانید. اگر عوارضی مانند تپش قلب، توهم، ناهماهنگی در حرکات، سرگیجه شدید، تهوع، استفراغ و اسهال شدید، لرزش ماهیچه‌ای، تب بی‌دلیل، آشفتگی و بی‌حوصلگی بی‌دلیل را تجربه کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
به ندرت در مردانی که از این دارو استفاده می‌کنند، نعوظ دردناک و طولانی مدت در حدود 4 ساعت یا بیشتر دیده شده است. اگر این نعوظ طولانی مدت و دردناک رخ داد، مصرف دارو را قطع کنید و با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید زیرا ممکن است مشکلاتی دائمی به وجود بیاورد. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت نمایید.
لازم است بدانید واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی سرترالین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی‌ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
اگر به داروی سرترالین حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید قبل از مصرف این دارو را پزشک یا داروساز مشورت کنید. داروی سرترالین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.
قبل از مصرف سرترالین سوابق پزشکی خود و خانواده‌تان را به اطلاع پزشک برسانید؛ مخصوصاْ سابقه اختلال دوقطبی یا افسردگی شیدایی، مشکلات خونریزی، بیماریهای کبدی، تشنج، بیماری تیروئید و سابقه گلوکوم (آب سیاه) در خانواده (نوع زاویه بسته).
داروی سرترالین ممکن است موجب خواب‌آلودگی و تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید. هنگام مصرف سرترالین از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید. ضمنا قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای تجویزی، غیر تجویزی و داروهای گیاهی) را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.
سالمندان ممکن است در مقابل عوارض این دارو مثل خونریزی و عدم تعادل حساسیت بیشتری نشان بدهند. همچنین اگر نوعی عدم تعادل (هیپوناترمی) را مخصوصا زمانی که قرص آب مصرف می‌کنند تجربه کنند. عدم تعادل باعث افزایش خطر سقوط می‌شود.کودکان ممکن است به عوارض این دارو مخصوصا کاهش اشتها و کاهش وزن حساس‌تر باشند. همواره قد و وزن کودکی که سرترالین مصرف می‌کند را تحت نظر داشته باشید.
چنانچه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری داروی سرترالین را استفاده کنید. زیرا ممکن است برای جنین مضر باشد. همچنین نوزادان مادرانی که تحت درمان سرترالین در سه ماه آخر بارداری بوده‌اند به ندرت نشانه‌هایی از ترک دارو مانند مشکلات تغذیه‌ای و تنفسی، تشنج، انقباض عضلانی و یا گریه مداوم از خود نشان داده‌اند. اگر متوجه هر کدام از این عوارض در نوزاد شدید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
از آن‌جایی که مشکلات روانی و روحی مانند افسردگی، اختلالات وسواس، اختلال اضطراب و اختلال روانی پس از سانحه می‌توانند شرایط سختی باشند از قطع دارو اجتناب کنید مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد. اگر قصد بارداری دارید با پزشک خود در مورد فواید و خطرات استفاده از سرترالین در زمان حاملگی مشورت کنید.
تداخلات دارویی سرترالین با داروهای دیگر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی سرترالین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی تان را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی سرترالین نفرمایید.
پیموزید و دیگر داروهایی که ممکن است موجب خونریزی یا کبودی (آنتی‌پلاتلت‌هایی مانند کلوپیدوگرل، ضد التهاب‌های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و رقیق‌کننده‌هایی مانند وارفارین) شوند با سرترالین ممکن است تداخل داشته باشند. آسپرین نیز امکان خونریزی را موقع مصرف این دارو افزایش می‌هد.
مصرف سرترالین همراه با داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO) ممکن است موجب تداخل کشنده‌ای شود. از مصرف بازدارنده‌های منوآمین اکسیداز مانند آیزوکروبوکسازید، لینزولید، متیلن آبی، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین همراه با سرترالین جدا خوداری فرمائید. همچنین نباید اکثر بازدارنده‌های مونو آمید اکسیداز را 2 هفته قبل یا بعد از مصرف این دارو مصرف کرد. برای اطلاعات در این زمینه با پزشکتان مشورت کنید.
اگر سرترالین را با داروهای دیگری که سطح سروتونین بدن را افزایش می‌دهند مصرف کنید خطر ایجاد سندروم/مسمومیت سروتونین را افزایش می‌دهید. قرص‌های اکستاسی/MDMA، قرص‌های ضد افسردگی مانند فلوکستین/پروکستین، داروهای مهارکننده‌ی جذب مجدد سروتونین و نوراپی نفرین SNRI) مانند دولوکستین/ونلافاکسین، تیپتوفان، نمونه‌هایی از این افزایش‌دهنده‌های سروتونین هستند که باعث افزایش خطر سندروم/مسمومیت سروتونین می‌شوند.
داروهای زیر ممکن است با داروی سرترالین تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید.
- داروهایی که خواب آلودگی ایجاد می‌کنند (مخدرهایی که کاهنده سرفه یا درد هستند مثل: کدئین)
- الکل
- ماری جوآنا
- داروهای خواب یا ضداضطراب (آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)
- شل کننده عضلانی (کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین)
- آنتی هیستامین‌ها (سیترزین، دیفن هیدرامین)
- آسپرین امکان خونریزی را موقع مصرف این دارو افزایش می‌هد. با این وجود اگر پزشکتان برای جلوگیری از سکته یا حمله قلبی برای شما دوز مصرفی کم آسپرین (معمولا دوز 81-325 میلی‌گرم در روز) تجویز کرده است به مصرف آن ادامه دهید و در مورد ادامه مصرف آسپرین با دکتر خود مشورت کنید.
این دارو ممکن است بر نتایج برخی از آزمایش‌های پزشکی مانند آزمایش مغز بیماری پارکینسون تاثیر بگذارد. در نتیجه کارکنان آزمایشگاه و پزشکتان را از مصرف این دارو آگاه سازید.
عوارض جانبی قرص سرترالین
عوارض جانبی بخشی از هویت هر دارو است. وقتی پزشک دارویی را برای شما تجویز می کند، اثربخشی آن برای شما بیشتر از عوارض آن است. عوارض جانبی این دارو به شرح زیرند:
- اختلالات گوارشی مانند درد معده، اسهال
- خشکی دهان
- خواب آلودگی
- افزایش تعرق
عوارض جدی تر این دارو به شرح زیرند:
- خونریزی و یا کبودی غیر طبیعی
- کاهش میل جنسی
- گرفتگی عضلانی
- لرزش
- کاهش ناگهانی وزن
- مدفوع تیره و خونی
- سرخی چشم
- گشادی مردمک
- مسمومیت
- نعوظ دردناک
در صورت بروز این عوارض مصرف این قرص را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکلاتی همچون تپیش قلب و یا تنگی نفس و یا آلرژیهای پوستی پیدا کردید، سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
موارد احتیاطی در مورد قرص سرترالین
اگر می خواهید این دارو را مصرف کنید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- اگر از بیماریهای کبدی، تشنج، بیماریهای تیروئید، گلودرد، اختلال دوقطبی رنج می برید این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
- در هنگام مصرف این دارو نباید الکل یا ماری جوانا مصرف کنید.
- اگر سالمندان این دارو را مصرف می کنند، این دارو ممکن است سبب بروز عدم تعادل شود و خطر سقوط را در پی داشته باشد.
- اگر کودکان این دارو را مصرف می کنند، بسیار محتاط باشید. زیرا ممکن است این دارو باعث کاهش اشتها و کاهش وزن شود.
- اگر باردار هستید این دارو را تنها زیر نظر پزشک مصرف کنید. زیرا این دارو سبب بروز مشکلات تنفسی و عضلانی بر روی جنین می شود.
علائم اوردوز سرترالین
اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو شامل سرگیجه و از هوش رفتن می‌شوند.
اگر دوز مصرفی داروی سرترالین را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید، نیازی به مصرف دو برابر دارو نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.
برای نگهداری صحیح داروی سرترالین، آن را در دمای اتاق، دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید و در حمام نگهداری نفرمایید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.